Overzicht
Wat is multiple sclerose (MS)?
Multiple sclerose (MS) is een auto-immuunziekte. Met deze aandoeningen valt uw immuunsysteem ten onrechte gezonde cellen aan. Bij mensen met MS valt het immuunsysteem cellen aan in de myeline, het beschermende omhulsel dat de zenuwen in de hersenen en het ruggenmerg omgeeft.
Schade aan de myelineschede onderbreekt zenuwsignalen van uw hersenen naar andere delen van uw lichaam. De schade kan leiden tot symptomen die uw hersenen, ruggenmerg en ogen aantasten.
Er zijn vier soorten multiple sclerose:
- Klinisch geïsoleerd syndroom (CIS): Wanneer iemand een eerste episode van MS-symptomen heeft, categoriseren zorgverleners het vaak als CIS. Niet iedereen met CIS ontwikkelt multiple sclerose.
- Relapsing-remitting MS (RRMS): Dit is de meest voorkomende vorm van multiple sclerose. Mensen met RRMS hebben opflakkeringen – ook wel terugval of exacerbatie genoemd – van nieuwe of verslechterende symptomen. Er volgen perioden van remissie (wanneer de symptomen stabiliseren of verdwijnen).
- Primair progressieve MS (PPMS): Mensen met de diagnose PPMS hebben symptomen die langzaam en geleidelijk verergeren zonder perioden van terugval of remissie.
- Secundaire progressieve MS (SPMS): In veel gevallen gaan mensen die oorspronkelijk gediagnosticeerd waren met RRMS uiteindelijk over naar SPMS. Met secundair-progressieve multiple sclerose blijft u zenuwbeschadiging ophopen. Uw symptomen verergeren geleidelijk. Hoewel u nog steeds enkele terugvallen of opflakkeringen kunt ervaren (wanneer de symptomen toenemen), heeft u daarna geen perioden van remissie meer (wanneer de symptomen stabiliseren of verdwijnen).
Hoe vaak komt multiple sclerose (MS) voor?
Bijna 1 miljoen volwassenen in de VS leven met multiple sclerose. MS treft vaak meer vrouwen dan mannen. De meeste mensen met MS krijgen een diagnose tussen hun 20 en 40 jaar.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt multiple sclerose (MS)?
Deskundigen weten nog steeds niet zeker wat de oorzaak is van multiple sclerose. Er wordt onderzoek gedaan om te helpen identificeren wat de ziekte veroorzaakt. Factoren die MS kunnen veroorzaken, zijn onder meer:
- Blootstelling aan bepaalde virussen of bacteriën: Sommige onderzoeken suggereren dat blootstelling aan bepaalde infecties (zoals het Epstein-Barr-virus) MS later in het leven kan veroorzaken.
- Waar je woont: Uw omgeving kan een rol spelen bij uw risico om MS te ontwikkelen. Bepaalde delen van de wereld hebben aanzienlijk hogere percentages van de ziekte dan andere. Gebieden verder van de evenaar hebben hogere MS-percentages. Dat kan zijn omdat deze regio’s minder intense zon ontvangen. Mensen die minder zon krijgen, hebben een lager vitamine D-gehalte, een risicofactor voor het ontwikkelen van MS.
- Hoe uw immuunsysteem functioneert: Multiple sclerose is een auto-immuunziekte. Onderzoekers proberen erachter te komen waardoor de immuuncellen van sommige mensen per ongeluk gezonde cellen aanvallen.
- Genmutaties: Het hebben van een familielid met MS verhoogt wel het risico op de ziekte. Maar het is nog steeds onduidelijk hoe en welke genen precies een rol spelen bij het ontstaan van multiple sclerose.
Wat zijn de symptomen van multiple sclerose?
Problemen met het gezichtsvermogen – zoals optische neuritis (wazigheid en pijn in één oog) – zijn vaak een van de eerste tekenen van multiple sclerose. Andere veel voorkomende symptomen zijn onder meer:
- Veranderingen in gang.
- Vermoeidheid.
- Verlies van evenwicht of coördinatie.
- Spiertrekkingen.
- Spier zwakte.
- Tintelingen of gevoelloosheid, vooral in uw benen of armen.
Wat zijn de complicaties van multiple sclerose?
Als MS voortschrijdt, kunnen verslechterende symptomen leiden tot complicaties zoals:
- Moeite met lopen waardoor een wandelstok, rollator of rolstoel nodig kan zijn.
