Dysfagie (moeite met slikken): oorzaken, diagnose en behandeling

Dysfagie of moeite met slikken is een symptoom van veel verschillende medische aandoeningen. Deze aandoeningen kunnen aandoeningen van het zenuwstelsel en de hersenen, spieraandoeningen en fysieke blokkades in de keel omvatten. Behandeling voor slikproblemen varieert afhankelijk van de oorzaak van het probleem, maar kan antibiotica, veranderingen in uw eetgewoonten en soms een operatie omvatten.

Overzicht

Dysfagie is een slikstoornis die vaak wordt opgemerkt bij overlevenden van een beroerte. Het kan de orale en/of faryngeale fase van het slikken beïnvloeden.

Wat is dysfagie?

Dysfagie wordt eenvoudig gedefinieerd als een slikstoornis. Het kan voorkomen in een van de drie fasen van het slikken:

mondeling
keelholte
slokdarm

Dysfagie wordt vaak opgemerkt bij overlevenden van een beroerte en kan de orale en/of faryngeale fase van het slikken beïnvloeden. De patiënt kan hoesten of stikken terwijl hij speeksel, vloeistoffen of voedsel probeert door te slikken. Een logopedist beoordeelt vaak het vermogen van een patiënt om te slikken om het risico van aspiratie (voedsel of vloeistof in de longen) te bepalen, wat mogelijk kan leiden tot een longinfectie of longontsteking.

Overlevenden van een beroerte lopen het risico op stille aspiratie. Stille aspiratie is wanneer voedsel en vloeistof de longen binnendringen zonder te hoesten of te stikken. Bij deze patiënten zijn er geen uiterlijke tekenen of symptomen van een slikprobleem.

Wat betekent het om moeite te hebben met slikken?

Wanneer we slikken, werken veel spieren en zenuwen samen om voedsel of drank uit onze mond in onze maag te krijgen. Problemen met slikken kunnen overal in de mond, keel of slokdarm ontstaan. De slokdarm is een gespierde buis in je keel die voedsel en water naar je maag transporteert.

Slikproblemen kunnen mild of ernstig zijn. De behandeling varieert afhankelijk van wat het probleem veroorzaakt. Soms kunnen artsen medicijnen voorschrijven om u te helpen slikken. Als je helemaal niets kunt doorslikken, heb je misschien een voedingssonde nodig om de voeding te krijgen die je nodig hebt.

Mogelijke oorzaken

Wat kan slikproblemen veroorzaken?

Veel aandoeningen, ziekten en aandoeningen kunnen slikproblemen veroorzaken. Artsen onderscheiden slikproblemen in drie soorten:

Mondholte dysfagie: Het probleem zit in de mond. Typische oorzaken zijn tongzwakte na een beroerte, moeite met het kauwen van voedsel of neuromusculaire problemen.
Orofaryngeale dysfagie: Het probleem zit in de keel. Dit kan het gevolg zijn van een neurologisch of spierprobleem.
Slokdarmdysfagie: Dit is een probleem van de slokdarm. Dit kan ontstaan wanneer iets de slokdarm blokkeert of samendrukt, er een spieraandoening is of er buidels in de slokdarm zitten.

Welke aandoeningen kunnen slikproblemen veroorzaken?

Mogelijke oorzaken van slikproblemen kunnen zijn:

Zenuwstelsel- en hersenaandoeningen: Bepaalde aandoeningen beïnvloeden uw hersenen en zenuwstelsel (het netwerk van zenuwen dat spieren en organen aanstuurt). De ziekte van Parkinson, multiple sclerose, amyotrofische laterale sclerose (ALS) en beroerte kunnen leiden tot slikproblemen.
Spieraandoeningen: Myasthenia gravis (een auto-immuunziekte) en spierdystrofie tasten de spieren over het hele lichaam aan. Aandoeningen van de slokdarm, zoals achalasie, systemische sclerose (sclerodermie), cricopharyngeale spasmen en oesofageale spasmen kunnen uw slikvermogen beïnvloeden.
Slokdarmvernauwing en blokkades: Slokdarmkanker, een tumor of een gezwollen schildklier kan de slokdarm vernauwen (versmallen). Een vernauwde slokdarm kan slikken een uitdaging maken. Sommige mensen ontwikkelen webben of Schatzki-ringen (stukjes weefsel in de slokdarm). Dit weefsel vernauwt de buis en maakt het moeilijk om brokken voedsel door te slikken. Aandoeningen van de opening van de slokdarm kunnen ook bijdragen aan problemen met slikken, zoals cricopharyngeale hypertrofie. Slikken kan moeilijk of onmogelijk zijn als er iets in je keel zit.
Littekens van zure reflux: Littekenweefsel kan zich in uw slokdarm vormen als gevolg van GERD (zure refluxziekte). GERD kan leiden tot de slokdarm van Barrett (irritatie in de slokdarmwand).
Infectie: Tonsillitis (keelpijn) veroorzaakt pijn en ontsteking. Het kan slikken pijnlijk maken.

