Artritis psoriatica: oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling

Tot 30 procent van de mensen met psoriasis kan artritis psoriatica ontwikkelen. Hoewel er geen remedie is voor deze aandoening, kan het begrijpen van de aandoening en weten wat u kunt verwachten, helpen om ongemak, stress en vermoeidheid te verminderen.

Overzicht

Wat is artritis psoriatica?

Artritis psoriatica is een vorm van inflammatoire artritis die wordt gekenmerkt door gewrichtspijn, zwelling en ochtendstijfheid. Het wordt geassocieerd met psoriasis of een familiegeschiedenis van psoriasis. Zowel psoriasis als artritis psoriatica zijn chronische auto-immuunziekten, dat wil zeggen aandoeningen waarbij bepaalde lichaamscellen andere cellen en weefsels van het lichaam aanvallen.

Artritis psoriatica kan variëren van mild tot ernstig en kan zich op de volgende manieren voordoen:

Oligoarticulair, beïnvloedt vier of minder gewrichten in het lichaam.
Polyarticulair, die vier of meer gewrichten aantast.
Spondylitis, komt minder vaak voor en treft de wervelkolom, heupen en schouders.

Wie loopt risico op artritis psoriatica?

Psoriasis treft 2-3 procent van de bevolking of ongeveer 7 miljoen mensen in de VS en tot 30% van deze mensen kan artritis psoriatica ontwikkelen. Artritis psoriatica komt het meest voor bij volwassenen tussen de 35 en 55 jaar; het kan zich echter op elke leeftijd ontwikkelen. Artritis psoriatica treft mannen en vrouwen in gelijke mate.

Het is mogelijk om artritis psoriatica te ontwikkelen met alleen een familiegeschiedenis van psoriasis en hoewel het minder vaak voorkomt, kan artritis psoriatica optreden voordat psoriasis verschijnt. Kinderen van ouders met psoriasis hebben drie keer meer kans op psoriasis en lopen een groter risico op het ontwikkelen van artritis psoriatica. De meest typische leeftijd waarop de jeugd begint is 9-11 jaar.

Symptomen en oorzaken

Wat zijn de symptomen van artritis psoriatica?

De symptomen van artritis psoriatica kunnen bij sommige patiënten geleidelijk en subtiel zijn; in andere kunnen ze plotseling en dramatisch zijn. Het kan mild zijn en slechts één gewricht aantasten, of ernstig zijn en meerdere gewrichten aantasten. Niet alle patiënten ervaren alle symptomen.

De meest voorkomende symptomen van artritis psoriatica zijn:

Gewrichtssymptomen

Pijn of pijn, gevoeligheid en/of zwelling in een of meer gewrichten – meestal handen, voeten, polsen, enkels, knieën.
Gewrichtsstijfheid het meest opvallend in de ochtend of bij langdurige inactiviteit, zoals langdurig zitten.
Verminderd bewegingsbereik in aangetaste gewrichten.
Pijn of stijfheid in de onderrug.
Tederheid, pijn of zwelling waar pezen en ligamenten aan het bot hechten (enthesitis), zoals de achillespees van de hiel.
Zwelling van een hele vinger of teen met een worstachtig uiterlijk (dactylitis).

Huidsymptomen

Zilveren of grijze schilferige vlekken op de hoofdhuid, ellebogen, knieën en/of de onderrug.
Kleine, ronde vlekken, papels genaamd, die verheven en soms schilferig zijn op de armen, benen en romp.
Putjes (kleine depressies) van de nagels.
Losmaken of optillen van vingernagels of teennagels.

Andere symptomen

Ontsteking van het oog (iritis of uveïtis).
Vermoeidheid.
Bloedarmoede.

Wat veroorzaakt artritis psoriatica?

De oorzaak van artritis psoriatica is niet bekend. Onderzoekers vermoeden dat het ontstaat door een combinatie van genetische (erfelijkheid) en omgevingsfactoren. Ze denken ook dat problemen met het immuunsysteem, infectie, zwaarlijvigheid en lichamelijk trauma een rol spelen bij het bepalen wie de ziekte zal krijgen. Psoriasis zelf is niet besmettelijk of besmettelijk.

Recent onderzoek heeft aangetoond dat mensen met artritis psoriatica een verhoogd niveau van tumornecrosefactor (TNF) in hun gewrichten en aangetaste huidgebieden hebben. Deze verhoogde niveaus kunnen het immuunsysteem overweldigen, waardoor het de ontsteking die gepaard gaat met artritis psoriatica niet onder controle kan houden.

Diagnose en tests

Hoe wordt de diagnose artritis psoriatica gesteld?

Er is geen enkele test om artritis psoriatica te diagnosticeren. Zorgverleners (MD, DO, NP, PA) stellen de diagnose op basis van de medische geschiedenis van een patiënt, lichamelijk onderzoek, bloedonderzoek en röntgenfoto’s van de aangetaste gewrichten. Magnetische resonantie beeldvorming (MRI) is over het algemeen niet nodig, behalve in ongebruikelijke omstandigheden.

