Reactieve artritis: symptomen, oorzaak en behandeling

Reactieve artritis (Engels: reactive arthritis) is gewrichtspijn en gewrichtszwelling veroorzaakt door een infectie in een ander deel van het lichaam – meestal de darmen, geslachtsorganen of urinewegen.

Reactieve artritis richt zich meestal op de knieën en de gewrichten van enkels en voeten. Ontsteking kan ook de ogen, huid en urethra aantasten.

Vroeger werd reactieve artritis soms het syndroom van Reiter genoemd, dat werd gekenmerkt door oog-, urethra- en gewrichtsontsteking.

Reactieve artritis komt niet vaak voor. Bij de meeste mensen komen en gaan de klachten en symptomen, die uiteindelijk binnen twaalf maanden verdwijnen.

Symptomen van reactieve artritis

De tekenen en symptomen van reactieve artritis beginnen doorgaans één tot vier weken na blootstelling aan een uitlokkende infectie. Symptomen kunnen zijn:

• Pijn en stijfheid. De gewrichtspijn die gepaard gaat met reactieve artritis komt meestal voor in uw knieën, enkels en voeten. Het kan ook zijn dat u pijn heeft in uw hielen, onderrug of billen.
• Oogontsteking. Veel mensen met reactieve artritis ontwikkelen ook oogontsteking (conjunctivitis).
• Urineproblemen. Er kan een verhoogde frequentie en ongemak tijdens het plassen optreden, evenals een ontsteking van de prostaat of de baarmoederhals.
• Ontsteking van zacht weefsel op de plaats waar het het bot binnendringt (enthesitis). Spieren, pezen en ligamenten kan ontstoken raken.
• Gezwollen tenen of vingers. In sommige gevallen kunnen tenen of vingers zo opgezwollen raken dat ze op worstjes lijken.
• Huid problemen. Reactieve artritis kan uw huid op verschillende manieren aantasten, waaronder uitslag op uw voetzolen en handpalmen en zweertjes in de mond.
• Onderrug pijn. De pijn is meestal ’s nachts of’ s ochtends erger.

Wanneer moet u een arts raadplegen?

Als u binnen een maand na diarree of een genitale infectie gewrichtspijn krijgt, moet u contact opnemen met een arts.

Reactieve artritis ontstaat als reactie op een infectie in het lichaam, vaak in de darmen, geslachtsorganen of urinewegen. Het kan zijn dat u zich niet bewust bent van de triggerende infectie als deze milde of helemaal geen symptomen veroorzaakt.

Talrijke bacteriën kunnen reactieve artritis veroorzaken. Sommige bacteriën worden seksueel overgedragen, terwijl andere bacteriën door voedsel worden overgedragen. De meest voorkomende bacteriën zijn onder meer:

• Chlamydia
• Salmonella
• Shigella
• Yersinia
• Campylobacter
• Clostridium difficile

Reactieve artritis is niet besmettelijk. De bacteriën die dit veroorzaken, kunnen echter seksueel of via besmet voedsel worden overgedragen. Slechts een paar van de mensen die aan deze bacteriën worden blootgesteld, ontwikkelen reactieve artritis.

Risicofactoren

De volgende factoren verhogen uw risico op het ontwikkelen van reactieve artritis:

• Leeftijd. Reactieve artritis komt het vaakst voor bij volwassenen tussen de 20 en 40 jaar.
• Geslacht. Vrouwen en mannen hebben evenveel kans om reactieve artritis te ontwikkelen als reactie op door voedsel overgedragen infecties. Mannen hebben echter meer kans dan vrouwen om reactieve artritis te ontwikkelen als reactie op seksueel overdraagbare bacteriën.
• Erfelijke factoren. Er is een specifieke genetische marker in verband gebracht met reactieve artritis. Maar veel mensen die deze marker hebben, ontwikkelen nooit reactieve artritis.

Preventie van reactieve artritis

Genetische factoren lijken een rol te spelen bij de kans dat u reactieve artritis ontwikkelt. Hoewel u uw genetische samenstelling niet kunt veranderen, kunt u wel uw blootstelling aan de bacteriën verminderen die tot reactieve artritis kunnen leiden.

Zorg ervoor dat uw voedsel op de juiste temperatuur wordt bewaard en op de juiste manier wordt gekookt, zodat u de vele door voedsel overgedragen bacteriën vermijdt die reactieve artritis kunnen veroorzaken, waaronder salmonella, shigella, yersinia en campylobacter. Sommige seksueel overdraagbare aandoeningen kunnen reactieve artritis veroorzaken. Het gebruik van condooms kan uw risico verlagen.

Diagnose van reactieve artritis

Tijdens het lichamelijk onderzoek zal de arts waarschijnlijk uw gewrichten controleren op tekenen en symptomen van ontsteking, zoals zwelling, warmte en pijn, en het bewegingsbereik van uw wervelkolom en aangetaste gewrichten testen. De arts kan ook uw ogen controleren op ontstekingen en uw huid op huiduitslag.

