Wat is vasovagale syncope: overzicht en meer?

De meest voorkomende oorzaak van flauwvallen

Syncope, ook wel flauwvallen genoemd, is de medische term voor tijdelijk bewustzijnsverlies.

Syncope kan blessures veroorzaken, dus het is belangrijk om te proberen herhaling te voorkomen. En het kan soms een teken zijn van een ernstig onderliggend medisch probleem dat medische aandacht nodig heeft. Verschillende medische aandoeningen kunnen leiden tot syncope, en het meest voorkomende type syncope is vasovagale syncope.

Overzicht

Vasovagale syncope (ook wel neurocardiogene syncope genoemd) is een tijdelijk bewustzijnsverlies veroorzaakt door een neurologische vasovagale reflex die ofwel een plotselinge verwijding van de bloedvaten in de benen veroorzaakt, ofwel een zeer trage hartslag (bradycardie), of beide.

Vasovagale syncope is verantwoordelijk voor meer dan de helft van alle afleveringen van syncope. Hoewel het soms een ‘eenvoudige flauwvallen’ wordt genoemd, is het mechanisme van vasovagale syncope eigenlijk niet zo eenvoudig.

Vasovagale syncope symptomen

Het bewustzijnsverlies met vasovagale syncope kan vrij plotseling zijn, of kan worden voorafgegaan door enkele seconden of enkele minuten waarschuwingssymptomen.

De waarschuwingssymptomen worden soms een voorstadium van syncope genoemd.
Degenen die optreden nadat u nieuw leven bent ingeblazen, worden postdrome genoemd.

Prodromale symptomen

Prodromale symptomen van syncope kunnen zijn:

Duizeligheid
Bellen of zoemen in de oren
Visuele stoornissen, zoals glinsterend zicht of tunnelvisie
Plotseling zweten
Plotselinge misselijkheid

Prodromale symptomen worden gevolgd door een gevoel van “vergrijzing”, en ten slotte door bewustzijnsverlies. De tijd tussen het begin van prodromale symptomen en het daadwerkelijk flauwvallen kan variëren van enkele minuten tot slechts een seconde of twee.

Als je het gevoel hebt dat je gaat flauwvallen, kun je de episode misschien stoppen door te gaan liggen met je benen omhoog of door in een stoel te gaan zitten met je hoofd tussen je knieën. Wacht tot u zich beter voelt voordat u probeert op te staan.

Syncope-kenmerken

Een vasovagale syncope episode heeft verschillende karakteristieke kenmerken:

Ze treden bijna altijd op tijdens het staan of zitten, omdat het bloed in het lichaam onevenredig naar de benen stroomt en de bloeddruk daalt. Liggend gebeurt het vrijwel nooit.
Mensen met vasovagale syncope komen meestal enkele seconden na het vallen of op de grond helpen weer bij bewustzijn. Dit komt omdat de zwaartekracht er niet langer voor zorgt dat er bloed in uw benen stroomt als u op de grond ligt, en de bloeddruk verbetert vrijwel onmiddellijk in liggende positie.
Als iemand u probeert overeind te houden tijdens een vasovagale episode, kan uw staande positie uw bewusteloosheid verlengen. Dit is een potentieel gevaarlijke situatie omdat het verhindert dat er voldoende bloed naar uw hoofd stroomt.

Als je iemand ziet flauwvallen, leg die persoon dan op zijn rug en til zijn benen boven het niveau van zijn hart. Maak een riem, kraag of knellende kleding los en roep professionele medische hulp in.

Postdromale symptomen

Na een episode van vasovagale syncope zullen veel mensen zich een paar uur en soms dagen of langer verschrikkelijk voelen. De postdroomperiode wordt gekenmerkt door extreme vermoeidheid, misselijkheid, duizeligheid en verlies van eetlust.

Het is vooral belangrijk op te merken dat, totdat deze aanhoudende symptomen verdwijnen, mensen bijzonder vatbaar zijn voor opnieuw flauwvallen – dus moeten ze autorijden, ladders beklimmen of andere gevaarlijke activiteiten vermijden en alert zijn op de waarschuwingssignalen van een nieuwe syncope episode.

Terugkerende syncope

Mensen die een of twee afleveringen van vasovagale syncope hebben gehad, leren vaak de waarschuwingssignalen te herkennen. U kunt een episode vaak voorkomen door te gaan liggen en uw benen op te heffen.

