Het verschil tussen ALS en multiple sclerose

De ziekte van Lou Gehrig en MS delen symptomen, maar het zijn verschillende ziekten

Multiple sclerose (MS) en amyotrofische laterale sclerose (ALS), ook bekend als de ziekte van Lou Gehrig, zijn levenslange neurologische aandoeningen die gepaard gaan met spierzwakte en lichamelijke handicaps. Hoewel ze gelijkaardige namen hebben, zijn er grote verschillen tussen de twee.

MS is niet levensbedreigend en de levensverwachting kan dezelfde zijn als die van iemand zonder de ziekte. ALS, aan de andere kant, vereist grote levensverlengende interventies en is uiteindelijk fataal.

Hoewel geen van beide te genezen is, is er grote vooruitgang geboekt op het gebied van medische zorg en behandeling voor beide aandoeningen.

Symptomen

Neurologische symptomen zijn het kenmerk van MS en ALS, en hoewel er enkele overlappingen zijn in symptomen, zijn er grote verschillen.

Spierzwakte of moeite met spreken (dysartrie) of slikken (dysfagie) behoren tot de eerste symptomen van ALS. Daarentegen zijn de eerste symptomen van MS vaak paresthesieën (gevoelloosheid of tintelingen in ledematen) of veranderingen in het gezichtsvermogen.

Maar elk van deze aandoeningen kan beginnen met milde problemen, zoals trillen van de hand, of een grote gebeurtenis, zoals beenzwakte en een plotselinge val.

ALS wordt gekenmerkt door een gestage afname en verergering van de symptomen. Daarentegen worden sommige typen MS gekenmerkt door een geleidelijke achteruitgang, terwijl andere worden gekenmerkt door perioden van remissie (verbetering) en exacerbaties (recidief).

Symptoom	ALS	MEVROUW
Spierzwakte (armen en benen)	Ja	Ja
Verlamming	Ja	Bijzonder
Problemen met spreken	Ja	Ja (minder ernstig)
Cognitieve problemen	Ja (minder vaak)	Ja
Stemmingswisselingen	Ja (minder vaak)	Ja
Slikproblemen	Ja	Ja (minder ernstig)
Ademhalingsproblemen	Ja	Bijzonder
Visieveranderingen	Nee	Ja
Zintuiglijke problemen	Bijzonder	Ja
Blaas-/darmproblemen	Ja	Ja

Spierzwakte in armen en benen

ALS vordert altijd om spierverlamming (volledige zwakte) te veroorzaken. De spieren atrofiëren uiteindelijk (krimpen en verslechteren). Uiteindelijk zal iedereen met ALS een hulpmiddel nodig hebben, zoals een rollator, rolstoel of scooter.

Veel mensen met MS ervaren milde of matige spierzwakte, maar ervaren slechts zelden verlamming. MS kan uw lopen beïnvloeden en u heeft misschien een hulpmiddel nodig om u te verplaatsen, maar de meeste mensen met MS zijn onafhankelijker dan mensen met ALS.

Problemen met spreken

Dysartrie komt veel voor bij ALS en MS. Dysartrie heeft geen invloed op uw begrip van woorden omdat het geen taalstoornis is. Uw spraak kan moeilijk te verstaan zijn en u kunt ook kwijlen, vooral tijdens het spreken.

Over het algemeen is dysartrie ernstiger bij ALS dan bij MS.

Cognitieve problemen

MS kan cognitieve disfunctie veroorzaken, die zich vaak manifesteert met vertroebeld denken of vertraagd denken. Dit kan intermitterend zijn of tijdens het ziekteverloop voortschrijden.

ALS kan ook cognitieve en gedragsstoornissen hebben die erger zijn bij voortschrijdende ziekte, maar niet zo vaak voorkomend in vergelijking met MS-patiënten.

Stemmings- of persoonlijkheidsveranderingen

MS kan stemmings- en persoonlijkheidsveranderingen veroorzaken vanwege het directe effect op de hersenen.

ALS kan ook in verband worden gebracht met depressie, angst en persoonlijkheidsveranderingen, maar deze komen minder vaak voor bij patiënten met MS.

