Volwassen acute lymfatische leukemie

Wat is acute lymfatische leukemie?

Acute lymfoblastische leukemie is een vorm van kanker waarbij het beenmerg te veel lymfocyten aanmaakt (een soort witte bloedcel).

Acute lymfatische leukemie (ook wel acute lymfatische leukemie genoemd) is een vorm van kanker van het bloed en het beenmerg. Dit type kanker wordt meestal snel erger als het niet wordt behandeld.

Leukemie kan rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes aantasten.

Normaal gesproken maakt het beenmerg bloedstamcellen (onrijpe cellen) die na verloop van tijd volwassen bloedcellen worden. Een bloedstamcel kan een myeloïde stamcel of een lymfoïde stamcel worden.

Een myeloïde stamcel wordt een van de drie soorten volwassen bloedcellen:

• Rode bloedcellen die zuurstof en andere stoffen naar alle weefsels van het lichaam transporteren.
• Bloedplaatjes die bloedstolsels vormen om het bloeden te stoppen.
• Granulocyten (witte bloedcellen) die infecties en ziekten bestrijden.

Een lymfoïde stamcel wordt een lymfoblastcel en vervolgens een van de drie soorten lymfocyten (witte bloedcellen):

• B-lymfocyten die antilichamen maken om infecties te bestrijden.
• T-lymfocyten die B-lymfocyten helpen de antilichamen aan te maken die infecties helpen bestrijden.
• Natural Killer-cellen die kankercellen en virussen aanvallen.

Bij acute lymfoblastische leukemie worden te veel stamcellen lymfoblasten, B-lymfocyten of T-lymfocyten. Deze cellen worden ook wel leukemiecellen genoemd. Deze leukemiecellen zijn niet goed in staat om infecties te bestrijden. Omdat het aantal leukemiecellen in het bloed en het beenmerg toeneemt, is er ook minder ruimte voor gezonde witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes. Deze aandoening kan infectie, bloedarmoede en gemakkelijk bloeden veroorzaken. De kanker kan zich ook verspreiden naar het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg).

Eerdere chemotherapie en blootstelling aan straling kunnen het risico op het ontwikkelen van acute lymfoblastische leukemie verhogen.

Alles dat uw risico op het krijgen van een ziekte verhoogt, wordt een risicofactor genoemd. Het hebben van een risicofactor betekent niet dat u kanker krijgt; het niet hebben van risicofactoren betekent niet dat u geen kanker krijgt. U moet met uw arts praten als u denkt dat u mogelijk risico loopt. Mogelijke risicofactoren voor acute lymfatische leukemie zijn:

• Mannelijk zijn.
• Ouder zijn dan 70 jaar.
• Eerdere behandeling met chemotherapie of bestralingstherapie.
• Wordt blootgesteld aan hoge stralingsniveaus in de omgeving (zoals nucleaire straling).
• Bepaalde genetische aandoeningen hebben, zoals het syndroom van Down.

Tekenen en symptomen van acute lymfatische leukemie bij volwassenen zijn onder meer koorts, zich moe voelen en gemakkelijk blauwe plekken of bloeding krijgen.

De vroege tekenen en symptomen van acute lymfoblastische leukemie kunnen lijken op griep of andere veel voorkomende ziekten. Raadpleeg uw arts als u een van de volgende symptomen heeft:

• Zwakte of moe voelen.
• Koorts of doordrenkt nachtelijk zweten.
• Gemakkelijk blauwe plekken krijgen of bloeden.
• Petechiae (platte plekken onder de huid, veroorzaakt door bloeding).
• Kortademigheid.
• Gewichtsverlies of verlies van eetlust.
• Pijn in de botten of maag.
• Pijn of een vol gevoel onder de ribben.
• Pijnloze knobbels in de nek, oksels, buik of lies.
• Veel infecties hebben.

Deze tekenen en symptomen kunnen worden veroorzaakt door acute lymfoblastische leukemie bij volwassenen of door andere ziekten.

Tests die het bloed en het beenmerg onderzoeken, worden gebruikt om acute lymfatische leukemie bij volwassenen te diagnosticeren.

De volgende tests en procedures kunnen worden gebruikt:

​ Lichamelijk onderzoek en gezondheidsgeschiedenis: Een onderzoek van het lichaam om algemene tekenen van gezondheid te controleren, inclusief het controleren op tekenen van ziekte, zoals infectie of iets anders dat ongebruikelijk lijkt. Een geschiedenis van de gezondheidsgewoonten van de patiënt en vroegere ziekten en behandelingen zal ook worden opgenomen.

​ Volledig bloedbeeld (CBC): Een procedure waarbij een bloedmonster wordt afgenomen en gecontroleerd op het volgende:

• Het aantal rode bloedcellen en bloedplaatjes.
• Het aantal en type witte bloedcellen.
• De hoeveelheid hemoglobine (het eiwit dat zuurstof vervoert) in de rode bloedcellen.
• Het deel van het bloedmonster dat uit rode bloedcellen bestaat.

– Bloedchemie studies: Een procedure waarbij een bloedmonster wordt gecontroleerd om de hoeveelheden van bepaalde stoffen te meten die in het bloed worden afgegeven door organen en weefsels in het lichaam. Een ongebruikelijke (meer of minder dan normale) hoeveelheid van een stof kan een teken zijn van een ziekte.

– Perifeer bloeduitstrijkje: Een procedure waarbij een bloedmonster wordt gecontroleerd op blastcellen, het aantal en soorten witte bloedcellen, het aantal bloedplaatjes en veranderingen in de vorm van bloedcellen.

