Overzicht van fatale familiale slapeloosheid

Fatale familiale slapeloosheid is een erfelijke slaapstoornis die momenteel ongeveer 30 gezinnen over de hele wereld treft, waardoor het uiterst ongewoon is.BSlapeloosheid is een verminderd vermogen om in slaap te vallen of in slaap te blijven, en het komt vaak voor in gezinnen. Fatale familiale slapeloosheid wordt echter gekenmerkt door een ernstig verstoord onvermogen om een ​​staat van diepe slaap te bereiken – het gaat gepaard met dementie, psychose, abnormale bewegingen en veranderingen van fysieke functies zoals het hartritme.

Diagnostische slaaponderzoeken kunnen een veranderd patroon laten zien en sommige afwijkingen in de beeldvorming van de hersenen kunnen optreden bij de ziekte.BEen genetische test kan de aandoening verifiëren. Hoewel er geen effectieve behandeling is die fatale familiale slapeloosheid kan omkeren of voorkomen, kan lopend onderzoek wijzen op enige vooruitgang in de toekomst.

Symptomen

De symptomen van fatale familiale slapeloosheid beginnen meestal tussen de leeftijd van 45 en 50 jaar, hoewel ze eerder of later kunnen beginnen en de symptomen snel toenemen.BOndanks de naam is slapeloosheid misschien niet het eerste symptoom van de ziekte. Neuropsychiatrische problemen, bewegingsproblemen en fysiologische effecten kunnen ook de eerste symptomen zijn.

De symptomen van fatale familiale slapeloosheid zijn onder meer:BB

• Slaapproblemen: Moeilijk inslapen en doorslapen zijn de kenmerkende kenmerken van deze aandoening. Dit kan leiden tot vermoeidheid, prikkelbaarheid en angst overdag. Overmatige fysieke bewegingen of vocale geluiden kunnen optreden wanneer een persoon met fatale familiale slapeloosheid in slaap valt. Wanneer slapeloosheid optreedt, treedt deze meestal plotseling op en wordt deze gedurende een periode van enkele maanden gestaag erger.

• Gedragssymptomen: De meeste mensen met fatale familiale slapeloosheid ontwikkelen angst of emotionele instabiliteit. Het gaat ook om cognitieve stoornissen (onvermogen om beslissingen te nemen en problemen op te lossen) en vergeetachtigheid. Uiteindelijk gaan de vaardigheden van zelfzorg volledig verloren. Veranderde waarnemingen, zoals het zien of horen van dingen die er niet zijn, kunnen optreden. Patiënten melden ook vaak paniekaanvallen en fobieën. Dementie kan optreden en is vaak het eerste symptoom.

• Bewegingsstoornis: spiertrekkingen en onregelmatige schokkende bewegingen komen vaak voor bij fatale familiale slapeloosheid. Deze worden myoclonus genoemd. Ataxie (evenwichts- en coördinatieproblemen), evenals ongecoördineerde oogbewegingen, kunnen zich ontwikkelen. In de terminale stadia van de ziekte kunnen patiënten niet meer lopen en praten.

• Autonome disfunctie: Het lichaam regelt veel fysieke functies via het autonome zenuwstelsel, dat wordt aangestuurd door de hersenen. Bij deze aandoening treedt autonome ontregeling op, resulterend in hoge bloeddruk, hyperventilatie (snelle, oppervlakkige ademhaling), een snel en onregelmatig hartritme, meer zweten en koorts of schommelingen van de lichaamstemperatuur. Bovendien ontwikkelen patiënten een gebrek aan eetlust, wat leidt tot gewichtsverlies. Ook kan impotentie ontstaan ​​als gevolg van erectiestoornissen.

De prognose voor fatale familiale slapeloosheid is niet goed, met een gemiddelde levensduur van slechts 18 maanden na het begin van de eerste symptomen.BB

Oorzaken

Dit is meestal een erfelijke ziekte die van ouder op kind wordt overgedragen via een autosomaal dominant patroon. Dit betekent dat een persoon die één ouder heeft met de ziekte 50% kans heeft om de genetische eigenschap te erven.BB

Het kan ook sporadisch voorkomen, wat betekent dat een persoon de aandoening kan ontwikkelen zonder het te hebben geërfd, hoewel sporadische gevallen zelfs minder vaak voorkomen dan familiale gevallen.