Slikproblemen

ALS veroorzaakt vaak dysfagie. Dit zal vaak zo ver gaan dat een voedingssonde of ander voedingsmiddel nodig is.

Hoewel MS-gerelateerde slikproblemen ook kunnen optreden, zijn ze meestal minder ernstig en kunnen ze meestal worden behandeld met sliktherapie en dieetaanpassingen.

Ademhalingsproblemen

ALS veroorzaakt meestal een verminderde ademhaling als gevolg van degeneratie van de zenuwen die de ademhalingsspieren aandrijven. De meeste mensen met ALS hebben een apparaat nodig om te helpen bij het ademen, vaak beginnend met niet-invasieve beademing (een masker dat zuurstof afgeeft) en vervolgens overgaan op mechanische beademing, waarbij een aangedreven machine wordt gebruikt om de longfunctie te ondersteunen.

Ademhalingsproblemen komen zelden voor bij MS en zijn meestal mild. Het komt zelden voor dat MS-gerelateerde ademhalingsproblemen ademhalingshulp nodig hebben.

Visieveranderingen

Bij MS kan het gezichtsvermogen worden aangetast door optische neuritis of nystagmus. Verminderd zicht, dubbelzien en wazig zien komen vaak voor bij MS en hebben vaak invloed op de rijvaardigheid.

ALS heeft geen invloed op het gezichtsvermogen, maar kan laat in de loop van de ziekte veranderde oogbewegingen veroorzaken.

Sensorische symptomen

Zintuiglijke veranderingen komen vaak voor bij MS en kunnen zich manifesteren met een reeks onaangename gewaarwordingen, zoals gevoelloosheid en tintelingen of pijn.

Sommige mensen met ALS melden tintelingen. Dit is echter niet gebruikelijk en verdwijnt meestal.

Tintelend of zintuiglijk ongemak bij ALS wordt veroorzaakt door druk en langdurige immobiliteit in plaats van door de ziekte zelf.

Blaas- en darmsymptomen

Geschat wordt dat meer dan 90 procent van de mensen met MS blaasdisfunctie ervaart, waaronder het onvermogen om urine te beginnen en/of incontinentie.Mensen met ALS kunnen de motorische controle verliezen en kunnen last hebben van darm- en blaasincontinentie.

MS en ALS worden beide vaak geassocieerd met constipatie.

Oorzaken

Beide aandoeningen beïnvloeden de hersenen en de wervelkolom. Bij MS kunnen demyeliniserende laesies echter worden gezien in de hersenen en de wervelkolom door MRI, terwijl bij ALS de neuronale schade niet kan worden gezien op beeldvorming. MS, maar niet ALS, kan ook betrekking hebben op de oogzenuwen (de zenuwen die het gezichtsvermogen beheersen). Bovendien is de pathofysiologie van de ziekte (biologische veranderingen) van de twee aandoeningen totaal verschillend.

Oorzaak van MS

MS is een ziekte die wordt veroorzaakt door demyelinisatie van zenuwen in de hersenen, de wervelkolom en de oogzenuwen. Myeline is een vettige laag die zenuwen isoleert, waardoor ze efficiënt kunnen functioneren. De zenuwen functioneren niet zo goed als ze zouden moeten als ze onvoldoende myeline hebben, en dit resulteert in de symptomen van MS.

Myeline wordt regelmatig vervangen en u kunt herstellen van een terugval zonder restverschijnselen. Soms kan zenuwbeschadiging of littekenvorming optreden en kan het neurologische tekort langdurig of permanent zijn.

Er wordt aangenomen dat de demyelinisatie van MS wordt veroorzaakt door een auto-immuunreactie, waarbij het lichaam zijn eigen myeline aanvalt. MS kan erfelijke en omgevingscomponenten hebben, maar de oorzaak blijft een mysterie.

Oorzaak van ALS

Bij ALS worden de motorneuronen en hun banen (corticospinaal en corticobulbair) in de hersenen, hersenstam en ruggenmerg geleidelijk beschadigd, wat spierzwakte en atrofie (krimp) veroorzaakt. Er wordt niet aangenomen dat ALS een auto-immuunoorzaak heeft, maar het is niet precies duidelijk waarom de ziekte optreedt.

