Wanneer je huiduitslag en keelpijn krijgt maar geen koorts, heb je mogelijk eerder last van een milde virale infectie, een allergie of een huidreactie dan van een ernstige ziekte. In dit artikel bespreken we veelvoorkomende en zeldzame oorzaken van huiduitslag die gepaard gaat met keelpijn, maar geen koorts, en vertellen we je wat je moet doen als je deze symptomen ervaart.
Oorzaken van huiduitslag samen met keelpijn zonder koorts
1. Virale faryngitis met huidreactie
Bepaalde virussen ontsteken de keel en veroorzaken huidreacties zonder dat ze noodzakelijk koorts veroorzaken. Enterovirussen, adenovirussen en sommige respiratoire virussen kunnen deze combinatie van symptomen veroorzaken.
Virussen dringen het lichaam binnen via de neus of mond wanneer je ademhalingsdruppeltjes inademt van besmette mensen of oppervlakken aanraakt die besmet zijn met virussen en vervolgens je gezicht aanraakt. De virussen hechten zich aan cellen in de keel en beginnen zich te vermenigvuldigen, waardoor ontstekingen en pijn ontstaan. Sommige virussen tasten ook de bloedvaten bij het huidoppervlak aan of veroorzaken immuunreacties die uitslag veroorzaken.
2. Allergische reacties
Allergieën veroorzaken vaak zowel keelirritatie als huiduitslag zonder koorts te veroorzaken. Allergenen zoals voedingsmiddelen, medicijnen, pollen of omgevingsstoffen veroorzaken deze dubbele reactie.
Wanneer je een allergeen tegenkomt, identificeert het immuunsysteem deze onschadelijke stof ten onrechte als gevaarlijk. Het lichaam laat histamine en andere chemische stoffen vrij om zich tegen de waargenomen bedreiging te verdedigen. Histamine zorgt ervoor dat bloedvaten uitzetten en gaan lekken, wat leidt tot ontstekingen in de keel en uitslag op de huid. De keel wordt pijnlijk omdat weefsels opzwellen en geïrriteerd raken.
3. Streptokokken faryngitis (keelontsteking) zonder koorts
Hoewel keelontsteking meestal koorts veroorzaakt, ontwikkelen sommige mensen de infectie zonder dat ze een verhoogde lichaamstemperatuur ervaren. De kenmerkende uitslag, roodvonk uitslag genoemd, verschijnt als kleine rode bultjes die aanvoelen als schuurpapier.
Groep A Streptokokken verspreiden zich via ademhalingsdruppeltjes wanneer geïnfecteerde mensen hoesten of niezen. De bacteriën hechten zich vast aan de binnenkant van de keel en geven gifstoffen af die weefsels beschadigen en ontstekingen veroorzaken. In sommige gevallen produceren de bacteriën pyrogene exotoxinen die in de bloedbaan terechtkomen en een opvallende huiduitslag veroorzaken. Niet iedereen die besmet is met streptokokken krijgt koorts omdat de individuele immuunreacties variëren.
4. Hand-, voet- en mondziekte bij volwassenen
Deze virusziekte komt voornamelijk voor bij kinderen, maar kan ook bij volwassenen voorkomen, vaak met mildere symptomen zonder koorts. De ziekte veroorzaakt pijnlijke zweren in de keel en uitslag op de handen, voeten of andere lichaamsdelen.
Coxsackievirus A16 en enterovirus 71 veroorzaken deze ziekte meestal. De virussen verspreiden zich door direct contact met neus- en keelafscheidingen, speeksel, vocht uit blaren of ontlasting van een besmet persoon. Nadat de virussen via de mond het lichaam zijn binnengekomen, vermenigvuldigen ze zich in de keel en het darmkanaal. De reactie van het immuunsysteem op de virusinfectie veroorzaakt pijnlijke laesies in de mond en keel, terwijl virusdeeltjes in kleine bloedvaten de kenmerkende uitslag op de huid veroorzaken.
5. Mononucleose
Infectieuze mononucleose kan soms optreden zonder koorts, vooral in milde gevallen of in latere stadia van de infectie. Deze ziekte veroorzaakt ernstige keelpijn en kan huiduitslag veroorzaken, vooral als je bepaalde antibiotica neemt.