Zorg en behandeling

Hoe wordt dysfagie gediagnosticeerd?

Diagnostische tests voor slikstoornissen variëren. Typische tests zijn onder meer:

Flexibele laryngoscopie: Deze test wordt gedaan door een KNO-arts (oor, neus en keel). Het houdt in dat u een kleine scoop in uw neus plaatst en naar uw keel en stembanden kijkt.
Fiberoptische endoscopische evaluatie van het slikken (FEES): Deze test wordt uitgevoerd door een logopedist en houdt in dat u een kleine camera in uw neus steekt en u gekleurde vloeistoffen en voedsel geeft om te zien hoe u slikt. Tijdens de test zal uw leverancier ook kijken of het voedsel in uw luchtwegen komt (aspiratie).
Gemodificeerde bariumzwaluw: Tijdens deze test geeft een logopedist u verschillende soorten voedsel en vloeistoffen om te kauwen en door te slikken. Het voedsel wordt bedekt met barium, een muntachtig smakende vloeistof of pasta-achtig materiaal. Met barium kunnen afbeeldingen van uw mond, keel en slokdarm worden bekeken op röntgenfoto’s. De logopedist vertelt u wanneer u moet kauwen en slikken en de radioloog maakt röntgenfoto’s terwijl u slikt.
slokdarm: Bij deze test drink je barium en maakt de radioloog foto’s van je slokdarm.
Esophagoduodenoscopie (EGD) of bovenste endoscopie: Bij deze test is een zorgverlener betrokken, een gastro-enteroloog (GI), die een scoop in uw keel plaatst. Het bereik gaat door je keel, in je slokdarm en naar beneden in je maag. Deze test wordt gebruikt om te zoeken naar vernauwingen, tumoren of Barrett’s slokdarm.

Hoe wordt dysfagie behandeld?

De behandeling van slikproblemen hangt af van de oorzaak en de ernst van het probleem. Uw behandeling kan zijn:

antibiotica: Uw arts kan antibiotica voorschrijven om bacteriële tonsillitis (keelontsteking) te behandelen.
Veranderingen in medicatie en levensstijl: Behandeling voor GERD omvat medicijnen om zure reflux onder controle te houden. Uw arts kan u ook aanraden uw dieet en eetgewoonten te veranderen.
Andere medische therapie: Als u door een neurologische aandoening moeilijk kunt slikken, kan uw arts oplossingen bieden. Uw opties kunnen onder meer injecties met botulinumtoxine (Botox®) zijn om spierspasmen te verlichten of een operatie om de slokdarm te vergroten.

Welke soorten revalidatie helpen bij slikproblemen?

Sommige mensen vinden revalidatie nuttig. Een logopedist (SLP) kan u oefeningen leren om uw slikspieren te versterken. Om veilig te slikken, kan uw SLP het volgende aanbevelen:

Veranderen hoe je eet en drinkt: Uw therapeut zal u begeleiden om kleinere happen te nemen en voedsel grondig te kauwen. Mogelijk moet u een speciaal verdikkingspoeder aan uw drankjes toevoegen, omdat waterige vloeistoffen moeilijk door te slikken kunnen zijn.
Rechtop zitten tijdens het eten: Om het risico op verstikking te verminderen, zal uw therapeut u laten zien hoe u het beste kunt zitten tijdens het eten. U kunt ook leren uw hoofd te kantelen om het slikken gemakkelijker te maken. Deze technieken verminderen het risico dat vloeistof in uw luchtwegen terechtkomt (aspiratie).
Je keel schrapen: Therapeuten kunnen u leren hoe u uw keel kunt schrapen met een beetje hoest als vloeistof of een klein stukje voedsel vast komt te zitten.

Heb ik een voedingssonde nodig bij slikproblemen?

Als u niet genoeg krijgt van de vitamines en voedingsstoffen die u nodig heeft, als u aanzienlijke hoeveelheden gewicht verliest of als u een hoog risico op verstikking heeft, kan uw arts een voedingssonde aanbevelen. Dit medisch hulpmiddel levert voedingsstoffen rechtstreeks aan je darmen of je maag. Uw arts zal uw opties met u bespreken.

Wanneer de dokter bellen?

Wanneer moet ik mijn arts bellen als ik moeite heb met slikken?

U dient uw arts te raadplegen om de oorzaak van uw slikproblemen vast te stellen. Bel meteen een arts als u ook moeite heeft met ademhalen of denkt dat er iets in uw keel zit. Als u plotselinge spierzwakte of verlamming heeft en helemaal niet kunt slikken, bel dan 911 of ga naar de eerste hulp.

Tags: medische kennis bijwerken update information for patient