Laboratoriumtests die nuttig kunnen zijn bij de diagnose of die worden gebruikt om ziekteactiviteit te controleren, zijn onder meer:

Reumafactor en anti-CCP – soorten bloedonderzoeken om reumatoïde artritis te diagnosticeren.
HLA-B27 – bloedtest om de diagnose te helpen stellen, kan ook geïndiceerd zijn bij een familiegeschiedenis van psoriasis of artritis psoriatica.
Sedimentatiesnelheid (ESR) en C-reactief proteïne (CRP) – kunnen wijzen op ontsteking.

Röntgenfoto’s zijn meestal niet nuttig bij het stellen van een diagnose in de vroege stadia van de ziekte. In de latere stadia kunnen röntgenfoto’s veranderingen vertonen die vaker alleen bij artritis psoriatica worden gezien. Een dergelijke bevinding wordt de “potlood-in-beker” genoemd, die de bevinding beschrijft waarbij het uiteinde van het bot tot een scherpe punt wordt verkleind. Deze bevinding duidt op ernstigere inflammatoire veranderingen in gewrichten, waarvoor mogelijk een agressievere behandeling nodig is.

De diagnose van artritis psoriatica is voor uw zorgverlener gemakkelijker om te bevestigen of psoriasis samen met symptomen van artritis bestaat. Bij maar liefst 15% van de patiënten verschijnen de symptomen van artritis psoriatica echter vóór de symptomen van psoriasis. Aangezien de ziektesymptomen van patiënt tot patiënt kunnen verschillen, is het nog belangrijker om uw zorgverlener te ontmoeten wanneer de symptomen verergeren of nieuwe symptomen verschijnen.

Beheer en behandeling

Wat zijn de behandelingsopties voor artritis psoriatica?

Het doel van de behandeling van artritis psoriatica is de ziekte onder controle te houden en de symptomen te verlichten. De behandeling kan elke combinatie van het volgende omvatten:

Medicatieopties, waaronder niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s); corticosteroïden (intermitterend gebruik); ziektemodificerende anti-reumatische geneesmiddelen (DMARD’s); en biologische.
Oefening.
Warmte- en koudetherapie.
Gezamenlijke bescherming en energiebesparing.
spalken.
Chirurgie.

De keuze van medicijnen hangt af van de ernst van de ziekte, het aantal betrokken gewrichten en de bijbehorende huidsymptomen. Tijdens de vroege stadia van de ziekte kan een milde ontsteking reageren op niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s). Cortisone-injecties kunnen worden gebruikt om aanhoudende ontsteking in een enkel gewricht te behandelen. Orale steroïden, indien gebruikt om een opflakkering van artritis psoriatica te behandelen, kunnen psoriasis tijdelijk verergeren. Langdurig gebruik van orale steroïden moet indien mogelijk worden vermeden vanwege de negatieve effecten op het lichaam na verloop van tijd.

DMARD’s worden gebruikt wanneer NSAID’s niet werken en voor patiënten met aanhoudende en/of erosieve ziekte. DMARD’s die effectief zijn bij de behandeling van artritis psoriatica zijn: methotrexaat, sulfasalazine en cyclosporine.

Biologische middelen zijn een belangrijke overweging wanneer ziektecontrole niet wordt bereikt met NSAID’s of DMARD’s. Biologische geneesmiddelen worden sinds 2005 gebruikt voor de behandeling van artritis psoriatica en zijn zeer effectief in het vertragen en voorkomen van de progressie van gewrichtsschade. Uw zorgverlener zal aanvullende laboratoriumtests uitvoeren en veiligheidsoverwegingen beoordelen voordat een medicatieregime wordt gestart. Het is belangrijk om artritis psoriatica en psoriasis goed onder controle te krijgen om verhoogde systemische risico’s, met name hartaandoeningen, te voorkomen.

Er zijn ook veel niet-medicamenteuze therapieën die naast medicijnen kunnen worden gebruikt om uw gewrichtssymptomen te helpen verminderen. Sommige van deze therapieën omvatten:

Oefening

Matige, regelmatige lichaamsbeweging kan gewrichtsstijfheid en pijn veroorzaakt door artritis psoriatica helpen verlichten. Bewegingsbereik en spierversterkende oefeningen volgens de instructies en onder leiding van een fysiotherapeut of ergotherapeut kunnen nuttig zijn in combinatie met aerobics met een lage impact. Bespreek de trainingsopties met uw zorgverlener voordat u met een nieuw trainingsprogramma begint. Ongeacht het trainingsprogramma dat je kiest, kies er een die je leuk vindt, zodat je het blijft doen. Houd er rekening mee dat te rigoureuze of onjuiste trainingsprogramma’s artritis psoriatica kunnen verergeren.

