Derealisatie is een ervaring waarbij je je afgescheiden voelt van je directe omgeving, zonder een daarmee gepaard gaande bewustzijnsverandering of verminderd bewustzijn. Het is een belangrijk onderdeel van depersonalisatie/derealisatiestoornis, een aandoening die wordt gediagnosticeerd op basis van criteria in de vijfde editie van de “Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders” (DSM-5).
Derealisatie kan ook optreden bij een aantal medische of psychiatrische stoornissen, als gevolg van een middel, of het kan optreden zonder aanwijsbare reden. De ervaring van derealisatie is meestal niet verontrustend, maar dat kan het wel zijn.
Vaak is derealisatie vluchtig, duurt een paar minuten, zonder frequente herhaling. Het kan echter terugkeren of langdurig aanhouden, vooral wanneer het wordt veroorzaakt door een psychiatrische of medische aandoening.
Kenmerken
Derealisatie kan worden omschreven als het gevoel dat je omgeving en de gebeurtenissen om je heen deel lijken uit te maken van een andere wereld. Je hebt misschien het gevoel dat je geen deel uitmaakt van je omgeving of dat je omgeving een droom lijkt of een film die je aan het kijken bent.
Een belangrijk onderdeel van derealisatie is dat een persoon met dit symptoom zich doorgaans bewust is van de situatie en inzicht heeft. Iemand die derealisatie ervaart, weet dat de realiteit om hem heen plaatsvindt en dat alles om hem heen echt is, maar hij voelt zich geen deel van wat er om hem heen gebeurt.
Kenmerken van derealisatie zijn onder meer:
- Een gevoel van dissociatie van de omgeving
- Een gevoel dat gebeurtenissen niet in realtime plaatsvinden
- Een gevoel dat kleuren of geluiden niet zijn zoals ze normaal zouden zijn
Derealisatie is niet hetzelfde als ontkoppeld zijn, wat een gevoel is van emotioneel onthecht zijn. Het is ook iets anders dan je buitengesloten voelen. Derealisatie verschilt ook van het hebben van een levendige verbeelding, dromen of hallucinaties.
Diagnose
Wanneer het deel uitmaakt van een psychiatrische kwestie, kan derealisatie terugkeren, maar wanneer het een medicamenteus effect is of als het optreedt in verband met een medische aandoening, kan het verdwijnen wanneer de medische situatie is opgelost, en het is onwaarschijnlijk dat het zich opnieuw zal voordoen.
Als u herhaalde of verontrustende episodes van derealisatie ervaart, of als uw derealisatie gepaard gaat met andere medische, psychiatrische of psychologische symptomen, is het belangrijk dat u medische hulp zoekt. Met een professionele evaluatie kunt u een diagnose en behandeling krijgen van de aandoening waardoor u derealisatie ervaart.
Uw zorgverlener zou vragen stellen over uw symptomen, eventuele bijbehorende symptomen of triggers, uw medische en psychiatrische geschiedenis en medicijnen die u gebruikt, en uw medische familiegeschiedenis. U zou ook een lichamelijk onderzoek ondergaan met een neurologisch en mentaal statusonderzoek.
Als uw diagnose op basis van deze beoordeling niet duidelijk is, heeft u mogelijk aanvullende tests, waaronder:
- Bloedtesten
- urinetests
- Hersenbeeldvormingsonderzoeken
- Elektro-encefalogram (EEG)
Uw bloed- en urinetests kunnen tests bevatten die stoffen kunnen detecteren die uw symptomen zouden kunnen veroorzaken.
Oorzaken
Er zijn een aantal oorzaken van derealisatie. Het kan worden veroorzaakt door psychiatrische aandoeningen, neurologische aandoeningen of reacties op overweldigende stress. Het kan ook in verband worden gebracht met vermoeidheid.
Derealisatie is een belangrijk onderdeel van de derealisatie/depersonalisatiestoornis, een dissociatieve stoornis die wordt gekenmerkt door een terugkerend gevoel van derealisatie en/of depersonalisatie (het gevoel buiten jezelf of je lichaam te zijn). Derealisatie en depersonalisatie hoeven niet noodzakelijk tegelijkertijd te gebeuren voor een diagnose van deze aandoening.
