Meer informatie over slaapgerelateerde eetstoornissen

Overzicht

Een slaapgerelateerde eetstoornis is een frequente episode van ongecontroleerd eet- en drinkgedrag tijdens de slaap. U bent zich gedeeltelijk of geheel niet bewust van uw gedrag tijdens het bereiden en eten van voedsel, en u herinnert zich deze handelingen de volgende ochtend nauwelijks of niet meer.

Een slaapgerelateerde eetstoornis kan gevaarlijk zijn, omdat u zich tijdens het bereiden van voedsel kunt verwonden of oneetbare of giftige voorwerpen kunt eten. Slaapgerelateerde eetstoornissen kunnen ook een impact hebben op de gezondheid als gevolg van gewichtstoename en zwaarlijvigheid door het eten van koolhydraatrijke en vetrijke voedingsmiddelen.

Slaapgerelateerde eetstoornissen kunnen in verband worden gebracht met bepaalde medicijnen, eetstoornissen en andere slaapstoornissen. Door deze problemen aan te pakken, wordt vaak een slaapgerelateerde eetstoornis opgelost.

Symptomen van slaapgerelateerde eetstoornis

Slaapgerelateerde eetstoornis is een parasomnie: abnormale activiteit of gedrag dat optreedt terwijl u in slaap valt, slaapt of wakker wordt.

Episodes van een slaapgerelateerde eetstoornis komen voor in de eerste helft van de nacht nadat u heeft geslapen en omvatten:

• Frequente episoden van ongecontroleerd eten en drinken, meestal ’s nachts
• Verminderd bewustzijn tijdens het bereiden en eten van voedsel
• Weinig of geen herinnering aan deze acties de volgende ochtend
• Het eten van voedsel met een hoog koolhydraat- en vetgehalte of vreemde combinaties van voedsel
• Mogelijk het eten van oneetbare of giftige stoffen, zoals diepvriesproducten, koffiedik, schoonmaakmiddelen of sigarettenpeuken
• Mogelijk gewond raken of betrokken zijn bij gevaarlijke voedselbereidingsactiviteiten
• Niet gemakkelijk gewekt of omgeleid worden tijdens de episode van eten en drinken
• Ervaren van een negatieve impact op de gezondheid door nachtelijk eten

Wanneer moet u een arts raadplegen?

Een slaapgerelateerde eetstoornis kan gevaarlijk zijn en gevolgen hebben voor uw gezondheid en veiligheid. Als u een van de hierboven genoemde symptomen heeft, moet u naar een arts gaan.

Oorzaken van slaapgerelateerde eetstoornissen

Slaapgerelateerde eetstoornis treedt meestal op tijdens de slaap met niet-snelle oogbewegingen in de eerste helft van de nacht en wordt geassocieerd met de overgang van niet-snelle oogbewegingen naar opwinding tijdens de slaap.

Het exacte mechanisme waarom deze aandoening optreedt is niet bekend, maar komt vaak voor bij mensen met een voorgeschiedenis van slaapwandelen, dus deze aandoeningen kunnen met elkaar verband houden.

Risicofactoren

Slaapgerelateerde eetstoornissen komen vaker voor bij vrouwen en beginnen meestal in de tienerjaren of begin twintig.

Een verhoogd risico op het ontwikkelen van een slaapgerelateerde eetstoornis wordt in verband gebracht met:

• Andere slaapstoornissen, zoals obstructieve slaapapneu, slaapwandelen, narcolepsie en het rustelozebenensyndroom
• Hypnotische slaapmedicijnen, zoals zolpidem (Ambien, Edluar, Intermezzo, Zolpimist) en bepaalde andere medicijnen, zoals antidepressiva of antipsychotica
• Een eetstoornis overdag hebben, zoals boulimia of anorexia
• Een psychische stoornis hebben, zoals stress, angst of depressie
• Een familielid hebben – een ouder, kind of broer of zus – met een slaapgerelateerde eetstoornis of slaapwandelen
• Ervaren van slaapgebrek

Complicaties van slaapgerelateerde eetstoornissen

Een slaapgerelateerde eetstoornis kan resulteren in:

• Gevaarlijk gebruik van keukenapparatuur, vallen, snijwonden, brandwonden, verstikking, letsel door het eten van iets oneetbaars of giftigs, of het eten van iets waarvoor u allergisch bent
• Gezondheidsproblemen, zoals gewichtstoename, slechte diabetescontrole of tandbederf
• Gevoelens van schuld en hulpeloosheid over het gebrek aan controle
• Vermoeidheid overdag door verstoorde slaap

Diagnose van slaapgerelateerde eetstoornis

De diagnose van een slaapgerelateerde eetstoornis kan het volgende omvatten:

• Fysiek examen. De arts stelt vragen over uw medische geschiedenis om mogelijke onderliggende oorzaken van een slaapgerelateerde eetstoornis uit te sluiten.
• Beoordeling van slaapgewoonten. Naast het stellen van slaapgerelateerde vragen, kan de arts u ook een vragenlijst laten invullen om uw slaap-waakpatroon en de mate van slaperigheid overdag te bepalen. Mogelijk wordt u ook gevraagd om gedurende een paar weken een slaapdagboek bij te houden. Informatie van uw slaappartner, ouder of andere leden van het huishouden kan nuttig zijn.
• Slaapstudie. De arts zal waarschijnlijk een op video opgenomen slaaponderzoek aanbevelen, genaamd polysomnografie. Deze test controleert en registreert een verscheidenheid aan lichaamsactiviteiten terwijl u slaapt, waaronder hersengolven, ademhaling, hartslag, oogbewegingen en lichaamsbewegingen.