- Verlies van controle over de darmen of blaas.
- Geheugen problemen.
- Seksuele problemen.
Diagnose en tests
Wie diagnosticeert multiple sclerose (MS)?
Veel aandoeningen kunnen vergelijkbare neurologische symptomen veroorzaken. Een juiste diagnose stellen is soms moeilijk. Sommige mensen zien jarenlang meerdere aanbieders voordat ze een diagnose krijgen. Hoewel het zoeken frustrerend kan zijn, is het belangrijk om te blijven zoeken naar antwoorden. Het zo snel mogelijk identificeren en behandelen van MS kan de progressie van de ziekte helpen vertragen.
Als uw primaire zorgverlener vermoedt dat u MS heeft, moet u een neuroloog raadplegen. Een neuroloog is een arts die gespecialiseerd is in het behandelen van aandoeningen die het zenuwstelsel aantasten, waaronder uw hersenen en ruggenmerg.
Hoe wordt multiple sclerose gediagnosticeerd?
Geen enkele test kan een definitieve MS-diagnose geven. Om te begrijpen wat de symptomen veroorzaakt, zal uw zorgverlener een lichamelijk onderzoek doen. U kunt ook bloedonderzoeken en beeldvormende onderzoeken ondergaan, zoals MRI. Een MRI zoekt naar bewijs van laesies (schadegebieden) in de hersenen of het ruggenmerg die wijzen op multiple sclerose. Laesies ontstaan als gevolg van schade aan de myelineschede rondom de zenuwen. Mogelijk moet ook een ruggenprik (lumbale punctie) worden gedaan.
Als deze tests geen duidelijk antwoord geven, kan uw neuroloog een evoked potentials-test aanbevelen. Deze test controleert uw zenuwfunctie door elektrische activiteit in de hersenen en het ruggenmerg te meten.
Beheer en behandeling
Hoe wordt multiple sclerose (MS) beheerd of behandeld?
Er is momenteel geen remedie voor MS. De behandeling is gericht op het beheersen van symptomen, het verminderen van recidieven (perioden waarin de symptomen verergeren) en het vertragen van de progressie van de ziekte. Uw uitgebreide behandelplan kan het volgende omvatten:
- Ziektemodificerende therapieën (DMT’s): Verschillende medicijnen hebben FDA-goedkeuring voor langdurige MS-behandeling. Deze medicijnen helpen terugvallen te verminderen (ook wel opflakkeringen of aanvallen genoemd). Ze vertragen de progressie van de ziekte. En ze kunnen voorkomen dat zich nieuwe laesies vormen op de hersenen en het ruggenmerg.
- Medicijnen voor terugvalbehandeling: Als u een ernstige aanval heeft, kan uw neuroloog een hoge dosis corticosteroïden aanbevelen. Het medicijn kan ontstekingen snel verminderen. Ze vertragen de schade aan de myeline-omhulling rond uw zenuwcellen.
- Lichamelijke revalidatie: Multiple sclerose kan uw fysieke functie beïnvloeden. Door fysiek fit en sterk te blijven, kunt u uw mobiliteit behouden.
- Psychiatrische begeleiding: Omgaan met een chronische aandoening kan emotioneel een uitdaging zijn. En MS kan soms uw humeur en geheugen beïnvloeden. Werken met een neuropsycholoog of andere emotionele steun krijgen is een essentieel onderdeel van het beheersen van de ziekte.
preventie
Hoe kan ik een opflakkering van multiple sclerose voorkomen?
Ziektemodificerende therapieën zijn de meest effectieve manier om het aantal opflakkeringen (ook wel terugvallen of aanvallen genoemd) te verminderen. Het leiden van een gezonde levensstijl is ook belangrijk. De keuzes die u maakt, kunnen de ziekteprogressie vertragen. Goede zorg kan ook uw klachten verminderen en uw kwaliteit van leven verbeteren.
Veranderingen in levensstijl die uw toestand kunnen verbeteren, zijn onder meer:
- Gezond eten: Er is geen magisch MS-dieet. Experts raden een uitgebalanceerd dieet aan met veel fruit en groenten, volle granen, gezonde vetten en magere eiwitten. U moet ook uw inname van toegevoegde suikers, ongezonde vetten en bewerkte voedingsmiddelen beperken.
- Regelmatig sporten: Multiple sclerose kan spierzwakte, evenwichtsverlies en moeite met lopen veroorzaken. Aërobe oefening, flexibiliteit en krachttraining zijn essentieel om de spieren sterk te houden en de fysieke functie te behouden.
