Onderzoek naar de link tussen hart- en nierziekte

Tot op zekere hoogte zijn alle organen van het lichaam onderling afhankelijk – de functie van één orgaan is in ieder geval tot op zekere hoogte afhankelijk van het vermogen van alle andere organen om hun werk te doen. Deze onderlinge afhankelijkheid is vooral opvallend tussen het hart en de nieren.

Dit betekent dat mensen die een probleem hebben met een van deze orgaansystemen zich bewust moeten zijn van de mogelijkheid om een ​​probleem met het andere te ontwikkelen, en redelijke maatregelen moeten nemen om dit te helpen voorkomen.

De relatie tussen hartziekte en nierziekte

Hartziekte en nierziekte gaan vaak samen. Er zijn ten minste vijf klinische omstandigheden waarin hartziekte en nierziekte de neiging hebben om samen voor te komen:

• Acute episodes van hartfalen kunnen acute nierschade veroorzaken.
• Chronisch hartfalen gedurende een langere periode veroorzaakt vaak chronische nierziekte.
• Een snel verslechterende nierfunctie kan acuut hartfalen veroorzaken.
• Chronische nierziekte is een sterke risicofactor voor coronaire hartziekte (CAD), hartfalen en hartritmestoornissen.
• Verschillende medische problemen die meerdere orgaansystemen kunnen beïnvloeden, zoals diabetes of lupus, veroorzaken vaak ziekten van zowel het hart als de nieren.

Dus als het hart of de nieren worden aangetast door een of andere vorm van de ziekte, is er een relatief hoog risico dat het andere orgaan ook medische problemen krijgt. Deze algemene relatie tussen hart- en nierziekte wordt soms het cardiorenaal syndroom genoemd.

Het zou niet moeten verbazen dat het hebben van de ziekte in beide orgaansystemen erger is dan het hebben van de ziekte in slechts één. Mensen met chronisch hartfalen die ook een nierziekte hebben, lopen een aanzienlijk hoger risico op vroegtijdig overlijden. En bij mensen met chronische nierziekte leiden cardiovasculaire problemen uiteindelijk tot de dood in bijna de helft.

Hoewel de vele manieren waarop hartaandoeningen tot nieraandoeningen kunnen leiden, en vice versa, nog niet volledig worden begrepen, is ons begrip van deze relatie de afgelopen jaren enorm toegenomen, waardoor we redelijke stappen hebben kunnen ontwikkelen om het risico hierop te verkleinen.

Hartziekte kan nierproblemen veroorzaken

Hartfalen is een klinische aandoening die het gevolg kan zijn van bijna elke vorm van hartziekte, dus het komt heel vaak voor. En nierziekte is prominent onder de vele problemen veroorzaakt door hartfalen. Er zijn verschillende manieren waarop hartfalen kan leiden tot nierziekte. De belangrijkste zijn:

Daling van het hartminuutvolume. Bij chronisch hartfalen kan de hoeveelheid bloed die het hart kan rondpompen, afnemen. Deze afname van de bloedstroom kan het bloedvolume dat door de nieren wordt gefilterd, verminderen, waardoor de nierfunctie verslechtert.

Neurohumorale veranderingen. Om de daling van het hartminuutvolume, dat vaak optreedt bij hartfalen, te compenseren, treden er een aantal veranderingen op in het sympathische zenuwstelsel en in de hormonen die het zout- en watervolume in de bloedsomloop regelen, dat wil zeggen in het renine-angiotensine- aldosteron systeem. Veranderingen in de functie van zowel het zenuwstelsel als de hormonen worden ‘neurohumorale veranderingen’ genoemd.

Deze neurohumorale veranderingen zorgen ervoor dat het lichaam zout en water vasthoudt. Op korte termijn kan het vasthouden van water en natrium de hoeveelheid bloed die andere vitale organen bereikt, verbeteren. Op de lange termijn leiden deze veranderingen echter tot oedeem (zwelling) en tot een nog verdere vermindering van het hartminuutvolume. Dus chronisch leiden deze veranderingen tot een verdere vermindering van de bloedtoevoer naar de nieren en verslechtert de nierfunctie nog meer.

Verhoogde druk in de nieraders. Bij hartfalen verhoogt een verminderde hartefficiëntie de druk in de aderen. Hogere druk in de nieraders (de aderen die de nieren afvoeren) maakt het moeilijker voor de nieren om bloed te filteren. Nogmaals, de nierfunctie wordt slechter.

Als gevolg van deze en andere mechanismen legt chronisch hartfalen verschillende spanningen op de nieren die, na verloop van tijd, permanente schade aan de nieren kunnen veroorzaken.

