Overzicht
Wat is leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
Leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (AMD) is een oogziekte die het centrale gezichtsvermogen aantast. Mensen met AMD kunnen mensen of dingen niet direct voor zich zien. Dit veel voorkomende leeftijdsgerelateerde oogprobleem komt voor bij mensen ouder dan 50 jaar. AMD beïnvloedt de macula, het achterste deel van het netvlies dat het centrale zicht regelt. Mensen met AMD zijn niet helemaal blind. Hun perifere zicht (vermogen om dingen opzij te zien) is prima.
Heeft leeftijdsgebonden maculaire degeneratie invloed op beide ogen?
AMD kan zich in één oog of in beide ogen ontwikkelen.
Hoe vaak komt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie voor?
Meer dan 10 miljoen Amerikanen hebben maculaire degeneratie. Het is de belangrijkste oorzaak van verlies van gezichtsvermogen. De ziekte treft meer mensen dan cataract en glaucoom samen.
Wie kan leeftijdsgebonden maculaire degeneratie krijgen?
Zoals de naam al aangeeft, is de kans groter dat leeftijdsgebonden maculaire degeneratie optreedt naarmate u ouder wordt. Andere risicofactoren zijn onder meer:
- Familiegeschiedenis van AMD.
- Overgewicht hebben.
-
Roken.
-
Hoge bloeddruk (hypertensie).
- Een dieet rijk aan verzadigde vetten.
- Van Europese afkomst zijn.
Wat zijn de soorten leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
Er zijn twee soorten AMD:
- Droog (atrofisch): Tot 90% van de mensen met maculaire degeneratie hebben de droge vorm. Het ontwikkelt zich wanneer zich onder de macula kleine gele eiwitafzettingen, drusen genaamd, vormen. De opgebouwde afzettingen drogen en verdunnen de macula. Visusverlies met de droge vorm heeft de neiging geleidelijk op te treden. De meeste mensen verliezen het centrale zicht niet volledig. Zelden leidt de droge vorm tot de natte vorm.
- Nat (exsudatief): Deze aandoening treedt op wanneer zich abnormale bloedvaten ontwikkelen onder het netvlies en de macula. De bloedvaten lekken bloed en vocht (een aandoening die choroïdale neovascularisatie of CNV wordt genoemd). Door vochtophoping vormt zich een uitstulping in de macula. Mogelijk ziet u donkere vlekken in uw gezichtscentrum. Ongeveer 15% van de mensen met maculaire degeneratie heeft de natte vorm. Dit type is ernstiger. Het kan snel leiden tot totaal verlies van het centrale zicht.
Wat zijn de stadia van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
AMD komt voor in drie fasen. Vaak zijn symptomen zoals verlies van gezichtsvermogen pas in het late stadium duidelijk.
- Vroeg: De macula verandert, maar het gezichtsvermogen wordt niet beïnvloed.
- Tussenliggend: Het zicht kan wazig of golvend worden.
- Laat (gevorderd): Centraal zicht faalt volledig.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
AMD is een type erfelijke oogziekte. De ziekte ontwikkelt zich echter ook bij mensen zonder een familiegeschiedenis van de ziekte. AMD treedt op wanneer de macula aan de achterkant van het oog om onbekende redenen begint te verslechteren.
Wat zijn de symptomen van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
De macula helpt om beelden van de oogzenuw naar de hersenen te sturen. Als je een beschadigde macula hebt, kunnen je hersenen de beelden die je ogen zien niet begrijpen of lezen.
Veel mensen met leeftijdsgebonden maculaire degeneratie hebben geen symptomen totdat de ziekte vordert. U kunt last krijgen van:
-
Wazig (laag) zicht.
- Blanco of donkere vlekken in uw gezichtsveld.
- Het verschijnen van golven of bochten in rechte lijnen.
Diagnose en tests
Hoe wordt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie gediagnosticeerd?
Omdat AMD in een vroeg stadium zelden symptomen veroorzaakt, zijn jaarlijkse oogonderzoeken de sleutel tot het opsporen van de ziekte en het starten van behandelingen wanneer deze het meest effectief zijn. Tijdens een oogonderzoek controleert uw oogarts op veranderingen in het netvlies en de macula. U kunt een of meer van deze tests krijgen:
- Visuele veldtest: Een Amsler-raster heeft een raster van rechte lijnen met een grote stip in het midden. Uw zorgverlener kan u vragen om lijnen of secties op het raster te identificeren die er wazig, golvend of gebroken uitzien. Veel vervorming kan erop wijzen dat u LMD heeft of dat de ziekte verergert. U kunt deze gezichtsveldtest thuis gebruiken om uw zicht te controleren.
- Verwijd oogonderzoek: Oogdruppels verwijden of verwijden uw pupillen. Zodra uw ogen verwijd zijn, gebruikt uw zorgverlener een speciale lens om in uw ogen te kijken.
- Fluoresceïne-angiografie: Uw zorgverlener injecteert een gele kleurstof, fluoresceïne genaamd, in een ader in uw arm. Een speciale camera volgt de kleurstof terwijl deze door de bloedvaten in het oog reist. De foto’s kunnen eventuele lekkage onder de macula onthullen.
- Optische coherentietomografie (OCT): Deze beeldvormingsmachine maakt gedetailleerde beelden van de achterkant van het oog, inclusief het netvlies en de macula. Optische coherentietomografie is niet invasief of pijnlijk. Je kijkt gewoon in een lens terwijl de machine foto’s maakt.