Voorwaarden die verband houden met derealisatie zijn onder meer:
- Depressie
- Spanning
- Paniekstoornis
-
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
- Migraine
-
Epilepsie
- Anesthesiemedicijnen, zoals ketamine
- Recreatieve drugs, zoals hallucinogenen
- Binnenooraandoeningen
- Vermoeidheid
- Psychische stoornissen
- Borderline persoonlijkheidsstoornis
Hoewel derealisatie geen bewustzijnsverandering is, kan het soms voorkomen bij omstandigheden die uw bewustzijnsniveau beïnvloeden. Het kan bijvoorbeeld optreden voor of tijdens een migraine of een aanval, of wanneer u anesthesiemedicatie krijgt.
Derealisatie kan het gevolg zijn van tijdelijke of onderliggende veranderingen in de hersenfunctie. En het kan een onbewuste manier zijn om je te verdedigen tegen angst, conflicten en trauma.
Fysiologie
Er is meer dan één fysiologische oorzaak van derealisatie. Het kan het gevolg zijn van veranderingen in de activiteit van bepaalde delen van de hersenen.
Derealisatie kan bijvoorbeeld optreden bij duizeligheid (een gevoel dat de kamer draait) die wordt veroorzaakt door disfunctie van het binnenoor. En stimulatie van de halfcirkelvormige kanalen in het oor kan kortstondig symptomen van derealisatie veroorzaken.
Derealisatie kan ook worden geassocieerd met verstoring van cerebrale disfunctie, zoals vóór een aanval of als gevolg van medicijneffecten op de hersenen. Derealisatie gaat echter niet altijd gepaard met een herkenbare verstoring van hersenfuncties.
Behandeling
De behandeling van derealisatie kan nodig zijn als het recidiverend is en als het leed veroorzaakt. Soms maakt de behandeling van derealisatie deel uit van het uitgebreide beheer van aandoeningen zoals angst, PTSS of andere psychiatrische aandoeningen, of medische problemen zoals een binnenooraandoening.
Over het algemeen wordt het symptoom niet specifiek behandeld met medicatie die verder gaat dan de medicatie die kan worden gebruikt voor de behandeling van een bijbehorende onderliggende aandoening, zoals depressie of epilepsie.
Depersonalisatie / derealisatiestoornis wordt beheerd met benaderingen die psychotherapie en gedragsmanagement omvatten.
Therapie
Psychotherapie kan een verscheidenheid aan technieken omvatten en kan cognitieve, gedragsmatige en psychodynamische benaderingen omvatten.
Wanneer derealisatie zich ontwikkelt als reactie op ernstige stress, zoals bij PTSS, kan het worden beschouwd als een methode van ‘zelfbehandeling’ als een manier om ermee om te gaan en te distantiëren, bijvoorbeeld door de herinnering aan traumatische gebeurtenissen of door voortdurende ervaringen van traumatische gebeurtenissen.
In dit soort situaties kan de therapie gericht zijn op het verkrijgen van effectievere manieren om het onderliggende trauma te beheersen. En soms kan de behandeling inhouden dat u wegkomt uit een aanhoudende schadelijke situatie, zoals in gevallen van misbruik.
Als u of een geliefde worstelt met gevoelens van dissociatie, derealisatie en/of depersonalisatie, neem dan contact op met de Nationale Hulplijn voor Substance Abuse and Mental Health Services Administration (SAMHSA) op 1-800-662-4357 voor informatie over ondersteunings- en behandelingsfaciliteiten in uw gebied.
Zie onze National Helpline Database voor meer bronnen over geestelijke gezondheid.
Omgaan met
Als u last heeft van terugkerende of langdurige episodes van derealisatie, is het belangrijk dat u medische hulp zoekt. Zodra u een diagnostische evaluatie heeft en de oorzaak van uw probleem begrijpt, kunt u samenwerken met uw medisch team om de beste behandeling te krijgen.
Als uw symptomen van derealisatie goed onder controle zijn en dan weer verschijnen, moet u uw zorgverlener bellen en uw behandelplan opnieuw bekijken of mogelijk herzien.
Discussion about this post