Haaruitval: oorzaken, symptomen en behandeling

Haaruitval kan alleen uw hoofdhuid of uw hele lichaam aantasten, en het kan tijdelijk of permanent zijn. Haarverlies kan het gevolg zijn van erfelijkheid, hormonale veranderingen, ziektes of een normaal onderdeel van veroudering. Iedereen kan haar op zijn hoofd verliezen, maar het komt vaker voor bij mannen.

Kaalheid is het overmatige haarverlies van uw hoofdhuid. Erfelijk haarverlies met de leeftijd is de meest voorkomende oorzaak van kaalheid.

Praat met uw arts over de oorzaak van uw haarverlies en behandelingsopties voordat u met haaruitval begint.

Symptomen

Haaruitval kan op veel verschillende manieren optreden, afhankelijk van de oorzaak. Het kan plotseling of geleidelijk optreden en alleen uw hoofdhuid of uw hele lichaam aantasten.

Symptomen van haaruitval kunnen zijn:

• Geleidelijk uitdunnen bovenop het hoofd. Dit is de meest voorkomende vorm van haarverlies, die mensen treft naarmate ze ouder worden. Bij mannen begint het haar vaak terug te trekken bij de haarlijn op het voorhoofd. Vrouwen hebben doorgaans een verbreding van het deel in hun haar. Een steeds vaker voorkomend patroon van haarverlies bij oudere vrouwen is een teruglopende haarlijn (frontale fibroserende alopecia).
• Cirkelvormige of vlekkerige kale plekken. Sommige mensen verliezen haar op ronde of vlekkerige kale plekken op de hoofdhuid, baard of wenkbrauwen. Uw huid kan jeuken of pijnlijk worden voordat het haar eruit valt.
• Plotseling loskomen van haar. Een fysieke of emotionele schok kan ervoor zorgen dat het haar loskomt. Er kunnen handenvol haar naar buiten komen bij het kammen of wassen van je haar of zelfs na voorzichtig trekken. Dit type haaruitval veroorzaakt meestal algehele haaruitval, maar is tijdelijk.
• Haaruitval over het hele lichaam. Sommige aandoeningen en medische behandelingen, zoals chemotherapie voor kanker, kunnen leiden tot haarverlies over uw hele lichaam. Het haar groeit meestal terug.
• Schilferende plekken die zich over de hoofdhuid verspreiden. Dit is een teken van ringworm. Het kan gepaard gaan met gebroken haar, roodheid, zwelling en soms sijpelen.

Wanneer moet je naar een dokter?

Raadpleeg uw arts als u last heeft van aanhoudende haaruitval bij u of uw kind en de behandeling wilt voortzetten. Voor vrouwen met een teruglopende haarlijn (frontale fibroserende alopecia), moet u met uw arts overleggen over een vroege behandeling om aanzienlijke permanente kaalheid te voorkomen.

Overleg ook met uw arts als u plotseling of fragmentarisch haarverlies of meer dan normaal haarverlies opmerkt bij het kammen of wassen van het haar van u of uw kind. Plotseling haarverlies kan wijzen op een onderliggende medische aandoening die behandeling vereist.

Oorzaken van haaruitval

Mensen verliezen doorgaans 50 tot 100 haren per dag. Dit merk je niet omdat er tegelijkertijd nieuw haar binnen groeit. Haaruitval treedt op wanneer nieuw haar het uitgevallen haar niet vervangt.

Haarverlies is meestal gerelateerd aan een of meer van de volgende factoren:

