Overzicht
Wat is afasie?
Afasie is een aandoening die het gevolg is van schade aan delen van de hersenen die taal produceren en verwerken. Een persoon met afasie kan moeite hebben met spreken, lezen, schrijven en het begrijpen van taal. Een stoornis in deze vermogens kan variëren van licht tot zeer ernstig (bijna onmogelijk om in welke vorm dan ook te communiceren). Sommige mensen met afasie hebben moeite met slechts één communicatiegebied, zoals moeite met het samenvoegen van woorden tot zinvolle zinnen, moeite met lezen of moeite met het begrijpen van wat anderen zeggen. Vaker zijn mensen met afasie beperkt in meer dan één communicatiegebied. Bijna alle patiënten met afasie hebben moeite met het vinden van woorden – dat wil zeggen, het bedenken van de juiste naam van personen, plaatsen, dingen of gebeurtenissen.
De ervaring van elke persoon met afasie is uniek. Het hangt af van de locatie(s) van de beroerte of het hersenletsel dat de afasie heeft veroorzaakt, de omvang van de schade, de leeftijd van de persoon, de algemene gezondheid van de persoon en het herstelvermogen.
Zijn er verschillende soorten afasie?
Ja. Er zijn veel soorten afasie. Daarnaast zijn er verschillende manieren om de verschillende soorten afasie in te delen.
Een veelgebruikte manier om afasie te categoriseren op basis van drie factoren:
- Spraakvloeiendheid: Kan de persoon gemakkelijk en in zinnen spreken (vloeiend) of slechts enkele woorden tegelijk en met grote inspanning (niet vloeiend)?
- taalbegrip: Heeft de persoon een goed of slecht begrip van gesproken of geschreven woorden?
- Mogelijkheid om te herhalen: Kan de persoon woorden en zinnen herhalen?
Veel clinici definiëren afasie ook in grote lijnen door expressieve of receptieve typen:
- Expressief: Hoeveel moeite heeft de persoon met het uiten van gedachten en ideeën door middel van spraak of schrijven?
- Ontvankelijk: Hoeveel moeite heeft de persoon met het verstaan van gesproken taal of lezen?
Wie loopt risico op afasie?
Afasie kan iedereen overkomen, ongeacht de leeftijd; het komt echter vaker voor bij mensen van middelbare leeftijd en ouder. In de Verenigde Staten hebben volgens de National Aphasia Association ongeveer 1 miljoen mensen afasie. Bovendien krijgen jaarlijks ongeveer 180.000 mensen de diagnose afasie.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt afasie?
Afasie is het gevolg van schade aan een of meer van de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor taal. Afasie kan plotseling optreden, zoals na een beroerte (meest voorkomende oorzaak) of hoofdletsel of hersenchirurgie, of kan zich langzamer ontwikkelen als gevolg van een hersentumor, een herseninfectie of een neurologische aandoening zoals dementie.
Gerelateerde problemen. Hersenbeschadiging kan ook leiden tot andere problemen die de spraak beïnvloeden. Deze problemen zijn onder meer dysartrie (zwakte of gebrek aan controle in de spieren van het gezicht of de mond, resulterend in vertraagde of onduidelijke spraak), apraxie (onvermogen om lippen of tong op de juiste manier te bewegen om geluiden uit te spreken) en dysfagie (slikproblemen).
Wat zijn de tekenen en symptomen van afasie?
