Overzicht
Wat is mononucleosis (mono)?
Mononucleosis is een ziekte die vaak voorkomt bij tieners en jonge volwassenen, maar ook bij kinderen. Virussen, meestal het Epstein-Barr-virus (EBV), en bepaalde infecties veroorzaken de ziekte. Mono wordt soms “de kusziekte” genoemd omdat het zich gemakkelijk via lichaamsvloeistoffen zoals speeksel verspreidt.
Voor de meeste mensen is mono niet ernstig en verbetert het zonder behandeling. Toch kunnen extreme vermoeidheid, pijn in het lichaam en andere symptomen interfereren met school, werk en het dagelijks leven. Met mono kun je je ongeveer een maand ziek voelen.
Hoe vaak komt mononucleosis (mono) voor?
Het Epstein-Barr-virus (EBV) dat mono veroorzaakt, komt zeer veel voor. Ongeveer 90% van de Amerikanen is er op 35-jarige leeftijd mee besmet. Niet iedereen die het virus heeft, ontwikkelt monosymptomen – sommige mensen dragen het virus alleen.
Wie kan mononucleosis (mono) krijgen?
Er zijn vaak twee pieken wanneer mensen EBV krijgen: kinderen in de vroege schoolleeftijd en opnieuw rond de adolescentie/jongvolwassenheid. Jonge kinderen zijn vaak asymptomatisch, terwijl tieners en mensen van in de twintig het meest waarschijnlijk mono krijgen. Ongeveer een op de vier mensen in deze leeftijdsgroep die EBV krijgen, krijgt mono, maar iedereen kan het krijgen, ongeacht hun leeftijd.
Is mono een seksueel overdraagbare aandoening?
Epstein-Barr is een type herpesvirus. Het is anders dan het herpes simplex-virus (HSV) dat genitale en orale herpes veroorzaakt. Beide virussen kunnen seksueel worden overgedragen. Het is echter waarschijnlijker dat EBV zich op andere manieren verspreidt, zoals het delen van drankjes of zoenen.
Is mononucleosis (mono) besmettelijk?
Virussen die mono veroorzaken zijn erg besmettelijk. Je kunt ze oppakken door contact met de lichaamsvloeistoffen van een geïnfecteerde persoon, inclusief speeksel. Deze virussen verspreiden zich via:
-
Bloedtransfusies.
-
Hoesten of niezen.
- Kussen.
- Seksueel contact.
- Eten, drinken of eetgerei delen.
-
Orgaantransplantaties.
Kunt u meer dan eens mononucleosis (mono) krijgen?
Het Epstein-Barr-virus blijft in een inactieve vorm in uw lichaam, zelfs nadat de monosymptomen zijn verdwenen. Maar de meeste mensen ontwikkelen maar één keer mono.
Als EBV opnieuw wordt geactiveerd, veroorzaakt het zelden symptomen. U kunt het opnieuw geactiveerde virus echter onbewust naar anderen verspreiden. En mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen meer dan eens monosymptomen krijgen.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt mononucleosis (mono)?
Meer dan 90% van de mono-gevallen wordt veroorzaakt door het Epstein-Barr-virus. Andere virussen en bepaalde infecties kunnen ook de ziekte veroorzaken. De symptomen kunnen ontstaan door:
- Adenovirus.
-
Cytomegalovirus (CMV).
-
Hepatitis A, Hepatitis B en Hepatitis C.
-
Herpes simplex-virus (HSV).
-
Humaan immunodeficiëntievirus (HIV).
-
Rodehond.
-
Toxoplasmose.
Wat zijn de symptomen van mononucleosis (mono)?
Symptomen van mono variëren en kunnen mild of ernstig zijn. Ze hebben de neiging om geleidelijk op te komen. Als u ziek wordt van mono, gebeurt dit waarschijnlijk vier tot zes weken nadat u in contact bent gekomen met EBV. Deze symptomen kunnen vier weken of langer aanhouden:
-
Vergrote milt of lever.
- Extreme vermoeidheid.
-
Koorts.
-
Hoofdpijn.
- Verlies van eetlust.
-
Spierpijn of zwakte.
-
Uitslag.
-
Keelpijn.
-
Gezwollen lymfeklieren in de nek, oksels of lies.
Diagnose en tests
Hoe wordt mononucleosis (mono) gediagnosticeerd?
Uw zorgverlener zal uw symptomen beoordelen om een diagnose te stellen. Ze zullen vooral controleren op gezwollen lymfeklieren in uw nek en tekenen van een vergrote milt of lever.
Bloedonderzoek detecteert antilichamen die uw lichaam maakt om het Epstein-Barr-virus te bestrijden. Uw arts kan ook controleren op een hoog aantal witte bloedcellen (lymfocyten) die wijzen op een infectie.
Beheer en behandeling
Hoe wordt mononucleosis (mono) beheerd of behandeld?
