Overzicht
Wat is scheelzien (scheelzien)?
Strabismus (scheelzien) is een aandoening waarbij de ogen niet op één lijn liggen. Met andere woorden, het ene oog wordt in een andere richting gedraaid dan het andere oog.
Onder normale omstandigheden werken de zes spieren die de oogbeweging regelen samen en wijzen beide ogen in dezelfde richting. Patiënten met strabisme hebben problemen met de controle van oogbewegingen en kunnen de normale oculaire uitlijning (oogpositie) niet behouden.
Strabisme kan worden gecategoriseerd door de richting van het gedraaide of verkeerd uitgelijnde oog:
- Naar binnen draaien (esotropia)
- Naar buiten draaien (exotropia)
- Opwaarts draaien (hypertropie)
- Neerwaartse draaiing (hypotropie)
Andere factoren om te overwegen die helpen bij het bepalen van de oorzaak en behandeling van scheelzien:
- Is het probleem plotseling of na verloop van tijd ontstaan?
- Was het aanwezig in de eerste 6 maanden van het leven, of trad het later op?
- Heeft het altijd invloed op hetzelfde oog, of wisselt het tussen ogen?
- Is de mate van draaien klein, matig of groot?
- Is het altijd aanwezig, of slechts een deel van de tijd?
- Is er een familiegeschiedenis van scheelzien?
Wat zijn de soorten scheelzien?
Er zijn verschillende vormen van scheelzien. De twee meest voorkomende zijn:
- Accommoderende esotropie: Dit komt vaak voor in gevallen van ongecorrigeerde verziendheid en een genetische aanleg (familiegeschiedenis) voor de ogen om naar binnen te keren. Omdat het vermogen om scherp te stellen is gekoppeld aan waar de ogen naar wijzen, is de extra inspanning die nodig is om verre objecten scherp in beeld te houden kan ervoor zorgen dat de ogen naar binnen draaien. Symptomen zijn onder meer dubbelzien, het sluiten of bedekken van één oog bij het kijken naar iets dichtbij, en het kantelen of draaien van het hoofd. Dit type scheelzien begint meestal in de eerste paar jaar van het leven. Deze aandoening wordt meestal behandeld met een bril, maar er kunnen ook ooglapjes en/of een operatie aan de spieren van een of beide ogen nodig zijn.
- Intermitterende exotropie: Bij dit type scheelzien zal één oog zich fixeren (concentreren) op een doelwit terwijl het andere oog naar buiten wijst. Symptomen kunnen zijn: dubbelzien, hoofdpijn, moeite met lezen, vermoeide ogen en het sluiten van één oog bij het kijken naar objecten ver weg of in fel licht. Patiënten kunnen geen symptomen hebben, terwijl de oculaire afwijking (verschil) door anderen kan worden opgemerkt. Intermitterende exotropie kan op elke leeftijd voorkomen. De behandeling kan bestaan uit een bril, pleisters, oogoefeningen en/of een operatie aan de spieren van één of beide ogen.
Een ander type scheelzien wordt infantiele esotropie genoemd. Deze aandoening wordt gekenmerkt door een grote mate van naar binnen draaien van beide ogen bij zuigelingen die meestal begint vóór de leeftijd van zes maanden. Er is meestal geen significante mate van verziendheid aanwezig en een bril corrigeert de oversteek niet. Naar binnen keren kan op onregelmatige basis beginnen, maar wordt al snel constant van aard. Het is aanwezig wanneer het kind ver weg en dichtbij kijkt. De behandeling voor dit type scheelzien is een operatie aan de spieren van een of beide ogen om de uitlijning te corrigeren.
Volwassenen kunnen ook scheelzien ervaren. Meestal is oculaire uitlijning bij volwassenen het gevolg van een beroerte, maar het kan ook optreden door fysiek trauma of door scheelzien in de kindertijd dat niet eerder is behandeld of is teruggekomen of is gevorderd. Strabisme bij volwassenen kan op verschillende manieren worden behandeld, waaronder observatie, patching, prismabrillen en/of strabismuschirurgie.
Hoe vaak komt strabisme voor?
Geschat wordt dat vier procent van de Amerikaanse bevolking, of ongeveer 13 miljoen mensen, scheelzien heeft.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt scheelzien?
Het meeste scheelzien is het gevolg van een afwijking van de neuromusculaire controle van oogbewegingen. Ons begrip van deze controlecentra in de hersenen is nog in ontwikkeling. Minder vaak is er een probleem met de eigenlijke oogspier. Strabisme wordt vaak geërfd, waarbij ongeveer 30 procent van de kinderen met scheelzien een familielid heeft met een soortgelijk probleem.
Andere aandoeningen die verband houden met scheelzien zijn onder meer:
- Niet-gecorrigeerde brekingsfouten
- Slecht zicht in één oog
- hersenverlamming
-
Downsyndroom (20-60% van deze patiënten heeft er last van)
- Hydrocephalus (een aangeboren ziekte die resulteert in een ophoping van vocht in de hersenen)
- Hersentumors
-
Beroerte (de belangrijkste oorzaak van scheelzien bij volwassenen)
- Hoofdletsel, dat schade kan toebrengen aan het gebied van de hersenen dat verantwoordelijk is voor de controle van de oogbewegingen, de zenuwen die de oogbewegingen regelen en de oogspieren
- Neurologische (zenuwstelsel) problemen
-
Ziekte van Graves (overproductie van schildklierhormoon)
Wanneer verschijnen de symptomen van scheelzien?