Tekenen en symptomen van afasie variëren afhankelijk van het aangetaste deel van de hersenen, de omvang van het aangetaste gebied en het type afasie. Mogelijke symptomen zijn onder meer:
- Moeite met het benoemen van objecten, plaatsen, gebeurtenissen of mensen, ook al zijn ze bekend bij de persoon (fenomeen op het puntje van de tong)
- Moeite om zich uit te drukken (de juiste woorden te vinden) tijdens het spreken of schrijven
- Problemen met het verstaan van een gesprek
- Problemen met lezen
- Spellingproblemen
- Kleine woorden zoals “de”, “van” en “was” uit spraak weglaten
- Woorden in de verkeerde volgorde zetten
- Zich niet bewust zijn van fouten in de gesproken taal
- Alleen in korte zinnen spreken, die met veel moeite tot stand zijn gekomen
- Spreken in enkele woorden
- Woorden verzinnen
- Geluiden in woorden door elkaar halen (zeg “wog dalker” voor “hondenuitlater”)
- Het verkeerde woord zeggen (‘vogel’ zeggen in plaats van ‘hond’) of een woord vervangen dat niet klopt (‘bal’ zeggen in plaats van ’telefoon’)
- Spraak beperkt tot slechts een paar woorden of dezelfde woorden of zinsdelen steeds opnieuw herhalen
- Moeite om woorden samen te voegen om zinnen te schrijven
- Problemen met het gebruik van getallen of rekenen
Diagnose en tests
Hoe wordt afasie gediagnosticeerd?
Beeldvormingstests, zoals magnetische resonantie beeldvorming (MRI) en computertomografie (CT) kunnen worden besteld. Deze tests identificeren de oorzaak en delen van de hersenen die beschadigd zijn. Uw arts kan een basisexamen taalvaardigheid uitvoeren waarbij de patiënt wordt gevraagd een gesprek te voeren, voorwerpen te benoemen, vragen te beantwoorden en instructies op te volgen. Als uw arts afasie vermoedt, wordt de patiënt meestal doorverwezen naar een logopedist voor een uitgebreid onderzoek. Deze beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg is speciaal opgeleid in het identificeren en verbeteren van taal- en communicatievaardigheden.
De logopedist voert tests uit om vaardigheden zoals grammatica, het vermogen om geluiden en letters te vormen, het begrijpen (begrijpen) van woorden en zinnen en objectkennis te beoordelen. Tests kunnen betrekking hebben op beschrijvingen van afbeeldingen, het gebruik van enkele woorden om objecten en afbeeldingen te benoemen, gesproken woorden bij afbeeldingen te matchen, ja/nee-vragen te beantwoorden, aanwijzingen op te volgen en andere tests.
Beheer en behandeling
Hoe wordt afasie behandeld?
De behandeling is gericht op het verbeteren van de taal- en communicatievaardigheden en het ontwikkelen van andere communicatiemethoden als dat nodig is. Revalidatie, met een logopedist, omvat lees- en schrijfoefeningen, luister- en herhaaloefeningen, het aanleren van expressieve taalvaardigheden zoals het gebruik van gezichtsuitdrukkingen en gebaren om te communiceren, het volgen van richtingsoefeningen en nog veel meer oefeningen. Als traditionele manieren van leren communiceren niet succesvol zijn, worden patiënten ook andere manieren aangeleerd om te communiceren, zoals het aanwijzen van kaartjes met woorden, afbeeldingen of tekeningen. Handcomputers, tablets, smartphones met bijbehorende ‘apps’ kunnen mensen met afasie helpen communiceren. Er zijn ook apparaten of apps die kunnen helpen bij het maken van zinnen of het genereren van spraak. Vraag uw logopedist om aanbevelingen over ondersteunende technologieën voor afasie die mogelijk het beste bij u passen.
preventie
Kan afasie worden voorkomen?
Over het algemeen niet. Het verminderen van het risico op vermijdbare oorzaken van hersenbeschadiging, zoals een beroerte, en het nemen van maatregelen om de gezondheid van de hersenen zo veel mogelijk te behouden, is echter altijd een verstandig advies voor een lang en gezond leven. Gezond leven is gezond eten (volg het Mediterrane of DASH-dieet); dagelijks sporten; een gezond gewicht behouden; alcoholgebruik beperken; het onder de richtlijngrenzen houden van bloedglucose, bloeddruk en cholesterol; stoppen met roken en voldoende slaap krijgen.
Vooruitzichten / Prognose
Wat zijn de vooruitzichten (prognose) voor mensen met afasie?