• Familiegeschiedenis (erfelijkheid). De meest voorkomende oorzaak van haarverlies is een erfelijke aandoening die optreedt bij het ouder worden. Deze aandoening wordt androgene alopecia, mannelijke kaalheid en vrouwelijke kaalheid genoemd. Het treedt meestal geleidelijk en in voorspelbare patronen op – een teruglopende haarlijn en kale plekken bij mannen en dunner wordend haar langs de kruin van de hoofdhuid bij vrouwen.
• Hormonale veranderingen en medische aandoeningen. Een verscheidenheid aan aandoeningen kan permanent of tijdelijk haarverlies veroorzaken, waaronder hormonale veranderingen als gevolg van zwangerschap, bevalling, menopauze en schildklierproblemen. Medische aandoeningen zijn onder meer alopecia areata, dat gerelateerd is aan het immuunsysteem en fragmentarisch haarverlies veroorzaakt, hoofdhuidinfecties zoals ringworm en een haartrekstoornis die trichotillomanie wordt genoemd.
• Medicijnen en supplementen. Haaruitval kan een bijwerking zijn van bepaalde medicijnen, zoals geneesmiddelen die worden gebruikt bij kanker, artritis, depressie, hartproblemen, jicht en hoge bloeddruk.
• Stralingstherapie naar het hoofd. Het haar groeit misschien niet meer hetzelfde als voorheen.
• Een zeer stressvolle gebeurtenis. Veel mensen ervaren enkele maanden na een fysieke of emotionele schok een algemene haaruitval. Dit type haarverlies is tijdelijk.
• Kapsels en behandelingen. Overmatige haarstyling of kapsels die uw haar strak trekken, zoals pigtails of cornrows, kunnen een soort haarverlies veroorzaken dat tractie alopecia wordt genoemd. Haarbehandelingen en permanenten met hete olie kunnen er ook voor zorgen dat haar eruit valt. Als er littekens optreden, kan haaruitval permanent zijn.

Risicofactoren

Een aantal factoren kan uw risico op haaruitval verhogen, waaronder:

• Een familiegeschiedenis van kaalheid aan de kant van je moeder of vader
• Leeftijd
• Aanzienlijk gewichtsverlies
• Bepaalde medische aandoeningen, zoals diabetes en lupus
• Spanning
• Slechte voeding

Preventie van haaruitval

De meeste kaalheid wordt veroorzaakt door genetica (mannelijke kaalheid en vrouwelijke kaalheid). Dit type haarverlies is niet te voorkomen.

Deze tips kunnen u helpen voorkomen dat soorten haarverlies voorkomen:

• Wees voorzichtig met je haar. Gebruik een ontklitter en vermijd rukken tijdens het borstelen en kammen, vooral als je haar nat is. Een kam met brede tanden kan helpen voorkomen dat de haren uitgetrokken worden. Vermijd ruwe behandelingen zoals hete rollers, krultangen, behandelingen met hete olie en permanenten. Beperk de spanning op haar van stijlen die elastiekjes, haarspeldjes en vlechten gebruiken.
• Vraag uw arts naar medicijnen en supplementen die u gebruikt en die haaruitval kunnen veroorzaken.
• Bescherm uw haar tegen zonlicht en andere bronnen van ultraviolet licht.
• Stop met roken. Sommige onderzoeken laten een verband zien tussen roken en kaalheid bij mannen.
• Als u wordt behandeld met chemotherapie, vraag dan uw arts naar een koelkap. Deze dop kan het risico op haarverlies tijdens chemotherapie verminderen.

Diagnose

Voordat u een diagnose stelt, zal uw arts u waarschijnlijk een lichamelijk onderzoek doen en vragen stellen over uw dieet, uw haarverzorgingsroutine en uw medische en familiegeschiedenis. Mogelijk hebt u ook tests, zoals de volgende:

• Bloed Test. Dit kan helpen bij het aan het licht brengen van medische aandoeningen die haaruitval kunnen veroorzaken.
• Trekproef. Uw arts trekt voorzichtig enkele tientallen haren uit om te zien hoeveel eruit komen. Dit helpt bij het bepalen van de fase van het verliesproces.
• Hoofdhuid biopsie. Uw arts schraapt monsters van de huid of van een paar haren die van de hoofdhuid zijn geplukt om de haarwortels onder een microscoop te onderzoeken. Dit kan helpen bepalen of een infectie haaruitval veroorzaakt.
• Lichtmicroscopie. Uw arts gebruikt een speciaal instrument om haren te onderzoeken die aan de basis zijn bijgesneden. Microscopie helpt mogelijke aandoeningen van de haarschacht op te sporen.

Behandeling van haaruitval

Er zijn effectieve behandelingen voor sommige soorten haarverlies beschikbaar. U kunt haaruitval misschien terugdraaien of in ieder geval vertragen. Bij sommige aandoeningen, zoals fragmentarisch haarverlies (alopecia areata), kan het haar binnen een jaar zonder behandeling teruggroeien. Behandelingen voor haarverlies omvatten medicijnen en operaties.