Aangetaste delen van de hersenen

Verschillende hersengebieden worden aangetast door fatale familiale slapeloosheid. Het meest getroffen gebied is de thalamus, die de communicatie tussen verschillende hersengebieden matigt.BEr wordt aangenomen dat schade aan de thalamus de slaap-waakcyclus van een persoon verstoort, waardoor progressie voorbij een slaapfase wordt voorkomen die wordt beschreven als fase 1-slaap. Dit maakt het onmogelijk om een ​​goede nachtrust te bereiken.

De ziekte veroorzaakt schade aan de inferieure olijven in het medulla oblongata-gedeelte van de hersenen, waardoor de patiënt de controle over zijn spieren verliest. Betrokkenheid van de cingulate cortex, een gebied in de buurt van het midden van de hersenschors (het grootste deel van de hersenen, dat planning en denken regelt), veroorzaakt emotionele, psychiatrische en cognitieve (denk) problemen.

Fatale familiale slapeloosheid is een prionziekte

Fatale familiale slapeloosheid is een prionziekte.

Een prion is een eiwit dat PrPc wordt genoemd en waarvan de functie niet bekend is. Wanneer het in een abnormale vorm is gevouwen, zoals bij fatale familiale slapeloosheid, wordt het PrPSc genoemd. Deze abnormale prionen hopen zich op in verschillende delen van de hersenen en hun aanwezigheid is giftig en veroorzaakt schade. Experts zeggen dat de giftige eiwitten zich in de loop van de jaren kunnen ophopen en dan plotseling symptomen kunnen veroorzaken wanneer de hersenfuncties ernstig worden aangetast.

Chromosomale mutatie

De abnormaal gevouwen prionen van fatale familiale slapeloosheid worden veroorzaakt door een genetische mutatie (afwijking) in het PRNP-gen dat codeert voor prioneiwit.BDit gen bevindt zich op chromosoom 20 in codons 178 en 129.

Diagnose

Deze ziekte veroorzaakt symptomen die zeer opvallend zijn. Aanvankelijk kan het echter worden verward met aandoeningen zoals dementie, bewegingsstoornissen of psychose. Uiteindelijk wijst de ongebruikelijke combinatie van symptomen samen met een familiegeschiedenis op fatale familiale slapeloosheid. Slaapstudies en beeldvormende tests kunnen de diagnose ondersteunen, terwijl genetische tests deze kunnen bevestigen.

Er zijn een aantal verschillende tests die u tijdens uw evaluatie kunt ondergaan.

Polysomnografie (Slaapstudie)

U kunt een slaaponderzoek krijgen als u klaagt over slaapproblemen. Dit is een niet-invasieve test waarbij elektroden worden gebruikt om de elektrische hersenactiviteit tijdens de slaap te meten. De elektroden worden met lijm op hun plaats gehouden op het oppervlak van de schedel. De elektrische activiteit van de hersenen produceert een patroon van hersengolven dat kan worden gezien op papier of een computer.

Bij fatale familiale slapeloosheid kan een ongewone fluctuatie tussen slaapstadia worden waargenomen. Mensen met deze aandoening hebben meestal een afname van langzame golven en slaapspindels, die normaal aanwezig zijn tijdens diepe slaap. De hersengolven kunnen ook een veranderde vorm hebben.

Deze studie meet ook de ademhaling en spieractiviteit (van de armen en benen) tijdens de slaap. Normaal gesproken hebben mensen bijna geen spierbeweging tijdens de diepe slaapfasen, maar bij fatale familiale slapeloosheid is er een patroon dat wordt beschreven als agrypnia excitita. Dit patroon omvat een gebrek aan diepe slaap, ongewone spierbewegingen en overmatige geluiden tijdens de slaap. Deze bewegingen en geluiden zijn ook te zien met videobewaking.

