Overzicht
Wat is graft-versus-hostziekte?
Graft-versus-hostziekte (GvHD) is een aandoening die kan optreden na een allogene transplantatie. Bij GvHD zien de gedoneerde beenmerg- of perifere bloedstamcellen het lichaam van de ontvanger als vreemd en vallen de gedoneerde cellen/beenmerg het lichaam aan.
Er zijn twee vormen van GvHD:
- Acute graft-versus-hostziekte (aGvHD).
- Chronische graft-versus-hostziekte (cGvHD).
Als ontvanger van een allogene transplantatie kunt u een van beide vormen van GvHD ervaren, beide vormen of geen van beide.
Acute graft-versus-hostziekte
Risicofactoren
Er wordt gedacht dat verschillende factoren de ontwikkeling van acute GvHD (aGvHD) verhogen. De belangrijkste is de donor/ontvanger HLA-match (humaan leukocytenantigeen), waarbij er verschillen zijn tussen u en uw donor. De verschillen kunnen ertoe leiden dat donorcellen uw cellen als vreemd herkennen en leiden tot een immuunrespons tegen uw weefsels en organen.
Ontvangers die perifere bloedstamcellen/beenmerg hebben gekregen van een HLA-mismatch gerelateerde donor (of van een HLA-matched niet-gerelateerde donor) hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van acute GvHD.
Andere donor-/ontvangerfactoren die het risico op het ontwikkelen van aGvHD kunnen vergroten, zijn onder meer:
- Een vrouwelijke donor die in het verleden zwanger is geweest.
- De gevorderde leeftijd van de donor of de ontvanger.
Wanneer/waar acute graft-versus-hostziekte kan gebeuren
Acute GvHD kan optreden zodra de cellen van de donor zijn geënt in de ontvanger van het transplantaat. Het kan zich in uw huid, lever of maagdarmkanaal ontwikkelen en de symptomen kunnen binnen enkele weken na uw transplantatie optreden.
Chronische graft-versus-hostziekte
Risicofactoren voor chronische graft-versus-hostziekte
Patiënten met een verhoogd risico op het ontwikkelen van cGvHD zijn:
- Degenen die stamcellen/beenmerg hebben ontvangen van een HLA (humaan leukocytenantigeen) niet-overeenkomende verwante donor of van een HLA-gematchte niet-verwante donor.
- Patiënten die mogelijk al acute GvHD hebben gehad.
- Oudere ontvangers van transplantaties.
Wanneer, waar chronische graft-versus-hostziekte kan gebeuren
Chronische GvHD kan op elk moment optreden na allogene transplantatie of enkele jaren na uw transplantatie. Chronische GvHD kan voorkomen in de huid, lever, mond, longen, maagdarmkanaal, neuromusculair systeem of urogenitaal kanaal.
Belangrijke opmerking over graft-versus-hostziekte: Hoewel GvHD een grote invloed kan hebben op uw kwaliteit van leven, heeft het wel enig voordeel. Dezelfde immuunrespons die verantwoordelijk is voor het aanvallen van uw normale cellen, controleert en vernietigt ook alle overlevende kankercellen. Dit wordt het graft-versus-tumoreffect genoemd. Patiënten die GvHD ontwikkelen, hebben lagere ziekteterugvalpercentages.
Symptomen en oorzaken
Wat zijn symptomen van acute graft-versus-hostziekte (aGvHD)?
OPMERKING Voor patiënten met aGvHD of cGvHD: vanwege het verhoogde risico op het ontwikkelen van infecties. het is erg belangrijk om lichamelijke veranderingen en koortsen van 100,4 ° F of hoger te melden aan uw beenmergtransplantatieteam.
Symptomen van acute GvHD kunnen een van de volgende zijn:
-
Huiduitslag of rode plekken op de huid (verschijnselen van aGvHD van de huid): meld het als uw huid jeukt.
- Gele verkleuring van de huid en/of ogen en abnormale resultaten van bloedonderzoek (tekenen van aGvHD van de lever).
-
Misselijkheid, braken, diarree of buikkrampen (tekenen van aGvHD in het maagdarmkanaal of “darm”).
Wat zijn symptomen van chronische graft-versus-hostziekte (cGvHD)?