Behandeling van slaapgerelateerde eetstoornis

Uw behandeling kan het volgende omvatten:

• Stoppen met medicijnen kan een reden zijn. Mogelijk moet u de huidige medicijnen die mogelijk bijdragen aan een slaapgerelateerde eetstoornis stopzetten of wijzigen.
• Behandeling van andere slaapstoornissen. Slaapgerelateerde eetstoornissen kunnen worden verminderd door andere slaapstoornissen te behandelen die er vaak mee gepaard gaan, zoals slaapwandelen, het rustelozebenensyndroom of obstructieve slaapapneu.
• Veiligheidsstrategieën. Uw arts kan strategieën aanbevelen om de veiligheid te garanderen en uw bedpartner en huisgenoten voorlichting geven over hoe u u veilig en voorzichtig terug naar bed kunt lokken zonder dwang te gebruiken of u wakker te maken. Strategieën kunnen ook veranderingen in uw slaaproutine omvatten.
• Medicijnen. Als andere strategieën niet succesvol zijn geweest, kan uw arts medicijnen aanbevelen. Het type medicijn hangt af van de oorzaak van uw slaapgerelateerde eetstoornis en of u ook een ander type eet- of slaapstoornis heeft of niet.

Zorg thuis

Naast het behandelplan zijn er veranderingen in levensstijl die kunnen helpen:

• Veranderingen in het milieu. Maak uw slaapgedeelte en keuken veiliger om letsel te voorkomen. Overweeg ook om voedsel dat doorgaans wordt gegeten tijdens een slaapgerelateerde eetstoornis buiten de keuken te bewaren of sloten op kasten en de koelkast te plaatsen.
• Goede slaapgewoonten. Ontwikkel regelmatige slaap- en waaktijden. Probeer elke dag op dezelfde tijd naar bed te gaan en op te staan, ook in het weekend. Zorg voor voldoende slaap elke nacht.
• Focus op gezond blijven. Vermijd bijvoorbeeld alcohol en het roken van tabak.

Voorbereiding op een afspraak met een arts

Als u slaapproblemen heeft, kunt u eerst met uw huisarts praten. Neem uw bedpartner mee. Uw arts wil mogelijk met uw bedpartner praten om meer te weten te komen over uw slaapervaringen en om te helpen bepalen of er mogelijk andere slaapstoornissen bestaan, zoals obstructieve slaapapneu.

Wat je kunt doen ter voorbereiding

Vraag de arts of u vooraf iets moet doen, zoals een slaapdagboek bijhouden. Bereid uw afspraak voor door een lijst te maken van:

• Alle symptomen die u ervaart, inclusief symptomen die geen verband lijken te houden met de reden voor de afspraak.
• Persoonlijke informatie, waaronder nieuwe of aanhoudende gezondheidsproblemen, grote spanningen of recente veranderingen in het leven.
• Alle medicijnen, inclusief vrij verkrijgbare medicijnen, vitamines en kruiden- of andere voedingssupplementen die u gebruikt en hun doseringen. Laat de arts weten wat u heeft ingenomen om u te helpen slapen.
• Vragen die u aan uw arts kunt stellen.

Basisvragen die u aan uw arts kunt stellen, zijn onder meer:

• Wat veroorzaakt waarschijnlijk mijn symptomen?
• Wat is de beste behandelmethode?
• Moet ik naar een slaapkliniek? Zal mijn verzekering dit dekken?

Aarzel niet om tijdens uw afspraak andere vragen te stellen.

Wat uw arts zal vragen

De arts kan u de volgende vragen stellen:

• Heeft u bewijs dat u ’s nachts heeft gegeten zonder dat u zich deze gebeurtenis herinnert?
• Heeft deze aandoening invloed gehad op uw gezondheid of gewicht?
• Wat voor dingen eet u tijdens een eetepisode?
• Bent u gewond geraakt tijdens een eetepisode?
• Welke medicijnen gebruikt u?
• Is er bij u ooit een slaapstoornis of een eetstoornis vastgesteld?
• Heeft u in het verleden last gehad van slaapwandelen?
• Heeft u in het verleden last gehad van rusteloze benen?
• Heeft u tijdens uw slaap last gehad van ademhalingsproblemen, zoals luid snurken, stikken, hijgen of ademhalingspauzes?