Mononucleose wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr virus. Het virus verspreidt zich voornamelijk via speeksel, daarom wordt deze ziekte ook wel “de zoenziekte” genoemd. Het virus infecteert B-cellen (een type witte bloedcel) en keelcellen. Geïnfecteerde B-cellen vermenigvuldigen zich overmatig, waardoor lymfeklieren en de milt groter worden. Het virus beschadigt het keelweefsel rechtstreeks, waardoor ontstekingen en pijn ontstaan. Als je amoxicilline of ampicilline inneemt terwijl je besmet bent met het Epstein-Barr virus, ontstaat er vaak een opvallende rode uitslag over het hele lichaam.
6. Contactdermatitis met toevallige keelpijn
Soms treedt een huiduitslag door contactdermatitis tegelijkertijd op met een niet-gerelateerde keelpijn door postnasale druppelvorming, mondademhaling of milde irritatie.
Wat veroorzaakt contactdermatitis? De huid reageert wanneer je irriterende stoffen of allergenen aanraakt. Irriterende contactdermatitis treedt op wanneer chemische stoffen de buitenste huidlaag rechtstreeks beschadigen – stoffen zoals zeep, detergenten of zuren breken de beschermende huidbarrière af. Allergische contactdermatitis ontstaat wanneer het immuunsysteem bepaalde stoffen als bedreigend herkent en een ontsteking veroorzaakt. Allergische contactdermatitis ontstaat wanneer het immuunsysteem bepaalde stoffen als bedreigend herkent en een ontstekingsreactie start. Veel voorkomende triggers zijn nikkel, geurstoffen, latex en gifsumak. De uitslag verschijnt op de plek waar de huid in contact is gekomen met deze stoffen.
7. Reacties op geneesmiddelen
Medicijnen kunnen bijwerkingen veroorzaken die zowel de keel als de huid aantasten zonder koorts te veroorzaken. Antibiotica, niet-steroïde ontstekingsremmers en anti-epileptica veroorzaken deze reactie vaak.
Ons immuunsysteem kan bepaalde medicijnen herkennen als vreemde indringers en een allergische reactie veroorzaken. Bij deze reactie komen ontstekingschemicaliën vrij die meerdere lichaamssystemen tegelijk aantasten. Sommige medicijnen veroorzaken directe toxische effecten op huidcellen of slijmvliezen zonder dat het immuunsysteem erbij betrokken is. Andere medicijnen verhogen de gevoeligheid voor zonlicht, waardoor de huid beschadigd raakt als je buiten bent. De keel wordt pijnlijk wanneer slijmvliezen opzwellen of laesies ontwikkelen als onderdeel van de reactie op het geneesmiddel.
8. Ziekte van Kawasaki (zeldzaam bij volwassenen)
Hoewel de ziekte van Kawasaki voornamelijk voorkomt bij jonge kinderen, komen zeldzame gevallen voor bij volwassenen. Deze ziekte veroorzaakt roodheid van de keel, aardbeientong en lichaamsuitslag zonder dat er noodzakelijkerwijs in alle gevallen koorts optreedt.
Onderzoekers hebben nog geen definitieve oorzaak voor de ziekte van Kawasaki gevonden. Het huidige bewijs suggereert dat een infectueus agens een abnormale immuunrespons veroorzaakt bij genetisch gevoelige personen. Het immuunsysteem valt de bloedvatwanden in het hele lichaam aan, waardoor wijdverspreide ontstekingen ontstaan. Bloedvaten in de mond en keel raken ontstoken en worden rood. De huid ontwikkelt huiduitslag omdat kleine bloedvaatjes nabij het oppervlak beschadigd en lek raken.
Wat je moet doen als je huiduitslag hebt samen met keelpijn maar geen koorts
De ernst van de symptomen beoordelen
Evalueer hoe de symptomen je dagelijkse activiteiten beïnvloeden. Kun je normaal eten en drinken? Verspreidt de uitslag zich snel? En heb je last van bijkomende symptomen zoals moeite met ademhalen of slikken?