- Omgaan met stress: Stress kan een fysieke en emotionele tol eisen. Het kan ook de slaap verstoren, wat MS-gerelateerde vermoeidheid kan verergeren. Het is belangrijk om manieren te vinden om met stress om te gaan, zoals yoga, meditatie, lichaamsbeweging en werken met een zorgverlener.
- Niet roken en alcoholgebruik beperken: Roken en alcohol zijn gekoppeld aan verergering van MS-symptomen en kunnen de progressie van de ziekte versnellen. Stoppen met roken ondersteunt uw gezondheid.
Vooruitzichten / Prognose
Wat is de prognose (vooruitzichten) voor mensen met multiple sclerose (MS)?
In sommige gevallen leidt multiple sclerose tot invaliditeit en verlies van een fysieke of mentale functie. Maar dankzij de vooruitgang in de behandeling zullen de meeste mensen met MS een vol, actief en productief leven blijven leiden. Door maatregelen te nemen om uw gezondheid en levensstijl te beheren, kunt u uw langetermijnresultaten verbeteren.
Komt het vaak voor dat mensen met multiple sclerose (MS) een depressie ervaren?
Depressie komt veel voor bij mensen met multiple sclerose (MS). In feite treffen symptomen van depressie die ernstig genoeg zijn om medische tussenkomst te vereisen, op enig moment tijdens hun ziekte tot de helft van alle mensen met MS.
Depressie kan het gevolg zijn van een moeilijke situatie of stress. Het is gemakkelijk te begrijpen hoe het hebben van MS, met de mogelijkheid om tot blijvende invaliditeit over te gaan, depressie kan veroorzaken.
Depressie kan eigenlijk worden veroorzaakt door MS. MS kan de isolerende myeline aantasten die de zenuwen omringt die signalen uitzenden die de stemming beïnvloeden.
Depressie is ook een bijwerking van sommige geneesmiddelen die worden gebruikt om MS te behandelen, zoals steroïden of interferon.
Welke invloed heeft hitte of vochtigheid op mensen met multiple sclerose (MS)?
Hitte of hoge luchtvochtigheid kan ertoe leiden dat veel mensen met MS een tijdelijke verslechtering van hun symptomen ervaren. Artsen denken dat dit gebeurt omdat warmte ervoor zorgt dat zenuwen (waarvan de myeline-bedekking door MS is verwijderd) elektrische signalen nog minder efficiënt geleiden.
Om redenen die niet goed worden begrepen, kunnen extreem lage temperaturen en temperatuurveranderingen ook MS-symptomen, meestal spasticiteit (spierstijfheid), doen oplaaien.
###
Leven met
Wanneer moet ik de dokter bellen?
U moet uw zorgverlener bellen als u last krijgt van:
- Overgevoelig voelen voor warmte.
- Onstabiel of uit balans voelen.
- Geheugen problemen.
- Gevoelloosheid of tintelingen, vooral in uw armen of benen.
- Plotselinge visieveranderingen.
- Zwakte in uw armen of benen.
Welke vragen moet ik aan mijn arts stellen?
U kunt uw zorgverlener vragen:
- Hoe weten we zeker dat ik multiple sclerose heb en niet een andere neurologische aandoening?
- Moet ik beginnen met het innemen van ziektemodificerende therapiemedicatie?
- Wat zijn de voordelen en risico’s van verschillende DMT’s?
- Moet ik de rest van mijn leven medicijnen gebruiken?
- Welke veranderingen in levensstijl kan ik aanbrengen om MS te helpen beheersen?
Multiple sclerose is een ziekte die het centrale zenuwstelsel aantast (hersenen, ruggenmerg en oogzenuwen). Het is een auto-immuunziekte die ervoor zorgt dat uw immuuncellen uw gezonde zenuwcellen per ongeluk aanvallen. Deze aanvallen leiden tot ontstekingen en schade aan de myelineschede die uw zenuwcellen bedekt en beschermt. Deze schade veroorzaakt neurologische symptomen, zoals verlies van evenwicht, problemen met het gezichtsvermogen en spierzwakte. Er bestaan verschillende effectieve behandelingen voor MS. Deze medicijnen verminderen terugvallen en helpen de progressie van de ziekte te vertragen. De meeste mensen met MS zijn in staat hun symptomen onder controle te houden en een vol, actief leven te leiden.
Discussion about this post