Medicatie

Als uw haarverlies wordt veroorzaakt door een onderliggende ziekte, is behandeling voor die ziekte noodzakelijk. Als een bepaald medicijn het haarverlies veroorzaakt, kan uw arts u adviseren om het een paar maanden niet te gebruiken.

Voor de behandeling van (erfelijke) kaalheid zijn medicijnen beschikbaar. De meest voorkomende opties zijn:

• Minoxidil (Rogaine). Over-the-counter minoxidil wordt geleverd in de vorm van vloeistof, schuim en shampoo. Om het meest effectief te zijn, brengt u het product eenmaal daags aan op de hoofdhuid voor vrouwen en tweemaal daags voor mannen. Veel mensen geven er de voorkeur aan dat het schuim wordt aangebracht als het haar nat is.

  Producten met minoxidil helpen veel mensen hun haar terug te laten groeien of de snelheid van haaruitval te vertragen, of beide. Er is minimaal zes maanden behandeling nodig om verder haarverlies te voorkomen en om haargroei te starten. Het kan nog een paar maanden duren voordat u weet of de behandeling voor u werkt. Als het helpt, moet u het geneesmiddel voor onbepaalde tijd blijven gebruiken om de voordelen te behouden.

  Mogelijke bijwerkingen zijn irritatie van de hoofdhuid en ongewenste haargroei op de aangrenzende huid van het gezicht en de handen.

• Finasteride (Propecia). Dit is een voorgeschreven medicijn voor mannen. Je neemt het dagelijks als pil. Veel mannen die finasteride gebruiken, ervaren een vertraging van haarverlies, en sommigen kunnen nieuwe haargroei vertonen. Het kan een paar maanden duren voordat u weet of het voor u werkt. U moet het blijven gebruiken om eventuele voordelen te behouden. Finasteride werkt mogelijk niet zo goed bij mannen boven de 60.

  Zeldzame bijwerkingen van finasteride zijn onder meer een verminderde zin in seks en seksuele functie en een verhoogd risico op prostaatkanker. Vrouwen die zwanger zijn of kunnen zijn, mogen geen fijngemaakte of gebroken tabletten aanraken.

• Andere medicijnen. Andere orale opties zijn spironolacton (Carospir, Aldactone) en orale dutasteride (Avodart).

Haartransplantatie-operatie

Bij de meest voorkomende vorm van permanent haarverlies wordt alleen de bovenkant van het hoofd aangetast. Haartransplantatie of hersteloperaties kunnen het beste uit het haar dat u nog heeft halen.

Tijdens een haartransplantatieprocedure verwijdert een dermatoloog of cosmetisch chirurg haar van een deel van het hoofd dat haar heeft en transplanteert het naar een kale plek. Elke haarvlek heeft één tot meerdere haren (microtransplantaten en minigrafts). Soms wordt een grotere strook huid met meerdere haargroeperingen genomen. Deze procedure vereist geen ziekenhuisopname, maar het is pijnlijk, dus u krijgt een verdovingsmedicijn om eventuele ongemakken te verminderen. Mogelijke risico’s zijn onder meer bloeding, blauwe plekken, zwelling en infectie. Het kan zijn dat u meer dan één operatie nodig heeft om het gewenste effect te krijgen. Erfelijk haarverlies zal uiteindelijk ondanks een operatie toenemen.

Chirurgische ingrepen om kaalheid te behandelen worden meestal niet gedekt door een verzekering.

Lasertherapie

De Food and Drug Administration heeft een low-level laserapparaat goedgekeurd als behandeling voor erfelijk haarverlies bij mannen en vrouwen. Een paar kleine onderzoeken hebben aangetoond dat het de haardichtheid verbetert. Er zijn meer studies nodig om effecten op lange termijn aan te tonen.

Levensstijl en huismiddeltjes

Misschien wil je verschillende haarverzorgingsmethoden proberen om er een te vinden die je een beter gevoel geeft over hoe je eruitziet. Gebruik bijvoorbeeld stylingproducten die volume toevoegen, kleur je haar, kies een kapsel waarbij een verwijdend deel minder opvalt. Gebruik pruiken of extensions, of scheer je hoofd. Praat met een kapper voor ideeën. Deze benaderingen kunnen worden gebruikt om permanent of tijdelijk haarverlies aan te pakken.

Als uw haarverlies te wijten is aan een medische aandoening, kunnen de kosten van een pruik worden gedekt door een verzekering.