Aan de andere kant, proberen om een dreigende episode van vasovagale syncope te “bevechten” door jezelf te dwingen te blijven staan of zitten en “jezelf willen” niet flauw te vallen, werkt bijna nooit erg goed.

Oudere mensen met vasovagale syncope hebben meer kans op atypische syncope, zonder enige aanwijsbare trigger en zonder waarschuwingssymptomen.

Over het algemeen is vasovagale syncope niet levensbedreigend, maar verwondingen als gevolg van vallen kunnen gevaarlijk zijn. En als episodes vaak voorkomen, kan deze aandoening een normaal leven behoorlijk verstoren.

Wanneer moet u een zorgverlener zien?

Neem contact op met uw arts als u voor het eerst een syncope krijgt. Als u al gediagnosticeerd bent met vasovagale syncope, moet u uw arts raadplegen als u zwanger bent. terugkerende episodes heeft of wazig zien, pijn op de borst, verwardheid, moeite met praten, kortademigheid of onregelmatige hartslag ervaart voordat u flauwvalt.

Oorzaken

Vasovagale syncope treedt op wanneer iets de vasovagale reflex triggert, waardoor de bloedvaten plotseling verwijden (verwijden). Verwijding van de bloedvaten zorgt ervoor dat een aanzienlijk deel van het bloedvolume zich in de benen verzamelt.

Deze pooling gaat vaak gepaard met een vertragende hartslag. Als gevolg hiervan zal de bloeddruk plotseling dalen. Als de bloeddrukdaling voldoende is om de hersenen van voldoende zuurstof te beroven, treedt flauwvallen op.

Veelvoorkomende triggers van vasovagale syncope zijn onder meer:

Plotselinge, hevige pijn
Je bloed laten trekken
Blootgesteld worden aan een traumatische aanblik of gebeurtenis
Extreem moeilijk plassen of ontlasting
Een ernstige hoestbui
Hyperventilatie
Lange tijd roerloos staan
Jezelf overbelasten bij warm weer
Overmatig alcohol- of middelengebruik

Als een flauwvallen volgt op een van deze gebeurtenissen, is vasovagale syncope vaak de oorzaak.

Risicofactoren

De reflex die vasovagale syncope veroorzaakt, kan iedereen treffen, dus bijna iedereen kan een vasovagale episode krijgen als zich een voldoende sterke triggering voordoet. Het is inderdaad waarschijnlijk dat de meeste mensen ergens in hun leven flauwvallen.

Vasovagale syncope kan op elke leeftijd voorkomen en komt veel vaker voor bij adolescenten en jonge volwassenen dan bij oudere mensen.

Sommige mensen zijn bijzonder vatbaar voor vasovagale episodes en kunnen zelfs flauwvallen bij relatief milde uitlokkende gebeurtenissen. Deze mensen hebben de neiging om terugkerende episodes van syncope te hebben, beginnend in de adolescentie, en zullen vaak syncope ervaren na verschillende soorten triggerende gebeurtenissen.

Zelden hebben sommige mensen frequente vasovagale syncope die zo moeilijk te behandelen is dat ze er praktisch ongeschikt door worden. Dit kan gepaard gaan met een vorm van dysautonomie (onbalans van het autonome zenuwstelsel) die een persoon zeer vatbaar maakt voor de vasovagale reflex die syncope veroorzaakt. Het gaat vaak gepaard met andere symptomen van de dysautonomieën, zoals een opgeblazen gevoel of krampen in de buik, diarree, constipatie, extreme vermoeidheid en verschillende pijntjes en kwalen.

Diagnose

Vasovagale syncope treedt vaker op na een virale ziekte, na inspanning, na een warme douche of vroeg in de ochtend – op elk moment dat een persoon uitgedroogd is.

Uw zorgverlener zal uw symptomen, medische geschiedenis, familiegeschiedenis en de volgorde van gebeurtenissen voorafgaand aan uw flauwvallen beoordelen.

Het lichamelijk onderzoek van mensen met vasovagale syncope is meestal volkomen normaal. Het onderzoek is vaak nuttig bij het identificeren van vergelijkbare aandoeningen, waaronder orthostatische hypotensie of posturaal orthostatisch tachycardiesyndroom (POTS).

Soms is diagnostisch onderzoek nodig.

Mogelijk moet u een kanteltafelonderzoek ondergaan om vasovagale syncope te onderscheiden van orthostatische hypotensie.

Behandeling

Mensen die een enkele, geïsoleerde episode van vasovagale syncope hebben, hebben over het algemeen helemaal geen medische therapie nodig. Maar als u terugkerende episodes heeft gehad, heeft u waarschijnlijk nog meer episodes, tenzij u effectief wordt behandeld.