- Optische coherentietomografie-angiografie (OCTA): Dit diagnostische hulpmiddel maakt gebruik van laserlichtreflectie (in plaats van fluoresceïnekleurstof) en het OCT-scanapparaat. Het duurt slechts enkele ogenblikken en produceert 3D-beelden van de bloedstroom door het oog.
Beheer en behandeling
Hoe wordt leeftijdsgebonden maculaire degeneratie beheerd of behandeld?
AMD is niet te genezen. Vroeg beginnen met behandelingen kan de ziekteprogressie vertragen en de ernst van de symptomen verminderen. Zelfs met succesvolle behandelingen komen AMD-symptomen vaak terug. Afhankelijk van het type ziekte omvatten behandelingen:
- Voedingssupplementen: De Age-Related Eye Disease Study (AREDS) vond dat een combinatie van vitamines en mineralen de progressie van droge AMD kan vertragen. AREDS-supplementen omvatten vitamine C, vitamine E, luteïne, zink, koper, zeaxanthine en bètacaroteen. (Rokers mogen geen bètacaroteen gebruiken omdat dit het risico op longkanker verhoogt.)
- Antivasculaire endotheliale groeifactor (anti-VEGF): Deze behandeling voor natte LMD blokkeert de productie van VEGF, een eiwit dat nieuwe bloedvaten aanmaakt. Uw oogarts injecteert anti-VEGF in een verdoofd oog. Het medicijn vertraagt of stopt de ontwikkeling van bloedvaten. Deze behandeling verbetert soms het gezichtsvermogen.
- Fotodynamische therapie (PDT): Tijdens fotodynamische therapie gebruikt uw oogzorgspecialist een combinatie van een injecteerbaar lichtgevoelig medicijn en een laser om extra bloedvaten in het oog te vernietigen. Uw provider kan PDT combineren met anti-VEGF.
Wat zijn leeftijdsgebonden bijwerkingen of risico’s van de behandeling van maculadegeneratie?
Behandelingen voor natte LMD brengen enig risico op complicaties met zich mee, waaronder:
- Oog infectie.
-
Netvliesloslating.
- Structurele oogbeschadiging.
- Sneller ontstaan van cataract.
- Ernstig verlies van gezichtsvermogen.
Wat zijn de complicaties van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
Als u uw centrale visie verliest, kan het een uitdaging zijn om bepaalde taken uit te voeren. Afhankelijk van de mate van slechtziendheid, kunt u mogelijk niet goed lezen, gezichten herkennen, autorijden, koken of huisreparaties uitvoeren. Als AMD ernstig is, kunt u als juridisch blind worden beschouwd. Deze veranderingen kunnen leiden tot depressie en angst. Sommige mensen met AMD ervaren het Charles Bonnet-syndroom, een aandoening die visuele hallucinaties veroorzaakt.
preventie
Hoe kan ik leeftijdsgebonden maculaire degeneratie voorkomen?
U kunt deze stappen nemen om uw risico op AMD te verlagen:
-
Stoppen met roken.
- Verlies gewicht.
- Blijf fysiek actief.
- Zorg voor een gezonde bloeddruk en cholesterolgehalte.
- Eet gezond.
Vooruitzichten / Prognose
Wat is de prognose (vooruitzichten) voor mensen met leeftijdsgebonden maculaire degeneratie?
Niet iedereen met AMD ervaart aanzienlijk verlies van gezichtsvermogen. Bij droge LMD kan verlies van het gezichtsvermogen langzaam optreden en lang duren. Omdat de aandoening slechts één oog kan aantasten, merkt u mogelijk geen verandering in het gezichtsvermogen. Soms is het verlies van het gezichtsvermogen zo ernstig dat u als juridisch blind wordt beschouwd. Om beter te zien, kunt u:
- Draag een bril of contactlenzen.
- Gebruik helderder licht thuis of op het werk.
- Lees met een vergrootglas.
Leven met
Wanneer moet ik mijn zorgverlener bellen?
U moet uw zorgverlener bellen als u leeftijdsgebonden maculaire degeneratie heeft en ervaring heeft:
- Pijnlijke oogontsteking (iritis of uveïtis) en gevoeligheid voor licht (fotofobie).
- Oogdruk.
-
Eye floaters of flashers.
Welke vragen moet ik aan mijn zorgverlener stellen?
Als u leeftijdsgebonden maculaire degeneratie heeft, kunt u uw zorgverlener vragen om:
- Waarom heb ik AMD gekregen?
- Welk type AMD heb ik?
- Wat is de beste behandeling voor het type AMD dat ik heb?
- Welke veranderingen in levensstijl kan ik aanbrengen om mijn zicht te beschermen?
- Zijn er behandelingsrisico’s of bijwerkingen?
- Loopt mijn gezin risico om AMD te ontwikkelen? Zo ja, welke stappen kunnen ze nemen om hun zicht te beschermen?
- Moet ik letten op tekenen van complicaties?
Leeftijdsgebonden maculaire degeneratie is de belangrijkste oorzaak van verlies van gezichtsvermogen bij oudere volwassenen. Hoewel AMD geen volledige blindheid veroorzaakt, kan het verlies van het centrale zicht het moeilijker maken om alledaagse taken uit te voeren. Droge LMD, een aandoening die geleidelijk verlies van het gezichtsvermogen veroorzaakt, is de meest voorkomende vorm. Het nemen van voedingssupplementen kan de ziekte vertragen. Natte LMD kan snel verlies van het gezichtsvermogen veroorzaken en kan leiden tot juridische blindheid. Uw oogarts kan behandelingen aanbieden die het gezichtsvermogen kunnen helpen behouden. U kunt ook baat hebben bij het dragen van een bril of het gebruik van vergrootglazen om te lezen.
Discussion about this post