Warmte- en koudetherapie

Intermitterende warmte- en koudetherapie omvat het kiezen of wisselen van het gebruik van vochtige warmte- en koudetherapie op aangetaste gewrichten. Vochtige warmte – geleverd door een warme handdoek, warm pak of warm bad of douche – helpt pijnlijke spieren te ontspannen en gewrichtspijn, zwelling en pijn te verlichten. Koudetherapie – geleverd door een zak ijs of zelfs een zak met bevroren groenten gewikkeld in een handdoek – kan zwelling verminderen en pijn verlichten door de aangetaste gewrichten te verdoven.

Gezamenlijke bescherming en energiebesparing

Dagelijkse activiteiten moeten zo worden uitgevoerd dat overmatige belasting en vermoeidheid van de gewrichten wordt verminderd. Een goede lichaamsmechanica (de manier waarop u uw lichaam positioneert tijdens een fysieke taak) kan niet alleen gewrichten beschermen, maar ook energie besparen. Mensen met artritis psoriatica worden aangemoedigd om regelmatig van lichaamshouding te veranderen op het werk, thuis en tijdens vrijetijdsactiviteiten. Het aanhouden van een goede houding – rechtop zitten/staan en uw rug niet krommen – is nuttig voor het behoud van de functie.

spalken

Uw zorgverlener kan aanbevelen uw gewrichten te spalken om ontstekingen of problemen met de uitlijning of stabiliteit van de gewrichten te verminderen. Om beweging in deze gewrichten te behouden, moeten de spalken echter van tijd tot tijd worden verwijderd en moeten zachte bewegingsoefeningen worden uitgevoerd.

Chirurgie

De meeste mensen met artritis psoriatica zullen nooit een operatie nodig hebben. Ernstig beschadigde gewrichten kunnen echter een gewrichtsvervangende operatie vereisen. Het doel van een operatie is om de functie te herstellen, pijn te verlichten, beweging te verbeteren of het fysieke uiterlijk van het getroffen gebied te verbeteren.

Welke behandeling past bij mij?

Het type behandeling hangt af van hoe ernstig uw symptomen zijn op het moment van diagnose, met als doel de ziekte onder controle te krijgen tot het punt van remissie en complicaties te voorkomen. Medicijnen moeten mogelijk in de loop van de tijd worden gewijzigd om de controle te behouden en ziekteprogressie en systemische effecten te voorkomen. Enkele vroege indicatoren van een ernstigere ziekte zijn onder meer het begin op jonge leeftijd, betrokkenheid van meerdere gewrichten en betrokkenheid van de wervelkolom. Een goede controle van de huid is belangrijk bij de behandeling van artritis psoriatica. In veel gevallen kunt u door twee verschillende soorten zorgverleners worden gezien, één in de reumatologie en één in de dermatologie.

Vroege diagnose en behandeling kunnen pijn en ontsteking verlichten en progressieve gewrichtsbetrokkenheid en schade helpen voorkomen. Zonder behandeling kan artritis psoriatica mogelijk invaliderend zijn, chronische pijn veroorzaken, de kwaliteit van leven beïnvloeden en het risico op hartaandoeningen verhogen. Het is belangrijk om uw zorgverlener op de hoogte te stellen wanneer u een verandering in symptomen heeft of als uw medicatieregime niet langer effectief is.

Leven met

Leven met artritis psoriatica

Er is geen remedie voor artritis psoriatica. Door de ziekte echter te begrijpen en te weten wat u kunt verwachten, kunt u verschillende manieren leren om dagelijkse taken uit te voeren of activiteiten te plannen op momenten van de dag waarop u het minst last heeft van de gevolgen ervan. Als u eenmaal begrijpt en leert voorspellen hoe uw lichaam op de ziekte reageert, kunt u oefeningen en therapie gebruiken om ongemak, stress en vermoeidheid te verminderen.

Er is een aanzienlijke lijst van comorbiditeiten die verband houden met PsA. Deze omvatten deze 11 voorwaarden:

Hart- en vaatziekten (HVZ), diabetes, obesitas en metaboolsyndroom — Deze lijst vertegenwoordigt de meest voorkomende aandoeningen die verband houden met PsA. “Diabetes, obesitas en metabool syndroom zijn allemaal verbonden met het cardiovasculaire risico, omdat PsA een zware ontstekingsbelasting op het lichaam kan hebben”, zegt Dr. Husni.
Inflammatoire darmziekten (IBD) – Deze ziekten, zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa, hebben een verhoogde incidentie bij patiënten met PsA. Onderzoekers bestuderen de link nog steeds.
Auto-immuun oogziekte – Oogziekte wordt vaak geassocieerd met PsA. Volgens Dr. Husni kan tot 25 procent van de patiënten uveïtis krijgen, een ontstekingsaandoening. Uw reumatoloog zal nauw samenwerken met een oogarts als er sprake is van een oogaandoening.
osteoporose, leververvetting, chronische nierziekte, angst en depressie — Deze lijst vertegenwoordigt de minst voorkomende aandoeningen die verband houden met PsA. Een nieuw medicijn voor de behandeling van PsA, apremilast (Otezla®) genaamd, kan ook een toename van depressie veroorzaken, waarschuwt Dr. Husni. Het is dus misschien niet de optimale keuze voor patiënten die al angst of depressie hebben.