Gamma-glutamyltransferase (GGT) is een enzym dat voornamelijk in de lever wordt gevonden, met kleinere hoeveelheden aanwezig in de nieren, alvleesklier en galwegen. Dit enzym speelt een hoofdrol in aminozuurtransport en glutathionmetabolisme. Normale GGT -niveaus variëren meestal van 5 tot 55 U/L (eenheden per liter) bij volwassenen, afhankelijk van de laboratoriumstandaarden. Niveaus van meer dan 500 U/L duiden echter op ernstige leverdisfunctie of systemische ziekte die onmiddellijke medische behandeling vereist.
GGT -enzym en de betekenis ervan begrijpen
GGT (gamma-glutamyltransferase) is een cruciale biomarker voor het beoordelen van de gezondheid van de lever- en galwegen. Verhoogde GGT -niveaus suggereren leverletsel, cholestase of overmatig alcoholgebruik. Wanneer GGT 500 U/L overschrijdt, geeft dit vaak ernstige medische aandoeningen aan, waardoor verdere diagnostische evaluatie nodig is.
Oorzaken van GGT -enzymspiegels van meer dan 500 U/L
Ernstig verhoogde GGT -niveaus kunnen het gevolg zijn van een van de hepatische en extrahepatische omstandigheden hieronder.
1. Leverziekten
Cholestatische leverziekte:
– Primaire galcholangitis: auto -immuunvernietiging van intrahepatische galwegen leidt tot cholestasis en galzuuraccumulatie, waardoor hepatocytenschade en overmatige GGT -enzymafgifte ontstaat. GGT -niveaus bij patiënten met primaire gal cholangitis variëren van 200 tot meer dan 1.000 U/L, afhankelijk van de ernst van de ziekte.
– Primaire scleroserende cholangitis: chronische ontsteking en fibrose van galwegen veroorzaken obstructieve cholestase, wat leidt tot hepatocytenstress en een compenserende toename van de GGT -synthese. GGT -niveaus bij primaire scleroserende cholangitis overschrijden in gevorderde gevallen vaak 500-1.500 U/L.
Hepatitis:
– Virale hepatitis (hepatitis B, C of D): virale replicatie induceert hepatocytenapoptose en necrose, waardoor ontstekingsreacties worden geactiveerd die GGT verhogen. Ernstige gevallen van hepatitis kunnen GGT -niveaus vertonen tussen 300 en 800 U/L.
-Auto-immuun hepatitis: immuun-gemedieerde vernietiging van levercellen leidt tot enzymlekkage. Patiënten met auto -immuunhepatitis kunnen GGT -niveaus vertonen van 200 tot meer dan 600 U/L.
Levertumoren:
– Hepatocellulair carcinoom: kwaadaardige transformatie van hepatocyten leidt tot verhoogde GGT -synthese als gevolg van snelle tumorgroei en leverdisfunctie. GGT -niveau in hepatocellulaire carcinoomkisten kan 500-2.000 U/L bereiken.
– Metastatische leverziekte: spreiding van de secundaire kanker verstoort de leverarchitectuur, wat leidt tot abnormale enzymproductie. De gerapporteerde GGT -niveaus variëren in dergelijke gevallen van 500 tot meer dan 2500 U/L.
Alcoholische leverziekte:
Chronische alcoholinname verhoogt de oxidatieve stress, bevordert hepatocytenapoptose en schaadt galafscheiding, wat leidt tot GGT -verhoging. Ernstige gevallen van alcoholische leverziekte hebben vaak GGT -niveaus tussen 500 en 2.000 U/L.
2. Biliaire traktaatstoornissen
Galstenen en cholecystitis:
Obstructie van de galwegen veroorzaakt galophoping, hepatocytenletsel en secundaire cholestase, wat leidt tot hoge GGT -afgifte. Patiënten met ernstige galsteengerelateerde obstructie kunnen zich vertonen met GGT-niveaus van 400 tot 1.200 U/L.
Biliaire kanaalmaligniteiten:
– Cholangiocarcinoom: tumorgroei belemmert de galstroom, wat leidt tot hepatocytenstress en overproductie van enzym. GGT -niveaus in gevallen van cholangiocarcinoom zijn vaak 800 tot 2500 U/L.
– Alvleesklierkanker: compressie van het gemeenschappelijke galwegen schaadt galafscheiding, wat leidt tot cholestase. GGT -verhogingen bij alvleesklierkanker variëren meestal van 500 tot 1500 U/L.
3. Systemische ziekten
Ernstige sepsis en multiorgan falen:
Systemische ontsteking en hypoxie leiden tot disfunctie van hepatocyten, wat resulteert in verhoogde enzymlekkage. GGT-niveaus bij sepsis-gerelateerd leverletsel kunnen 400-1.000 U/L zijn.
