Hoewel sommige symptomen elkaar overlappen, zijn dit verschillende aandoeningen
Perifere neuropathie en multiple sclerose (MS) zijn neurologische aandoeningen die verschillende symptomen gemeen hebben, waaronder pijn en paresthesieën (abnormale sensaties). Beide aandoeningen kunnen het moeilijk maken om je armen en handen te gebruiken of te lopen.
Ondanks deze overeenkomsten zijn perifere neuropathie en MS volledig verschillende ziekten met verschillende oorzaken en behandelingen.
Beide kunnen verergeren als ze niet medisch worden behandeld, dus het is belangrijk om medische hulp in te roepen als u neurologische symptomen ervaart. Hoewel u mogelijk de diagnose van een van deze zorgen krijgt, is het mogelijk om ook het andere of een geheel ander neurologisch probleem te hebben.
Symptomen
De twee aandoeningen delen enkele symptomen, maar over het algemeen produceert MS een breder scala aan symptomen dan perifere neuropathie.
Zowel MS als perifere neuropathie kunnen tintelingen, pijn of verminderd gevoel van de handen, armen, voeten of benen veroorzaken, maar patronen en timing verschillen.
De tintelingen en andere sensorische problemen van MS hebben de neiging om één kant van het lichaam aan te tasten, terwijl ze bij perifere neuropathie in het algemeen beide kanten aantasten in wat wordt beschreven als een “koushandschoen”-patroon.
MS veroorzaakt meer dan perifere neuropathie spierzwakte, maar sommige vormen van perifere neuropathie kunnen u ook zwak maken. MS veroorzaakt ook veel vaker dan perifere neuropathie:
- Problemen met de darm- en blaascontrole
- seksuele problemen
- Visuele problemen
- Onduidelijke spraak
- Moeite met slikken
Cognitieve (denk- en probleemoplossende) problemen komen ook alleen bij MS-patiënten voor.
Timing en patroon
De meeste patiënten met MS ontwikkelen zwakte en gevoelloosheid als onderdeel van een opflakkering, dus de symptomen ontwikkelen zich gewoonlijk gedurende een paar dagen en houden een paar weken aan, met de neiging om daarna te verbeteren, vooral als u medische hulp zoekt en meteen met de behandeling begint.
Integendeel, de meeste neuropathieën zijn chronisch, wat betekent dat de symptomen zich in de loop van de tijd langzaam ontwikkelen en in eerste instantie de voeten aantasten, gevolgd door de onderbenen en vervolgens de handen.
-
Sensorische problemen hebben de neiging om één kant van het lichaam te beïnvloeden
-
Meer kans op spierzwakte
-
Cognitieve problemen
-
Symptomen ontwikkelen zich meestal binnen enkele dagen en houden een paar weken aan, met de neiging om daarna te verbeteren
-
Zintuiglijke problemen hebben de neiging om beide zijden van het lichaam te beïnvloeden
-
Symptomen ontwikkelen zich langzaam in de loop van de tijd en hebben de neiging om in eerste instantie de voeten aan te tasten, gevolgd door de onderbenen en vervolgens de handen
Oorzaken
Perifere neuropathie en MS beïnvloeden verschillende delen van het zenuwstelsel.
- MS beïnvloedt de hersenen, het ruggenmerg en de oogzenuwen, die gebieden van het centrale zenuwstelsel zijn.
- Perifere neuropathie beïnvloedt het perifere zenuwstelsel, waaronder sensorische en motorische perifere zenuwen die zich door het hele lichaam in gebieden zoals de armen en benen bevinden.
Er wordt aangenomen dat MS optreedt wanneer het eigen immuunsysteem van het lichaam de myeline (een vettige beschermende laag die de zenuwen omhult) in het centrale zenuwstelsel aanvalt.
Dit verstoort het vermogen van de zenuwen om goed te functioneren, wat resulteert in de symptomen van MS. Aangenomen wordt dat genetica en omgevingsfactoren bijdragen aan deze inflammatoire auto-immuundemyelinisatie.
Een aantal aandoeningen kan de perifere zenuwen beschadigen en leiden tot perifere neuropathie. Veelvoorkomende oorzaken zijn:
-
Type 1 of type 2 diabetes
- Chronische nierziekte
- Hypothyreoïdie
- Sommige auto-immuunziekten (dwz systemische lupus erythematosus of reumatoïde artritis)
- HIV-infectie
- Herpes simplex virus (HSV) infectie
- Toxines, zoals lood, kwik en zware alcoholconsumptie
- Letselgerelateerde zenuwbeschadiging
- Alcohol misbruik
- Bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld sommige hiv-medicijnen en chemotherapieën)
Sommige perifere neuropathieën, mononeuropathieën genaamd, beïnvloeden slechts één zenuw, terwijl andere (polyneuropathieën) meerdere zenuwen aantasten. Bovendien zijn verschillende neuropathieën het gevolg van schade aan de axonen (zenuwvezels) of de myeline.
-
Beïnvloedt het centrale zenuwstelsel
-
Veroorzaakt door auto-immuunaanvallen op myeline
-
Genetica en omgevingsfactoren worden verondersteld bij te dragen
-
Beïnvloedt het perifere zenuwstelsel
-
Veroorzaakt door een aantal aandoeningen die perifere zenuwen beschadigen
Diagnose
Uw lichamelijk onderzoek zal waarschijnlijk heel anders zijn als het gaat om perifere neuropathie en MS. Zo zijn reflexen verminderd of afwezig bij perifere neuropathie, terwijl ze levendig zijn bij MS. En MS kan spasticiteit of stijfheid van de spieren veroorzaken, terwijl perifere neuropathie dat niet doet.