Er is geen vaccin of remedie voor mono. Antibiotica om bacteriële infecties te bestrijden en antivirale medicijnen om andere virussen te doden, werken niet tegen mono. In plaats daarvan zijn behandelingen erop gericht u te helpen zich beter te voelen door de symptomen te verlichten. Uw zorg kan zijn:
- Rust uit: Mono maakt je erg moe. Slaap helpt je lichaam infecties te bestrijden.
- Hydratatie: Drink veel vocht om uitdroging te voorkomen.
- Pijnstillers: Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) verlichten koorts, ontstekingen, hoofdpijn en spierpijn. Deze medicijnen omvatten ibuprofen (Advil®) en naproxen (Aleve®). Acetaminophen (Tylenol®) werkt ook.
- Fopspenen voor keelpijn: U kunt gorgelen met zout water en keelpastilles gebruiken.
- Sport vermijden: Lichamelijke activiteit kan te veel druk uitoefenen op een vergrote milt, waardoor het risico op scheuren toeneemt. U moet contactsporten en zware lichamelijke inspanning vermijden terwijl u ziek bent en tot vier weken daarna.
Wat zijn de complicaties van mononucleosis (mono)?
Monosymptomen hebben de neiging om geleidelijk te verbeteren in ongeveer vier weken. Gevoelens van vermoeidheid kunnen maanden aanhouden. Sommige mensen missen wat school of werk als ze herstellen.
Een vergrote milt die scheurt (bursts) is de grootste zorg bij mono bij voorheen gezonde personen. Deze klier in de linker bovenbuik (buik) helpt het bloed te filteren. Als uw milt barst, kan deze in uw buik bloeden. Interne bloedingen van een gescheurde milt kunnen levensbedreigend zijn en vereisen een spoedoperatie. Uw zorgverlener kan u vertellen om zware lichamelijke inspanning, contactsporten en zwaar tillen te vermijden totdat u zich beter voelt.
preventie
Hoe kan ik mononucleosis (mono) voorkomen?
Er is geen vaccin voor mono. De beste manier om te voorkomen dat je de virussen krijgt die mono veroorzaken, is door goede hygiëne te beoefenen. Deel geen voedsel, dranken of lichaamsvloeistoffen met iemand die mono- of tekenen van virale ziekte heeft, zoals koorts, hoesten, keelpijn of vermoeidheid.
Hoe beïnvloedt mononucleosis (mono) de zwangerschap?
Aanstaande moeders die mono van EBV ontwikkelen, hebben doorgaans gezonde zwangerschappen. Bel uw zorgverlener als u koorts krijgt, wat het risico op een miskraam en vroegtijdige bevalling kan vergroten. Hoewel er een kleine kans is dat u het Epstein-Barr-virus op uw baby overdraagt tijdens de zwangerschap of na de bevalling tijdens het geven van borstvoeding, ontwikkelen de meeste baby’s geen monosymptomen. Als mono werd veroorzaakt door een CMV-infectie tijdens de zwangerschap, bestaat de kans dat uw kind er last van heeft en moet u dit met uw verloskundige bespreken.
Vooruitzichten / Prognose
Wat is de prognose (vooruitzichten) voor mensen met mononucleosis (mono)?
Monosymptomen kunnen ernstig zijn. Ze kunnen tijdelijk van invloed zijn op uw vermogen om een actief leven te leiden. Gelukkig verbeteren deze symptomen geleidelijk met thuisbehandelingen.
U kunt enkele maanden aanhoudende vermoeidheid ervaren. U moet uw gezondheid beschermen door gedurende deze tijd voldoende rust en vocht te krijgen. Vermijd ook inspannende activiteiten om een gescheurde milt te voorkomen.
Leven met
Wanneer moet ik de dokter bellen?
U moet uw zorgverlener bellen als u mono heeft en u ervaart:
- Moeite met ademhalen of slikken.
- Duizeligheid of flauwvallen.
- Extreme spierzwakte in armen of benen.
- Intense lichaamspijnen.
- Aanhoudende hoge koorts.
- Ernstige hoofdpijn.
- Scherpe pijn in de linker bovenbuik.
Welke vragen moet ik aan mijn arts stellen?
Als u mono heeft, kunt u uw zorgverlener vragen:
- Wat zijn de beste behandelingen voor monosymptomen?
- Hoe lang ben ik besmettelijk?
- Welke stappen kan ik nemen om te voorkomen dat ik anderen met dit virus besmet?
- Hoe lang duurt het om te herstellen van mono?
- Wanneer kan ik weer aan het werk of naar school?
- Wanneer kan ik weer gaan sporten en sporten?
- Kan ik weer mono krijgen?
- Moet ik letten op tekenen van complicaties?
De meeste gevallen van mononucleosis (mono) veroorzaken geen ernstige problemen. Symptomen zoals extreme vermoeidheid, keelpijn en lichaamspijnen kunnen echter school, werk en leven verstoren. Uw zorgverlener kan suggesties doen voor het vinden van verlichting. Rust- en vrij verkrijgbare medicijnen zijn vaak de beste manieren om de symptomen te verlichten. Het is ook belangrijk om zware lichamelijke activiteit te vermijden die een vergrote milt kan scheuren.
Discussion about this post