Symptomen van chronische GvHD kunnen een van de volgende zijn:
- Huiduitslag, verheven of verkleurde gebieden, huidverdikking of -verstrakking (tekenen van cGvHD van de huid).
- Abdominale zwelling, gele verkleuring van de huid en/of ogen en abnormale bloedtestresultaten (tekenen van cGvHD van de lever).
-
Droge ogen of veranderingen in het gezichtsvermogen (tekenen van cGvHD van de ogen).
- Droge mond, witte vlekken in de mond, pijn of gevoeligheid voor gekruid voedsel (tekenen van orale cGvHD, van de mond).
-
Kortademigheid of veranderingen gezien op uw thoraxfoto (tekenen van droge hoest pulmonale cGvHD – van de longen).
- Moeite met slikken, pijn bij het slikken of gewichtsverlies (tekenen van cGvHD van het maagdarmkanaal of “darm”).
- Vermoeidheid, spierzwakte of pijn (tekenen van neuromusculaire cGvHD, van de zenuwen en spieren).
- Vaginale droogheid of pijn bij geslachtsgemeenschap (cGvHD van de vagina of vulva).
- Verminderd bewegingsbereik in gewrichten of beklemming in gewrichten (cGvHD of de fascia of het bindweefsel).
Diagnose en tests
Hoe wordt de graft-versus-hostziekte gediagnosticeerd?
Uw BMT-arts kan de diagnose GvHD stellen tijdens een lichamelijk onderzoek door bepaalde symptomen te observeren en/of door de resultaten van sitebiopten en laboratoriumwaarden te evalueren.
In het geval van chronische graft-versus-hostziekte (cGvHD) kunnen sommige symptomen erg vaag zijn, waardoor de diagnose pas mogelijk wordt nadat andere oorzaken zijn uitgesloten.
Beheer en behandeling
Hoe wordt acute graft-versus-hostziekte (aGvHD) behandeld?
Als aGvHD optreedt, zal uw arts de beschikbare behandelingsopties met u en uw familie bespreken. Veel patiënten worden met succes behandeld met verhoogde immunosuppressie in de vorm van orale (via de mond toegediend) of intraveneuze (via de ader toegediende) steroïde medicijnen. Als steroïden niet succesvol zijn of niet geschikt zijn om te gebruiken, zijn andere behandelingsopties beschikbaar.
Hoe wordt chronische graft-versus-hostziekte (cGvHD) behandeld?
Als cGvHD optreedt, zal uw arts de beschikbare behandelingsopties met u en uw familie bespreken. Langdurige immunosuppressiva zijn meestal het behandelingsregime voor cGvHD. Schimmel-, bacteriële en virale infecties vormen een groot risico bij deze behandelingsoptie, aangezien uw immuunsysteem voor een zeer lange tijd onderdrukt zal worden. Uw arts zal u verschillende medicijnen voorschrijven om het optreden van deze levensbedreigende infecties te helpen voorkomen.
De behandeling van cGvHD kan vele maanden tot jaren duren.
preventie
Hoe kan graft-versus-hostziekte worden voorkomen?
Weefseltyperingslaboratoria hebben nauwkeurigere DNA-niveautests ontwikkeld en gebruikt om uw BMT-team in staat te stellen de beste HLA-gematchte donor voor u te selecteren.
We proberen uw risico op het ontwikkelen van GvHD te verlagen door u na uw transplantatie preventieve (profylactische) geneesmiddelen te geven om het immuunsysteem te onderdrukken. Deze geneesmiddelen verminderen het vermogen van de cellen van uw donor om een immuunrespons tegen uw eigen weefsels te starten.
Schimmel-, bacteriële en virale infecties zijn grote risico’s bij dit profylactische medicijnregime, omdat uw immuunsysteem wordt onderdrukt en een verminderd vermogen heeft om infecties te bestrijden. U krijgt profylactische antibiotica, antischimmelmiddelen en antivirale geneesmiddelen om het infectierisico te verminderen.
Onderzoek
In klinische onderzoeken worden nieuwe en hopelijk betere methoden bestudeerd om GvHD te voorkomen. Het gebruik van fotoferese, verschillende immunosuppressiva en nieuwe profylaxemedicijnen die na transplantatie aan ontvangers worden gegeven, zijn voorbeelden van een deel van dat onderzoek.
Discussion about this post