Studie: genetica draagt ​​bij aan een leven van meer dan 105 jaar

We weten dat mensen ruim 100 jaar kunnen leven. Sommigen, supercentenarians genoemd, worden meer dan 110 jaar. Hoe doen ze dat? Nieuw onderzoek suggereert dat het in hun genen zit.

Samenwerkende onderzoekers uit Italië en Zwitserland ontdekten dat mensen die ouder worden dan 105 jaar over het algemeen een genetische achtergrond hebben waardoor hun lichaam beter is in het repareren van DNA.

Wetenschappers hebben de genetische link voor een lang leven al lang bestudeerd. Ze ontdekten eerder dat als je een semi-supercentenarian broer of zus hebt (overlevend tot 105+), je 35 keer meer kans hebt om zo lang te leven in vergelijking met de rest van de bevolking.

“Iedereen wil de pil, het sap, het medicijn dat veroudering en een lang leven biedt”, vertelt hoofdonderzoeksauteur Paolo Garagnani, PhD, expert in genomica en epigenomica en professor aan de Universiteit van Bologna, aan Verywell. “Maar vanuit ons Europees oogpunt zullen we zoiets nooit krijgen, omdat veroudering over het algemeen een complexe eigenschap is. Het aantal factoren dat op elkaar inwerkt om dit fenotype uiteindelijk te krijgen, is enorm.”

Dit onderzoek is de eerste keer dat wetenschappers het genoom van half- en supercentenarians – al het genetische materiaal in het lichaam – zo gedetailleerd ontcijferen. De studie werd begin mei gepubliceerd in het tijdschrift eLife.

Welke genen waren gerelateerd aan een lang leven?

Onderzoekers rekruteerden en namen bloedmonsters van 81 mensen van 105 jaar of ouder uit heel Italië. Vervolgens vergeleken ze hun DNA met dat van 36 gezonde mensen uit dezelfde regio die gemiddeld 68 jaar oud waren.

Hoewel een steekproef van 81 deelnemers klein lijkt en het onderzoek beperkt, zegt Garagnani, is het nog steeds belangrijk om te erkennen dat de studie analyse van miljoenen genetische varianten omvatte. “We hebben alle 17 miljoen genetische varianten kunnen bestuderen”, zegt hij. “Dus het scannen van het genoom was echt nauwkeurig.”

Uit deze tests ontdekten onderzoekers dat in de oudere leeftijdsgroepen vijf genetische veranderingen tussen twee genen genaamd COA1 en STK17A vaker voorkwamen dan in de jongere groep.

De auteurs van het onderzoek controleerden ook genetische gegevens van een eerdere studie waarin het DNA van Italiaanse mensen van vergelijkbare leeftijden werd geanalyseerd. In deze gegevens vonden ze dezelfde COA1- en STK17A-varianten bij mensen boven de 100.

Gegevens voorspellen dat deze genetische variabiliteit waarschijnlijk de expressie van drie verschillende genen wijzigt. De meest voorkomende genetische verandering was gekoppeld aan verhoogde activiteit van het STK17A-gen in bepaalde weefsels. Men denkt dat dit gen bijdraagt ​​aan de gezondheid van de cellen. Het kan de reactie van de cel op DNA-schade coördineren en beschadigde cellen aanmoedigen om geprogrammeerde celdood te ondergaan.

Onderzoekers merkten ook verminderde activiteit van het COA1-gen op in sommige weefsels. COA1 vergemakkelijkt de communicatie tussen de celkern en mitochondriën – de energiecentra van cellen die een sleutelfactor zijn bij veroudering. Deze zelfde regio is ook gekoppeld aan verhoogde expressie van BLVRA in sommige weefsels, wat helpt bij het elimineren van gevaarlijke reactieve zuurstofsoorten, en is daarom belangrijk voor de celgezondheid.

Context ontbreekt

Hoewel deze studie genen en paden identificeerde die “belangrijk zijn voor een lang leven en gezond ouder worden die veel voorkomen bij menselijke populaties”, schrijven de auteurs, “misst het nog steeds de context”. Dat wil zeggen, het is niet in staat om de genen die hier worden gevonden te vergelijken met een andere populatie, of concreet te zeggen dat een van hen uniek is voor de Italiaanse bevolking die leefde van de vroege jaren 1900 tot de vroege jaren 2000.

Het is belangrijk om langlevengerelateerde genen in context te plaatsen, vanuit het ecologische perspectief van gezond ouder worden en een lang leven. Dit perspectief geeft aan dat genen die beschermen tegen bijvoorbeeld leeftijdsgerelateerde ziekten, afhankelijk zijn van omgevingsinteracties. Als varianten in de ene omgeving beschermend zijn, kunnen ze in een andere omgeving neutraal of zelfs riskant zijn.

Een duidelijk voorbeeld hiervan is sikkelcelanemie, een erfelijke aandoening die resulteert in onjuist gevormde rode bloedcellen. Hoewel de ziekte zelf ernstig is, is deze het gevolg van het hebben van twee sikkelcelgenen van beide ouders. Het is mogelijk om er maar één te erven en de ziekte niet te ontwikkelen, terwijl je tegelijkertijd wordt beschermd tegen malaria.

Dus het sikkelcelgen, dat in de ‘juiste’ omgeving tegen malaria beschermt, kan in de ‘verkeerde’ omgeving ernstige ziekten veroorzaken.

Bevorder gezond ouder worden, ongeacht genen

Veroudering is een natuurlijk proces dat, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), “het gevolg is van de ophoping van een grote verscheidenheid aan moleculaire en cellulaire schade in de loop van de tijd.”

Met die opeenhoping van schade is de kans groter dat processen zoals mentale achteruitgang optreden. Maar nogmaals, dit hangt grotendeels af van genen en omgeving, evenals het complexe samenspel daartussen.

En vanwege al deze factoren is er geen ’typische’ oudere persoon of manier om ouder te worden.

Hoewel er meer onderzoek wordt gedaan om de exacte mechanismen van ouderdomsziekten te begrijpen, zijn er manieren om ziekte te voorkomen en zo lang mogelijk gezond te leven. De Centers for Disease Control and Prevention beveelt zes belangrijke stappen aan voor gezond ouder worden:

1. Eet en drink gezond: een dieet rond fruit, groenten, volle granen, mager vlees, magere zuivelproducten en water.

2. Meer bewegen en minder zitten: probeer 150-300 minuten per week matig te bewegen. Hoe intensiever de oefening, hoe minder tijd je ervoor nodig hebt.

3. Gebruik geen tabak
4. Regelmatige controles krijgen

5. Ken uw familiegeschiedenis: dit omvat risicofactoren of eerdere doodsoorzaken in uw familie. Er kan een genetische component zijn!

6. Wees je bewust van veranderingen in de gezondheid van de hersenen