Hoe nierziekte hartproblemen veroorzaakt

Aan de andere kant leidt nierziekte vaak tot hartproblemen. Het doet dit op twee belangrijke manieren.

Ten eerste veroorzaakt chronische nierziekte gewoonlijk zout- en waterretentie, wat het hart aanzienlijk kan belasten. Als er enige mate van onderliggende hartziekte aanwezig is, of het nu gaat om CAD, hartklepziekte of cardiomyopathie (hartspierziekte), kan deze toename van het lichaamsvochtvolume de hartfunctie doen verslechteren en kan leiden tot openlijk hartfalen.

Ten tweede is chronische nierziekte een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van CAD en voor het verergeren van eventuele onderliggende CAD. Mensen met chronische nierziekte die ook CAD hebben, hebben meestal aanzienlijk slechtere symptomen en slechtere resultaten dan mensen met CAD zonder nierziekte.

Chronische nierziekte leidt vaak tot CAD

Er zijn twee redenen waarom mensen met chronische nierziekte een hoog risico hebben om CAD te ontwikkelen.

Om te beginnen hebben bevolkingsonderzoeken aangetoond dat mensen met chronische nierziekte een hoge incidentie van typische risicofactoren voor CAD hebben. Deze omvatten roken, diabetes, hoog cholesterol, hypertensie, sedentaire levensstijl en hogere leeftijd.

Maar zelfs zonder dergelijke geassocieerde risicofactoren verhoogt chronische nierziekte zelf het risico op CAD aanzienlijk. Nierziekte verhoogt dit risico door verschillende mechanismen. De toxines die zich bijvoorbeeld ophopen in het bloed vanwege een abnormale nierfunctie (de zogenaamde uremische toxines) verhogen het risico op CAD. Andere bloed- en metabole afwijkingen die verband houden met chronische nierziekte verhogen ook het risico. Deze omvatten een abnormaal calciummetabolisme, bloedarmoede, een chronische ontstekingstoestand (met verhoogde CRP-waarden), slechte voeding en verhoogde bloedeiwitniveaus.

Alles bij elkaar genomen, lijken deze risicofactoren gegeneraliseerde endotheeldisfunctie te veroorzaken, een aandoening die verband houdt met CAD en andere cardiovasculaire aandoeningen, waaronder hypertensie, diastolische disfunctie en hartsyndroom x.

Als gevolg hiervan komt CAD niet alleen veel voor bij mensen met chronische nierziekte, maar lijkt ook de CAD geassocieerd met nierziekte ernstiger te zijn en slechter te reageren op behandeling.

Hoe ziekte in beide organen te voorkomen?

Omdat hartaandoeningen en nieraandoeningen zo vaak samengaan, moet iedereen die een probleem heeft met een van deze orgaansystemen, samenwerken met hun arts om te voorkomen dat ziekten in het andere optreden.

Hartziekte. Als u een hartdiagnose heeft, is de beste manier om het ontwikkelen van een nierziekte te voorkomen, ervoor te zorgen dat u alle geschikte therapie krijgt voor uw hartaandoening. Dit betekent dat u niet alleen alle behandeling krijgt die u nodig heeft voor de onderliggende hartaandoening zelf (of het nu gaat om CAD, hartklepaandoening, cardiomyopathie of een andere aandoening), maar dat u er ook alles aan doet om de optimale gezondheid van uw cardiovasculaire systeem te bereiken en te behouden in algemeen. Dit betekent een agressieve behandeling van hypertensie, diabetes en verhoogde lipiden, een gezond gewicht behouden, niet roken en voldoende bewegen.

Nierziekte. Zoals we hebben gezien, is nierziekte zelf een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van CAD. Dit betekent dat als u een nierziekte heeft, het van cruciaal belang wordt om controle te krijgen over al uw andere cardiovasculaire risicofactoren (die we zojuist hebben genoemd). Agressief risicofactorbeheer zou een van de belangrijkste aandachtspunten voor u moeten worden en u moet alle noodzakelijke stappen nemen om uw risico te optimaliseren.

Bovendien bevelen de meeste deskundigen aan dat iedereen met een chronische nierziekte een statine moet gebruiken en dat profylactische aspirine serieus moet worden overwogen. Deze maatregelen kunnen de ernstiger gevolgen van CAD helpen voorkomen.

Het hebben van een nieraandoening kan het risico op het ontwikkelen van een ernstige hartaandoening aanzienlijk verhogen, en vice versa. Iedereen met een medisch probleem waarbij een van deze orgaansystemen betrokken is, moet alle beschikbare maatregelen nemen, niet alleen om de therapie voor de bestaande diagnose te optimaliseren, maar ook om de ontwikkeling van een nieuw medisch probleem in een ander vitaal orgaan te voorkomen.