Diagnose

Uw lichamelijk onderzoek kan enkele overlappende kenmerken vertonen. Bijvoorbeeld:

Zowel MS als ALS kunnen ervoor zorgen dat u verhoogde reflexen heeft.
U kunt bij beide aandoeningen een verminderde motorische kracht hebben.
Ze kunnen beide een of beide kanten van uw lichaam aantasten.
Uw spiertonus kan bij beide aandoeningen worden verhoogd of verlaagd.

Bij MS kunt u overal op uw lichaam een veranderd gevoel hebben (hoewel u dat misschien niet doet), maar bij ALS zou uw zintuiglijk onderzoek normaal moeten zijn.

ALS wordt vaak gekenmerkt door spierfasciculaties, die eruitzien als snel fladderen van kleine spieren op uw tong, lippen of enig ander deel van het lichaam. Bij MS kunt u spierspasmen krijgen, dit zijn merkbare, onwillekeurige spiertrekkingen. Spasmen kunnen zich laat in de loop van ALS ontwikkelen.

Hierdoor is testen nodig. Mogelijk hebt u enkele van dezelfde diagnostische tests als u een van deze twee aandoeningen heeft, maar de resultaten zullen compleet anders zijn.

testen

Uw diagnostische tests kunnen helpen om deze twee aandoeningen te onderscheiden. MS wordt gekenmerkt door afwijkingen die te zien zijn op een MRI-test (magnetic resonance imaging) van de hersenen of de wervelkolom, terwijl deze tests niet worden beïnvloed door ALS.

ALS wordt gekenmerkt door veranderingen in de patronen die te zien zijn op elektromyografie (EMG), terwijl MS-patiënten een normale studie hebben.

En als u een lumbaalpunctie (spinal tap) heeft, kunnen de resultaten een kenmerkend patroon bij MS laten zien dat niet wordt gezien bij ALS.

Behandeling

De behandeling van de aandoeningen is heel anders, maar beide ziekten worden behandeld met zowel ziektemodificerende therapie als therapie gericht op het beheersen van gezondheidscomplicaties.

Ziektemodificerende therapie

MS-ziektemodificerende therapieën (DMT’s) worden regelmatig genomen om exacerbaties en algehele neurologische achteruitgang te voorkomen. Er zijn ook behandelingen die worden gebruikt tijdens een MS-exacerbatie, waaronder corticosteroïden.

Een nieuwe ziektemodificerende therapie voor ALS, Radicava (edaravone), werd in 2017 goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA). Aangenomen wordt dat dit medicijn neurotoxische schade voorkomt en ziekteprogressie voorkomt. Omdat het relatief nieuw is, is de impact op mensen met ALS nog niet bekend.

Ziektebeheersing

Met beide aandoeningen is ondersteuning van medische complicaties en handicaps een belangrijk onderdeel van de medische zorg.

U kunt bijvoorbeeld baat hebben bij fysiotherapie om uw slikken en motorische controle te optimaliseren. Een ondersteunende brace kan u helpen lopen of uw handen en armen gebruiken. Preventie van doorligwonden, luchtweginfecties en ondervoeding is belangrijk, en strategieën met betrekking tot deze problemen kunnen in de loop van de tijd in uw zorg worden verwerkt.

Aanpassing aan blaas- en darmproblemen kan nodig zijn, en medicijnen die worden gebruikt om pijnlijke spasmen te voorkomen, kunnen nuttig zijn.

Als u of een geliefde een neurologisch symptoom ervaart, neem dan contact op met uw zorgverlener. Er zijn veel neurologische ziekten, en hoewel de gedachte om er een te hebben ontmoedigend kan lijken, weet dat veel neurologische ziekten redelijk beheersbaar zijn.

Het krijgen van een snelle diagnose is uw beste kans om uw herstel op lange termijn te optimaliseren. En zelfs voor een ernstige aandoening als ALS hebben recente ontwikkelingen in de zorg de gemiddelde overlevingskans verbeterd.