Op de leeftijd van 3 tot 4 maanden moeten de ogen van een baby zich kunnen concentreren op kleine voorwerpen en moeten de ogen recht en goed uitgelijnd zijn. Een baby van 6 maanden moet zich kunnen concentreren op objecten dichtbij en veraf.
Strabisme komt meestal voor bij zuigelingen en jonge kinderen, en meestal tegen de tijd dat een kind 3 jaar oud is. Oudere kinderen en zelfs volwassenen kunnen echter scheelzien ontwikkelen. Het plotseling optreden van scheelzien, vooral bij dubbelzien, bij een ouder kind of een oudere volwassene kan wijzen op een ernstiger neurologische aandoening. Als dit gebeurt, bel dan onmiddellijk uw arts.
Een aandoening die pseudostrabismus (valse strabismus) wordt genoemd, kan ervoor zorgen dat het lijkt alsof een baby de ogen heeft gekruist, terwijl de ogen in feite in dezelfde richting zijn gericht. Pseudostrabismus kan worden veroorzaakt door extra huid die de binnenste ooghoeken bedekt en/of een platte neusbrug. Naarmate het gezicht van de baby zich ontwikkelt en groeit, zullen de ogen niet langer gekruist lijken.
Diagnose en tests
Hoe wordt scheelzien gediagnosticeerd?
Iedereen ouder dan vier maanden die scheelzien lijkt te hebben, moet een volledig oogonderzoek ondergaan door een kinderoogarts, met extra tijd om te onderzoeken hoe de ogen focussen en bewegen. Het examen kan het volgende omvatten:
- Patiëntgeschiedenis (om de symptomen te bepalen die de patiënt heeft, familiegeschiedenis, algemene gezondheidsproblemen, gebruikte medicijnen en andere mogelijke oorzaken van symptomen)
- Gezichtsscherpte (letters lezen van een ooggrafiek of het visuele gedrag van jonge kinderen onderzoeken)
- Breking (controle van de ogen met een reeks corrigerende lenzen om te meten hoe ze het licht focussen). Kinderen hoeven niet oud genoeg te zijn om mondeling feedback te geven bij het controleren op een bril.
- Uitlijnings- en focustests
- Onderzoek na verwijding (verwijding) van de pupillen om de gezondheid van interne oogstructuren te bepalen
Beheer en behandeling
Hoe wordt scheelzien behandeld?
Behandelingsopties omvatten het volgende:
- Brillen of contactlenzen: Gebruikt bij patiënten met ongecorrigeerde refractieafwijkingen. Met corrigerende lenzen hoeven de ogen minder scherp te stellen en kunnen ze recht blijven.
- Prisma lenzen: Speciale lenzen die het licht dat het oog binnenkomt kunnen buigen en helpen om de hoeveelheid draaiing die het oog moet doen om naar objecten te kijken, te verminderen.
- Orthesen (oogoefeningen): Kan werken op sommige soorten scheelzien, met name convergentie-insufficiëntie (een vorm van exotropie).
- medicijnen: Oogdruppels of zalven. Ook kunnen injecties met botulinumtoxine type A (zoals Botox) een overactieve oogspier verzwakken. Deze behandelingen kunnen worden gebruikt met of in plaats van een operatie, afhankelijk van de situatie van de patiënt.
- Patchen: Voor de behandeling van amblyopie (lui oog), als de patiënt het tegelijk met scheelzien heeft. De verbetering van het gezichtsvermogen kan ook de controle over een verkeerde uitlijning van het oog verbeteren.
- Oogspieroperatie: Chirurgie verandert de lengte of positie van de oogspieren zodat de ogen correct zijn uitgelijnd. Dit gebeurt onder algehele narcose met oplosbare hechtingen. Soms krijgen volwassenen een verstelbare strabismus-operatie aangeboden, waarbij de oogspierposities na de operatie worden aangepast.
Wat kan er gebeuren als scheelzien niet wordt behandeld?
Sommigen geloven dat kinderen scheelzien ontgroeien of dat het vanzelf beter wordt. In werkelijkheid kan het erger worden als het niet wordt behandeld.
Als de ogen niet goed zijn uitgelijnd, kan het volgende resulteren:
- Lui oog (amblyopie) of permanent slecht zicht in het gedraaide oog. Wanneer de ogen in verschillende richtingen kijken, ontvangen de hersenen twee beelden. Om dubbel zien te voorkomen, kunnen de hersenen het beeld van het gedraaide oog negeren, wat resulteert in een slechte ontwikkeling van het gezichtsvermogen in dat oog.
- Wazig zicht, wat van invloed kan zijn op de prestaties op school en op het werk, en het plezier in hobby’s en vrijetijdsbesteding
- Vermoeide ogen
- Vermoeidheid
- hoofdpijn
- Dubbel zicht
- Slecht driedimensionaal (3D) zicht
- Laag zelfbeeld (van schaamte over iemands uiterlijk)
Het is ook mogelijk dat door het niet diagnosticeren van scheelzien, een ernstig probleem (zoals een hersentumor die de aandoening veroorzaakt) over het hoofd wordt gezien.
Vooruitzichten / Prognose
Wat kan worden verwacht na behandeling van scheelzien?
De patiënt moet voor follow-up naar de arts om te zien of de patiënt op de behandelingen heeft gereageerd en om, indien nodig, aanpassingen te maken.
In het geval van kinderen met scheelzien, als de aandoening op tijd wordt opgemerkt en op de juiste manier wordt behandeld, kan dit resulteren in een uitstekend zicht en dieptewaarneming en kan het beschermen tegen verlies van gezichtsvermogen.
Discussion about this post