– Beenmergaspiratie en biopsie: Het beenmerg, het bloed en een klein stukje bot worden afgenomen door een holle naald in het heupbeen of borstbeen te steken. Een patholoog bekijkt het beenmerg, het bloed en het bot onder een microscoop om te zoeken naar abnormale cellen.

De volgende tests kunnen worden uitgevoerd om de afgenomen bloedmonsters of beenmergweefsel te controleren:

​ Cytogenetische analyse: Een laboratoriumtest waarbij de chromosomen van cellen in een bloed- of beenmergmonster worden geteld en gecontroleerd op eventuele veranderingen, zoals gebroken, ontbrekende, herschikte of extra chromosomen. Veranderingen in bepaalde chromosomen kunnen een teken zijn van kanker. In Philadelphia-chromosoompositieve acute lymfoblastische leukemie bijvoorbeeld, wisselt een deel van het ene chromosoom van plaats met een deel van een ander chromosoom. Dit chromosoom wordt het “Philadelphia-chromosoom” genoemd. Cytogenetische analyse wordt gebruikt om kanker te diagnosticeren, een behandeling te plannen of om erachter te komen hoe goed de behandeling werkt.

​ Immunofenotypering: Een laboratoriumtest die antilichamen gebruikt om kankercellen te identificeren op basis van de soorten antigenen of markers op het oppervlak van de cellen. Deze test wordt gebruikt om specifieke soorten leukemie te diagnosticeren. Een cytochemisch onderzoek kan bijvoorbeeld de cellen in een weefselmonster testen met chemicaliën (kleurstoffen) om bepaalde veranderingen in het monster te zoeken. Een chemische stof kan een kleurverandering veroorzaken in het ene type leukemiecel, maar niet in een ander type leukemiecel.

Factoren die de prognose (kans op herstel) en behandelingsopties beïnvloeden.

De prognose en behandelingsopties zijn afhankelijk van de volgende factoren:

• De leeftijd van de patiënt.
• Of de kanker zich heeft verspreid naar de hersenen of het ruggenmerg of niet.
• Of er bepaalde veranderingen in de genen zijn, inclusief het Philadelphia-chromosoom of niet.
• Of de kanker al eerder is behandeld of is teruggekeerd (kom terug) of niet.

Stadia van volwassen acute lymfatische leukemie

Zodra acute lymfoblastische leukemie bij volwassenen is vastgesteld, wordt er getest of de kanker zich heeft verspreid naar het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg) of naar andere delen van het lichaam.

De omvang of verspreiding van kanker wordt meestal beschreven als stadia. Het is belangrijk om te weten of de leukemie zich buiten het bloed en het beenmerg heeft verspreid om de behandeling te plannen.

De volgende tests en procedures kunnen worden gebruikt om te bepalen of de leukemie zich heeft verspreid of niet:

• Röntgenfoto van de borst: Een röntgenfoto van de organen en botten in de borstkas. Een röntgenfoto is een soort energiestraal die door het lichaam en op film kan gaan en een foto maakt van gebieden in het lichaam.
• Lumbaalpunctie: Een procedure die wordt gebruikt om een ​​monster van cerebrospinale vloeistof (CSF) uit de wervelkolom te nemen. Deze procedure wordt gedaan door een naald tussen twee botten in de wervelkolom en in de liquor rond het ruggenmerg te plaatsen en een monster van de vloeistof te verzamelen. Het CSF-monster wordt onder een microscoop gecontroleerd op tekenen dat leukemiecellen zich hebben verspreid naar de hersenen en het ruggenmerg.
• CT-scan (CAT-scan): Een procedure die een reeks gedetailleerde foto’s van de buik maakt, genomen vanuit verschillende hoeken. De foto’s zijn gemaakt door een computer die is gekoppeld aan een röntgenapparaat. Een kleurstof kan in een ader worden geïnjecteerd of worden ingeslikt om de organen of weefsels duidelijker te laten verschijnen. Deze procedure wordt ook wel computertomografie, computertomografie of computergestuurde axiale tomografie genoemd.
• MRI (magnetische resonantie beeldvorming): Een procedure waarbij een magneet, radiogolven en een computer worden gebruikt om een ​​reeks gedetailleerde foto’s te maken van gebieden in het lichaam. Deze procedure wordt ook wel nucleaire magnetische resonantiebeeldvorming (NMRI) genoemd.

Er is geen norm voor het bepalen van het stadium van acute lymfoblastische leukemie bij volwassenen.

De ziekte wordt beschreven als onbehandeld, in remissie of recidiverend.

Onbehandelde volwassen acute lymfoblastische leukemie

De acute lymfoblastische leukemie is nieuw gediagnosticeerd en is niet behandeld, behalve om tekenen en symptomen zoals koorts, bloeding of pijn te verlichten.

• Het volledige bloedbeeld is abnormaal.
• Meer dan 5% van de cellen in het beenmerg zijn blasten (leukemiecellen).
• Er zijn tekenen en symptomen van leukemie.

Volwassen acute lymfoblastische leukemie in remissie

De acute lymfatische leukemie is behandeld.

• Het volledige bloedbeeld is normaal.
• 5% of minder van de cellen in het beenmerg zijn blasten (leukemiecellen).
• Er zijn geen andere tekenen of symptomen van leukemie dan in het beenmerg.

Terugkerende volwassen acute lymfoblastische leukemie

Terugkerende volwassen acute lymfoblastische leukemie is kanker die is teruggekeerd (teruggekomen) na in remissie te zijn gegaan. De acute lymfoblastische leukemie kan terugkomen in het bloed, het beenmerg of andere delen van het lichaam.