Zoek onmiddellijk medische hulp als er waarschuwingssignalen verschijnen
Ga naar de eerste hulp of bel de hulpdiensten als je een van deze ernstige symptomen krijgt:
- Moeite met ademhalen of slikken
- Zwelling van de tong, lippen of keel
- Hevige pijn waardoor je moeilijk kunt eten en drinken
- Uitslag die zich snel over het lichaam verspreidt
- Veel blaasjes op de huid
- Duizeligheid, verwardheid of pijn op de borst
- De uitslag verschijnt als paarse of bloedkleurige vlekken die niet verbleken wanneer erop gedrukt wordt
Deze waarschuwingssignalen duiden op ernstige allergische reacties, of ernstige infecties, of andere aandoeningen die dringend behandeld moeten worden.
Plan een medische afspraak voor aanhoudende of zorgwekkende symptomen
Neem binnen 24 tot 48 uur contact op met een arts als je de volgende symptomen ervaart:
- Symptomen die langer dan 3-5 dagen duren
- Keelpijn met witte vlekken of pus
- Uitslag met schuurpapiertextuur
- Ernstige keelpijn aan één kant
- Vergrote lymfeklieren in de nek
- Moeite om de mond volledig te openen
- Uitslag die gepaard gaat met gewrichtspijn of zwelling
Een arts kan de keel en uitslag onderzoeken, noodzakelijke tests uitvoeren zoals een snelle streptokokkentest of keelkweken, en bepalen of je medicijnen op recept nodig hebt.
Symptomen thuis behandelen voor milde gevallen
Terwijl je wacht op medische evaluatie of herstelt van milde aandoeningen, kun je deze stappen nemen om het ongemak te verlichten:
Voor keelpijn:
- Gorgel meerdere keren per dag met warm zout water om ontstekingen te verminderen en slijm te verwijderen.
- Drink warme vloeistoffen zoals kruidenthee, warm water met honing of bouillon om geïrriteerd weefsel te kalmeren.
- Gebruik keelpastilles of harde snoepjes om de speekselproductie te stimuleren
- Gebruik een luchtbevochtiger in je slaapkamer om de lucht vochtig te houden
- Vermijd irriterende stoffen zoals sigarettenrook, sterke geuren en droge lucht
Voor huiduitslag:
- Breng meerdere keren per dag 15 tot 20 minuten koele, natte kompressen aan op de getroffen gebieden.
- Neem lauwe baden met colloïdale havermout of zuiveringszout om de jeuk te kalmeren.
- Gebruik geurvrije, hypoallergene vochtinbrengende crèmes om een droge huid te voorkomen.
- Draag losse, zachte katoenen kleding die de huid niet irriteert
- Vermijd krabben aan de uitslag, want krabben kan de ontsteking verergeren en leiden tot infectie
Voor zowel keelpijn als huiduitslag:
- Neem voldoende rust om het immuunsysteem te helpen infecties te bestrijden
- Drink voldoende vloeistoffen
- Neem een vrij verkrijgbaar antihistaminicum als je allergieën vermoedt (volg de aanwijzingen op de verpakking)
- Gebruik indien nodig een pijnstiller zoals acetaminophen of ibuprofen (volg de doseeraanwijzingen).
Identificeer en vermijd mogelijke oorzaken
Denk na over nieuwe blootstellingen voordat de symptomen begonnen. Bedenk of je deze acties hebt ondernomen:
- Beginnen met nieuwe medicijnen of voedingssupplementen
- Nieuw of ongebruikelijk voedsel eten
- Nieuwe verzorgingsproducten, wasmiddelen of schoonmaakmiddelen gebruiken
- Planten, dieren of chemicaliën tegenkomen
- Tijd doorbrengen in verschillende omgevingen
Als je een mogelijke trigger identificeert, vermijd die stof dan en observeer of de symptomen verbeteren. Deel deze informatie met je arts.
Houd de symptomen in de gaten
Controleer de symptomen dagelijks op veranderingen in ernst, uiterlijk of locatie. Ga terug naar de medische zorg als de aandoening ondanks de behandeling verergert, als er nieuwe symptomen optreden of als de voorgeschreven behandelingen niet binnen de verwachte tijd helpen.
Voltooi de voorgeschreven behandelingen volledig
Als een arts antibiotica voorschrijft om een bacteriële infectie te behandelen, neem dan de volledige kuur, zelfs nadat de symptomen verbeteren. Door vroegtijdig te stoppen met antibiotica kunnen bacteriën overleven en resistentie ontwikkelen, waardoor toekomstige infecties moeilijker te behandelen zijn.
Discussion about this post