Chronische nierziekte:
Uremische gifstoffen beïnvloeden de leverfunctie, waardoor oxidatieve stress en overproductie van enzym veroorzaken. Patiënten met gevorderde chronische nierziekte kunnen GGT -niveaus van 300 – 800 U/L vertonen.
4. Door medicijnen geïnduceerde GGT-verhoging
Geneesmiddelen die leveringsenzymverhoging veroorzaken:
– Anti -epileptica (fenytoïne, carbamazepine): induceer hepatische enzymproductie door cytochroom P450 -routes te activeren, wat leidt tot GGT -niveaus tussen 500 en 1500 U/L.
-Statines (cholesterolverlagende medicijnen): kunnen hepatocellulaire stress veroorzaken, waardoor GGT wordt verhoogd tot niveaus van 200-600 U/L.
-NSAID's (niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen): sommige patiënten ontwikkelen hepatotoxiciteit met GGT-niveaus die 400-900 U/L bereiken.
– Antibiotica (rifampine, erytromycine): kan overexpressie van hepatische enzym veroorzaken, wat leidt tot GGT -niveaus van 300-1.000 U/L.
– Antidepressiva (tricyclics, selectieve serotonine heropname remmers): kunnen milde tot matige leverzymverhogingen veroorzaken, met GGT -niveaus vaak tussen 200 en 700 U/L.
Diagnostische methoden
1. Laboratoriumtests
Leverfunctietests:
– Alt (alanine aminotransferase) en AST (aspartaat aminotransferase): beoordeling hepatocellulaire schade.
– Alkalische fosfatase (ALP): evalueert obstructie van galwegen.
– Bilirubine niveaus: duiden op geelzucht en leverdisfunctie.
– Virale hepatitis -test: schermen op virale infecties.
– Auto -immuunmarkers (ANA, AMA, SMA, IgG -niveaus): detecteren auto -immuun leverziekten.
-Tumormarkers (AFP, CA 19-9, CEA): help de diagnose van leverkanker of galkanker.
2. Imaging studies
– Ultrasound: identificeert galstenen, dilatatie van galwegen of leverlever.
– Magnetische resonantie cholangiopancreatografie (MRCP): detecteert obstructie en tumoren van galwegen.
– CT -scan/MRI: beoordeelt levermassa's en structurele afwijkingen.
3. Leverbiopsie
Leverbiopsie zal worden uitgevoerd als auto -immuun hepatitis of leverfibrose wordt vermoed.
Behandeling van hoge GGT -enzymspiegels (> 500 U/L)
1. Behandeling van onderliggende oorzaken
Cholestatische ziekten:
Ursodeoxycholzuur (UDCA) wordt gebruikt voor de behandeling van primaire galcholangitis en primaire scleroserende cholangitis.
Hepatitis:
– Antivirale therapie voor hepatitis B of C.
– Immunosuppressieve behandeling voor auto -immuun hepatitis.
Alcoholische leverziekte:
Absolute alcohol stoppen, voedingsondersteuning en mogelijke corticosteroïde therapie.
Biliaire obstakels:
– ERCP (endoscopische retrograde cholangiopancreatografie) voor het verwijderen van galsteen.
– Chirurgische interventie voor galtumoren.
2. Lifestyle -aanpassingen
-Alcoholonthouding: essentieel bij door alcohol geïnduceerde leverziekte.
– Dieetveranderingen:
- Proteïne en vetarm dieet ter ondersteuning van de leverfunctie.
- Verhoogde antioxidantinname (bijv. Vitamine E, selenium).
-Lichaamsgewichtbeheer: obesitas-gerelateerde leverziekten vereisen gewichtsverlies en regelmatige lichaamsbeweging.
Prognose en vooruitzichten
De prognose voor personen met GGT -niveau van meer dan 500 U/L varieert op basis van de onderliggende ziekte:
- Acute aandoeningen (bijv. Galstenen, hepatitis A): goed herstel met snelle behandeling.
- Chronische ziekten (bijv. Cirrose, primaire scleroserende cholangitis, alcoholische leverziekte): kunnen leiden tot leverfalen als ze niet goed worden beheerd.
- Maligniteiten: vroege detectie verbetert de overlevingspercentages.
Samenvattend is het GGT -enzymniveau van meer dan 500 U/L een significante marker voor ernstige leverziekte, galobstructie of een systemische ziekte. Een grondige klinische beoordeling, laboratoriumtests en beeldvormingstests zijn essentieel om de oorzaak te identificeren en tijdige behandeling te initiëren. Het aanpakken van de onderliggende toestand, levensstijlaanpassingen en regelmatige monitoring kunnen de resultaten verbeteren en complicaties voorkomen.
Discussion about this post