Hersenbeeldvorming

Een computertomografie (CT) van de hersenen is over het algemeen niet nuttig bij het identificeren van fatale familiale slapeloosheid. Het kan enkele afwijkingen vertonen, waaronder atrofie, die krimpt van de hersenen. Deze bevinding is echter niet specifiek voor fatale familiale slapeloosheid en wordt gevonden bij veel neurologische aandoeningen, met name dementie.

Hersen-MRI bij fatale familiale slapeloosheid kan in veel hersengebieden tekenen van ziekte vertonen. Deze worden beschreven als leuko-encefalopathie van de witte stof, die niet specifiek is voor fatale familiale slapeloosheid en ook bij andere aandoeningen kan voorkomen, waaronder vasculaire dementie en encefalopathie (hersenontsteking of infectie).

Functionele hersenbeeldvorming

Een type hersenbeeldonderzoek genaamd positron emissie testen (PET) meet de activiteit van de hersenen. Bij fatale familiale slapeloosheid kan PET tekenen vertonen van een verminderd metabolisme in de thalamus.BDeze test is echter niet standaard en in de meeste ziekenhuizen niet beschikbaar. Bovendien kan deze afwijking al dan niet worden gedetecteerd, en de meeste zorgverzekeraars vergoeden PET-scans doorgaans niet.

Behandeling

Er is geen effectieve behandeling die de ziekte kan omkeren of de voortgang ervan kan stoppen. De behandeling is gericht op het beheersen van de individuele symptomen van een patiënt en kan de gecoördineerde inspanningen van een team van specialisten vereisen.BB

Medicatie om koorts te helpen verminderen en de normale bloeddruk, hartfunctie en ademhaling te behouden, kan tijdelijk helpen de vitale functies en fysieke functies te stabiliseren. Antipsychotica en medicijnen die worden gebruikt voor bewegingsstoornissen kunnen een paar dagen per keer effectief zijn. Vitamine B6, B12, ijzer en foliumzuur kunnen worden gebruikt om het welzijn te helpen optimaliseren, en hoewel het niet duidelijk is of ze werken, lijken ze niet schadelijk te zijn.

Typische strategieën die worden gebruikt voor slapeloosheid, zoals slaappillen en angststillers, veroorzaken geen diepe slaap omdat deze ziekte schade toebrengt aan de mechanismen die diepe slaap in de hersenen mogelijk maken.

Van quinacrine, een antiparasitair medicijn, werd ooit gedacht dat het potentieel had bij de behandeling van fatale familiale slapeloosheid, maar het was niet effectief en veroorzaakte toxische bijwerkingen.BB

Lopend onderzoek

Lopend onderzoek in Italië omvat het gebruik van een antibioticum, doxycycline, als preventieve behandeling.BEerder is gesuggereerd dat doxycycline anti-prioneffecten kan hebben. Onderzoekers hebben gemeld dat ten minste 10 deelnemers ouder dan 42 jaar die de mutatie dragen, aan het onderzoek deelnemen. Alle deelnemers krijgen de medicatie en worden regelmatig beoordeeld op vroege symptomen. De voorlopige resultaten zullen over ongeveer 10 jaar worden gerapporteerd.

Antilichamen tegen het abnormale prion zijn ook onderzocht als een manier om mogelijk te immuniseren (vaccineren) tegen de ziekte. Tot nu toe is deze strategie niet bij mensen gebruikt en voorlopige resultaten in de laboratoriumomgeving komen naar voren.

Fatale familiale slapeloosheid is een verwoestende ziekte. Het veroorzaakt niet alleen de dood, maar in de jaren na de diagnose is het leven erg moeilijk voor een persoon die de ziekte heeft en voor dierbaren. Als bij u of een geliefde de diagnose fatale familiale slapeloosheid wordt gesteld, bent u het aan uzelf verplicht om emotionele en psychologische hulp en steun te zoeken bij het omgaan met deze overweldigende aandoening.

Als u besluit dat u meer wilt weten over lopende klinische onderzoeken of als u overweegt zelf deel te nemen aan een klinische proef, bespreek dan uw interesse met uw zorgverlener

. U kunt ook informatie vinden op overheidswebsites, patiëntenondersteuningsgroepen en door contact op te nemen met universiteiten.