Bloedtesten

De arts kan aanbevelen dat een bloedmonster wordt getest om te zoeken naar:

• Bewijs van een vroegere of huidige infectie
• Tekenen van ontsteking
• Antilichamen geassocieerd met andere soorten artritis
• Een genetische marker gekoppeld aan reactieve artritis

Gewrichtsvloeistof testen

De arts kan een naald gebruiken om een ​​vloeistofmonster uit een aangetast gewricht te halen. Deze vloeistof wordt getest op:

• Aantal witte bloedcellen. Een verhoogd aantal witte bloedcellen kan wijzen op een ontsteking of een infectie.
• Infecties. Bacteriën in de gewrichtsvloeistof kunnen wijzen op septische artritis, wat kan leiden tot ernstige gewrichtsschade.
• Kristallen. Urinezuurkristallen in de gewrichtsvloeistof kunnen op jicht duiden. Deze zeer pijnlijke vorm van artritis treft vaak de grote teen.

Beeldvormende tests

Röntgenfoto’s van uw lage rug, bekken en gewrichten kunnen aangeven of u een van de karakteristieke symptomen van reactieve artritis heeft. Röntgenfoto’s kunnen ook andere vormen van artritis uitsluiten.

Voorbereiding op een afspraak met een arts

U zult waarschijnlijk beginnen met een bezoek aan uw huisarts, die u mogelijk doorverwijst naar een arts die gespecialiseerd is in artritis (reumatoloog) voor verdere evaluatie.

Wat je kunt doen ter voorbereiding

Vraag bij het maken van de afspraak of u vooraf nog iets moet doen, zoals vasten voordat u een bepaalde test krijgt. Schrijf een lijst op van:

• Uw symptomen, inclusief eventuele symptomen die geen verband lijken te houden met de reden voor uw afspraak
• Belangrijke persoonlijke informatie, waaronder de medische geschiedenis van u en uw gezin
• Alle medicijnen, vitamines of andere voedingssupplementen die u inneemt, inclusief doses
• Vragen om aan de dokter te stellen

Neem een ​​familielid of vriend mee om u te helpen de informatie te onthouden die u krijgt. Voor reactieve artritis zijn de basisvragen die u aan de arts kunt stellen onder meer:

• Wat veroorzaakt waarschijnlijk mijn symptomen of aandoening?
• Wat zijn andere mogelijke oorzaken?
• Welke testen heb ik nodig?
• Welke behandelmethode raadt u aan?
• Wanneer zullen mijn symptomen verbeteren met de behandeling?
• Wat kan ik nu doen om mijn gewrichtspijn te verlichten?
• Loop ik risico op complicaties op de lange termijn als gevolg van deze ziekte?

Aarzel niet om andere vragen te stellen.

Wat de dokter u zal vragen

De arts zal u de volgende vragen stellen:

• Wanneer zijn uw symptomen begonnen?
• Zijn de symptomen aanhoudend of incidenteel?
• Hoe ernstig zijn uw symptomen?
• Wat lijkt uw symptomen te verbeteren?
• Wat lijkt uw symptomen te verergeren?
• Heeft u onlangs een infectie gehad?

Behandeling van reactieve artritis

Het doel van de behandeling is om uw symptomen onder controle te houden en een infectie te behandelen die mogelijk nog aanwezig is.

Medicijnen bij de behandeling van reactieve artritis

Als uw reactieve artritis is veroorzaakt door een bacteriële infectie, kan de arts een antibioticum voorschrijven als er aanwijzingen zijn voor een aanhoudende infectie. Welk antibioticum u slikt, hangt af van de bacteriën die aanwezig zijn.

Andere medicijnen die worden gebruikt om reactieve artritis te behandelen kunnen zijn:

• Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s). Recept-NSAID’s, zoals indomethacine (Indocin), kunnen de ontsteking en pijn van reactieve artritis verlichten.
• Corticosteroïden. Injectie van een corticosteroïde in de aangetaste gewrichten kan de ontsteking verminderen en u in staat stellen terug te keren naar uw normale activiteitenniveau.
• Topische steroïden. Deze medicijnen kunnen worden gebruikt voor huiduitslag veroorzaakt door reactieve artritis.
• Medicijnen voor reumatoïde artritis. Beperkt bewijs suggereert dat medicijnen zoals sulfasalazine (Azulfidine), methotrexaat (Trexall) of etanercept (Enbrel) pijn en stijfheid kunnen verlichten bij sommige mensen met reactieve artritis.

Fysiotherapie

Een fysiotherapeut kan u gerichte oefeningen voor uw gewrichten en spieren geven. Versterkingsoefeningen ontwikkelen de spieren rond uw aangetaste gewrichten, waardoor de ondersteuning van de gewrichten toeneemt. Bewegingsoefeningen kunnen de flexibiliteit van uw gewrichten vergroten en de stijfheid verminderen.