De oorzaak van het hersenletsel, de omvang en het gebied van de hersenbeschadiging, en de leeftijd en gezondheid van de aangedane persoon spelen allemaal een rol bij de prognose en het hersenherstel. Door deze factoren verschilt de mate van herstel en snelheid van herstel van taal- en communicatieve vaardigheden van persoon tot persoon.
Als een beroerte de onderliggende oorzaak van de afasie is, wordt de taalvaardigheid soms binnen enkele uren of dagen weer normaal. Bij anderen met een beroerte kunnen taalproblemen levenslang zijn en variëren van milde, subtiele problemen tot significante afasie. Als de afasie wordt veroorzaakt door een neurodegeneratieve aandoening zoals dementie, zullen de taal- en communicatievaardigheden na verloop van tijd blijven afnemen. Er is geen remedie voor dementie. Momenteel goedgekeurde medicijnen vertragen alleen de progressie van de symptomen.
Zijn er nieuwere benaderingen om afasie te diagnosticeren of te behandelen?
Er zijn nieuwe medicijnen in ontwikkeling die invloed hebben op de chemische neurotransmitters (de manier waarop de hersencellen met elkaar communiceren). Gehoopt wordt dat de medicijnen in combinatie met logopedie het herstel van taalfuncties zullen verbeteren.
Onderzoekers onderzoeken de rol van hersenstimulatietechnieken, zoals transcraniële magnetische stimulatie en transcraniële gelijkstroomstimulatie. Deze technieken veranderen tijdelijk de normale hersenactiviteit in het gebied waar ze worden toegepast, wat, onder begeleiding van logopedisten, mensen kan helpen om communicatie- en taalvaardigheden opnieuw aan te leren.
Ander onderzoek onderzoekt nieuwe manieren om te leren hoe taal wordt verwerkt in zowel beschadigde als normale hersenen en om te leren hoe de spraak- en taalgebieden van de hersenen herstellen na een blessure. Deze informatie kan helpen bij de diagnose en bij het beoordelen van de voortgang van de behandeling. Functionele magnetische resonantie beeldvorming is een van de beeldvormende technieken die voor dit gebruik worden onderzocht.
Leven met
Wat kunnen gezinsleden doen voor een geliefde met afasie?
Familieleden moeten betrokken zijn bij hun geliefde met afasie om te leren hoe ze het beste met hen kunnen communiceren.
Gezinsleden kunnen:
- Ga naar logopedische sessies met hun geliefde.
- Spreek in korte eenvoudige zinnen.
- Stel vragen die met “ja” of “nee” kunnen worden beantwoord.
- Herhaal of herformuleer hun taal indien nodig (om gemakkelijker te worden begrepen door de persoon met afasie).
- Betrek hun geliefde bij gesprekken.
- Zet het volume van de tv/radio lager en laat andere afleiding tijdens het praten achterwege.
- Geef hun geliefde de tijd om alleen te spreken.
- Probeer de spraak van de persoon niet te corrigeren of vragen voor hem te beantwoorden (tenzij de persoon met afasie hulp zoekt).
- Moedig het gebruik van andere communicatiemiddelen aan, waaronder gebaren, afbeeldingen, wijzen, tekenen en elektronische apparaten.
- Help uw geliefde steungroepen te vinden (beroerte clubs of afasie steungroepen). Woon vergaderingen met hen bij.
Bronnen
Wat kunnen mensen met afasie doen om zichzelf te helpen?
Personen met afasie moeten proberen zo actief mogelijk te blijven om hun spraak- en communicatievaardigheden te behouden of te verbeteren. Zoek naar lokale beroerteclubs of afasie-ondersteuningsgroepen. Zie de informatie op de volgende websites als uitgangspunt:
- Nationale Afasie Vereniging. Zie Zoek ondersteuning menu (zie Zoeken in onze partners en nuttig materiaal.)
- Amerikaanse Stroke Association. Stroke Support Group Finder.
Discussion about this post