Zoals iedereen met vasovagale syncope weet, komen deze flauwvallen vaak op de meest ongelegen of onpraktische momenten en kunnen ze uw leven enorm verstoren. Gelukkig is behandeling meestal nuttig. Er zijn verschillende soorten therapie voor vasovagale syncope: medicatie, lichaamsbeweging en pacemakers. Het vinden van de juiste combinatie van medische behandelingen kost vaak tijd.

medicijnen

Medicijnen kunnen helpen bij het reguleren van de bloeddruk en hartslag.

Medicijnen waarvan is aangetoond dat ze enige hulp bieden bij de behandeling van vasovagale syncope zijn onder meer:

Midodrine, een vaatvernauwend medicijn dat de bloedvaten verwijdt
Norpace (disopyramide), een anti-aritmicum
Serotonine heropname remmers
Theofylline, dat meestal wordt gebruikt om astma te behandelen

Oefening

Oefening kan waarschijnlijk een vergelijkbaar voordeel hebben voor mensen met vasovagale syncope.

Als u terugkerende syncope heeft, moet u uw zorgverlener raadplegen voordat u aan een fitnessplan begint. Afhankelijk van de onderliggende oorzaak, moet u mogelijk stresstests en andere examens ondergaan om te bepalen hoeveel beweging u veilig kunt verdragen.

Interessant is dat sommige mensen een episode van vasovagale syncope hebben kunnen stoppen door onmiddellijk spierspannende oefeningen te doen. Deze oefeningen kunnen de verwijding van de bloedvaten verminderen en de hoeveelheid bloed die naar het hart wordt teruggevoerd verhogen.

Voorbeelden zijn onder meer:

Je been kruisen terwijl je de benen, buik en billen aanspant
Je armen spannen met gebalde vuisten
Je beenspieren spannen
In een rubberen bal knijpen

Pacemakers

Enkele jaren geleden was er veel enthousiasme voor het gebruik van pacemakers voor de behandeling van vasovagale syncope, aangezien vasovagale syncope meestal gepaard gaat met een plotselinge daling van de hartslag.

Het enthousiasme voor pacemakertherapie nam echter snel af nadat werd opgemerkt dat veel patiënten met vasovagale syncope die pacemakers kregen, bleven flauwvallen – ze deden het gewoon zonder een trage hartslag.

Een pacemaker mag alleen worden overwogen als de syncope ernstig of terugkerend is, conservatieve maatregelen niet werken en er een significante vertraging van het hart is, zoals blijkt uit een kanteltafeltest of ambulante ECG-bewaking.

Vasovagale syncope is een veel voorkomende aandoening. De meeste mensen met episodes van vasovagale syncope leiden een volkomen normaal leven.

Als u vasovagale syncope heeft gehad, vooral meer dan één episode, moet u zoveel mogelijk leren over deze aandoening, inclusief welke dingen deze veroorzaken, hoe u de waarschuwingssymptomen kunt herkennen en hoe u een episode kunt stoppen.

Veel Gestelde Vragen

Kan ik iets doen om vasovagale syncope te voorkomen?

Als u weet dat u vatbaar bent voor syncope (flauwvallen), vermijd dan mogelijke triggers zoals overmatige hitte, stressvolle en intens emotionele situaties, uitdroging, extreme pijn en langdurig sporten of staan.

Er zijn andere mogelijke triggers die verschillen tussen mensen. Een arts kan uw medische geschiedenis onderzoeken en u specifieke preventietips geven.

Kunnen bepaalde voedingsmiddelen de symptomen van vasovagale syncope beïnvloeden?

Het eten van een dieet dat iets meer zout bevat, kan symptomen van syncope helpen voorkomen door de bloeddruk hoog te houden. Raadpleeg echter uw arts voordat u extra zout aan uw dieet toevoegt, omdat het andere nadelige gezondheidseffecten kan hebben. Meer drinken kan ook helpen om flauwvallen te voorkomen.

Wat zijn de gevolgen van flauwvallen?

Nawerkingen van flauwvallen kunnen misselijkheid, duizeligheid, vermoeidheid en verlies van eetlust omvatten die van enkele uren tot meerdere dagen kan duren. Opnieuw flauwvallen is waarschijnlijker terwijl deze symptomen aanwezig zijn, daarom moeten mogelijk gevaarlijke situaties worden vermeden, zoals het besturen van een voertuig.