Ook is uw sensorische stoornis bij perifere neuropathie bijna altijd erger distaal (verder van uw lichaam) dan proximaal (dichter bij uw lichaam), terwijl dit patroon niet aanwezig is bij MS.
Ondanks die verschillen worden vaak diagnostische tests uitgevoerd om te bevestigen wat uw symptomen veroorzaakt, evenals de omvang en ernst van uw ziekte.
Diagnostische toetsen
Bloedonderzoek kan nuttig zijn bij het identificeren van veel van de oorzaken van perifere neuropathie, maar bloedonderzoek is meestal normaal bij MS. Bloedonderzoek kan echter ziekten identificeren die MS kunnen nabootsen, zoals een andere auto-immuunziekte of een infectie.
Zenuwtesten zoals elektromyografie (EMG) en/of zenuwgeleidingssnelheidsonderzoeken (NCV) zullen naar verwachting tekenen van perifere neuropathie vertonen, maar ze zijn niet geassocieerd met afwijkingen bij MS. In sommige gevallen van PN kan zenuwbiopsie ook diagnostische doeleinden dienen.
Magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en lumbaalpunctie vertonen typisch tekenen van MS, maar meestal vertonen ze geen significante veranderingen bij patiënten met perifere neuropathie.
-
Lichamelijk onderzoek zoekt naar spasticiteit of stijfheid van de spieren
-
Tests omvatten meestal magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en lumbaalpunctie, maar niet voor PN
-
Lichamelijk onderzoek zoekt naar verminderde of afwezige reflexen en afwijkingen bij zintuiglijk onderzoek
-
Tests omvatten meestal elektromyografie (EMG) en/of zenuwgeleidingssnelheid (NCV), maar niet voor MS
Behandeling
Behandeling van het onderliggende ziekteproces verschilt voor MS en perifere neuropathie, maar de symptomatische behandeling is vaak hetzelfde.
Behandeling van pijnlijke paresthesieën bij MS en perifere neuropathie kan bijvoorbeeld zijn:
- Niet-steroïde ontstekingsremmers (NSAID’s)
- Bepaalde antidepressiva zoals Elavil (amitriptyline) of Cymbalta (duloxetine)
- Bepaalde anticonvulsiva zoals Lyrica (pregabaline) of Neurontin (gabapentine)
- Actuele medicijnen zoals actuele lidocaïne of capsaïcine
Naast medicatie omvatten andere pijnverlichtende therapieën die bij beide ziekten worden gebruikt:
- Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS)
- Complementaire therapieën zoals acupunctuur of massage
Er zijn geen effectieve behandelingen voor sensorisch verlies. Ergotherapie en fysiotherapie kunnen enig voordeel hebben in termen van aanpassing aan het verlies van gevoel bij zowel MS als perifere neuropathie.
Behandeling van de ziekten zelf is niet hetzelfde. Een aantal MS-ziektemodificerende behandelingen (DMT’s) worden gebruikt om progressie en MS-exacerbaties (flare-ups) te voorkomen. Exacerbaties worden meestal behandeld met intraveneuze (IV) steroïden.
Perifere neuropathie wordt behandeld op basis van de onderliggende oorzaak. Als diabetes bijvoorbeeld de boosdoener is, is het onder controle krijgen van uw bloedsuikerspiegel een primair doel. Als een medicijn of toxine de bijwerking veroorzaakt, is het belangrijk om het gewraakte middel te verwijderen of te stoppen.
Over het algemeen is het beheer van perifere neuropathie gericht op het voorkomen van extra zenuwbeschadiging, omdat er geen medicatie is om zenuwen te herstellen. Als de neuropathie wordt veroorzaakt door compressie van een enkele zenuw, zoals bij het carpaaltunnelsyndroom, kan een operatie effectief zijn.
Voor ernstige gevallen van MS of sommige vormen van perifere neuropathie kan intraveneuze therapie met immunoglobuline (IVIG) worden gebruikt. Met IVIG-therapie ontvangt u hoge niveaus van eiwitten die werken als antilichamen (immunoglobulinen) om de eigen voorraden van uw lichaam te vervangen. Deze procedure helpt de activiteit van het immuunsysteem te onderdrukken en voorkomt dat uw lichaam zijn eigen cellen vernietigt. IVIG-therapie kan zeer nuttig zijn bij bepaalde soorten neuropathie.
Net als bij IVIG kan plasmaferese, wat plasma-uitwisseling is, een optie zijn voor ernstige gevallen van MS en perifere neuropathie. Bij deze procedure wordt bloed uit het lichaam verwijderd en door een machine gefilterd, zodat schadelijke stoffen kunnen worden verwijderd voordat het bloed weer in het lichaam wordt teruggevoerd. Het wordt minder vaak gebruikt dan IVIG.
-
Symptomatische behandeling is vaak hetzelfde als PN, inclusief NSAID’s, antidepressiva en anticonvulsiva
-
Behandeling van de onderliggende oorzaak omvat ziektemodificerende behandelingen (DMT’s) en intraveneuze (IV) steroïden
-
Plasmaferese kan worden gebruikt voor ernstige gevallen
-
Symptomatische behandeling is vaak hetzelfde als MS, inclusief NSAID’s, antidepressiva en anticonvulsiva
-
De behandeling varieert op basis van geschikte opties voor de onderliggende aandoening
-
Plasmaferese kan worden gebruikt voor ernstige gevallen
Hoewel u misschien in de verleiding komt om uw zorgverlener uit te stellen, mogen symptomen van het zenuwstelsel niet worden genegeerd.
Terwijl u op uw afspraak wacht, is het handig om een logboek bij te houden van uw symptomen, zodat u ze in detail kunt beschrijven. Neem eventuele patronen in hun optreden en verzwarende of provocerende factoren op.
Discussion about this post