Duizeligheid, gevoelloosheid in de benen en vermoeidheid kunnen samen voorkomen bij ziekten of aandoeningen zoals multiple sclerose, vitamine B12-tekort of perifere neuropathie, die allemaal het zenuwstelsel en het energieniveau aantasten. In dringende gevallen kan plotselinge gevoelloosheid met duizeligheid wijzen op een beroerte, waarvoor onmiddellijk medische hulp nodig is.
Hieronder staan enkele veel voorkomende medische aandoeningen die duizeligheid, gevoelloosheid in de benen en vermoeidheid veroorzaken, en informatie over diagnose en behandeling.
Oorzaken van duizeligheid, gevoelloze benen en vermoeidheid
1. Multiple sclerose
Multiple sclerose veroorzaakt vaak deze drie symptomen. Deze ziekte ontstaat wanneer ons immuunsysteem ten onrechte de beschermende laag van zenuwvezels in de hersenen en het ruggenmerg aanvalt.
Als je multiple sclerose hebt, verstoort de schade aan de zenuwvezels de communicatie tussen je hersenen en je lichaam. Dit is de reden waarom je je duizelig kunt voelen, gevoelloosheid in je benen kunt ervaren en vermoeidheid kunt hebben. De ziekte beïnvloedt verschillende mensen op verschillende manieren, maar vermoeidheid is een van de meest voorkomende symptomen die patiënten melden.
2. Vitamine B12-tekort
Ons lichaam heeft vitamine B12 nodig om gezonde zenuwcellen en rode bloedcellen te produceren. Als je lichaam een tekort heeft aan vitamine B12, kan je zenuwstelsel niet goed functioneren en kun je niet genoeg gezonde bloedcellen aanmaken om zuurstof door je hele lichaam te vervoeren.
Dit tekort veroorzaakt de drie symptomen die je ervaart. De zenuwbeschadiging veroorzaakt gevoelloosheid en tintelingen in je benen, de verminderde zuurstoftoevoer naar de hersenen veroorzaakt duizeligheid en de algehele aantasting van de celfunctie leidt tot vermoeidheid. Vegetariërs, veganisten, oudere volwassenen en mensen met spijsverteringsstoornissen lopen een hoger risico om dit tekort te ontwikkelen.
3. Perifere neuropathie
Perifere neuropathie betekent schade aan de zenuwen buiten je hersenen en ruggenmerg. Diabetes veroorzaakt deze aandoening het vaakst, maar infecties, auto-immuunziekten en bepaalde medicijnen kunnen ook perifere neuropathie veroorzaken.
Wanneer je perifere neuropathie hebt, sturen beschadigde zenuwen in je benen abnormale signalen naar je hersenen, waardoor gevoelloosheid, tintelingen of pijn ontstaan. Deze aandoening gaat vaak gepaard met vermoeidheid omdat je lichaam extra energie verbruikt om de verminderde zenuwfunctie te compenseren. Duizeligheid kan ontstaan als de neuropathie zenuwen aantast die helpen bij het reguleren van je bloeddruk en hartslag.
4. Bloedarmoede: Onvoldoende zuurstof in je bloed
Bloedarmoede betekent dat je bloed te weinig rode bloedcellen of te weinig hemoglobine – het eiwit dat zuurstof vervoert – bevat. Wanneer weefsels en organen niet genoeg zuurstof krijgen, voel je je moe en duizelig. Ernstige of langdurige bloedarmoede kan de perifere zenuwen beschadigen, wat kan leiden tot gevoelloosheid in de benen.
Veel factoren veroorzaken bloedarmoede, waaronder ijzertekort, vitaminetekort, chronische ziekten en bloedverlies. Vrouwen die hevige menstruaties hebben, zwangere vrouwen en mensen met een chronische nierziekte lopen een hoger risico op het ontwikkelen van bloedarmoede.
5. Hypothyreoïdie: Een onderactieve schildklier
Onze schildklier produceert hormonen die de stofwisseling, energieproductie en zenuwfunctie regelen. Wanneer deze klier te weinig schildklierhormoon produceert – een aandoening die hypothyreoïdie wordt genoemd – vertraagt bijna elk systeem in ons lichaam.
Hypothyreoïdie veroorzaakt vermoeidheid omdat cellen niet efficiënt energie kunnen genereren. Deze aandoening tast ook je zenuwstelsel aan, wat gevoelloosheid en tintelingen in je ledematen kan veroorzaken. Duizeligheid kan het gevolg zijn van de effecten van hypothyreoïdie op je hartslag en bloeddrukregulatie.
6. Chronisch vermoeidheidssyndroom: Een complexe aandoening
Het chronisch vermoeidheidssyndroom – ook wel myalgische encefalomyelitis genoemd – veroorzaakt extreme vermoeidheid die niet verbetert door rust en verergert bij fysieke of mentale activiteit. Mensen met deze aandoening melden vaak duizeligheid, vooral bij het opstaan, en veel mensen ervaren gevoelloosheid of tintelingen.
Artsen begrijpen niet volledig wat de oorzaak is van het chronisch vermoeidheidssyndroom, maar deze aandoening lijkt te maken te hebben met problemen met het immuunsysteem, de energiestofwisseling en de werking van het zenuwstelsel.
Hoe artsen duizeligheid, gevoelloosheid in de benen en vermoeidheid diagnosticeren
Je arts zal beginnen met het doornemen van je medische voorgeschiedenis en het uitvoeren van een lichamelijk onderzoek. Je moet beschrijven wanneer de symptomen begonnen, waardoor ze beter of slechter worden en of je nog andere symptomen hebt.
Diagnostische tests helpen bij het identificeren van de onderliggende oorzaak:
- Bloedonderzoek. Bloedonderzoek kan een vitamine B12-tekort, bloedarmoede, schildklierproblemen, diabetes en tekenen van ontsteking of auto-immuunactiviteit aan het licht brengen. De arts zal waarschijnlijk je volledige bloedbeeld, vitamine B12-niveau, schildklierfunctie, bloedsuiker en andere relevante markers controleren.
- Neurologisch onderzoek. De arts beoordeelt je reflexen, spierkracht, coördinatie en gevoel. De arts test hoe goed je aanrakingen, temperatuur en trillingen kunt voelen in verschillende delen van je lichaam, vooral in benen en voeten.
- Magnetic resonance imaging scan. Magnetic resonance imaging scans kunnen laesies in de hersenen en het ruggenmerg aantonen die wijzen op multiple sclerose of andere neurologische aandoeningen. Deze beeldvormingstechniek geeft gedetailleerde beelden van zachte weefsels zonder gebruik van straling.
- Zenuwgeleidingsonderzoek en elektromyografie. Deze twee tests meten hoe goed elektrische signalen door zenuwen reizen en hoe je spieren op deze signalen reageren. Deze tests helpen artsen bij het diagnosticeren van perifere neuropathie en het bepalen van de ernst ervan.
- Kanteltafeltest. Deze test evalueert hoe je lichaam de bloeddruk en hartslag reguleert wanneer je van houding verandert. Deze test kan problemen met je autonome zenuwstelsel identificeren die je duizeligheid kunnen verklaren.
Behandelingsopties
De behandeling hangt volledig af van de onderliggende oorzaak. Je arts zal de therapie afstemmen op de specifieke aandoening die je hebt.
Behandeling van multiple sclerose
Ziekteveranderende therapieën kunnen de progressie van multiple sclerose vertragen en de frequentie van symptoomopflakkeringen verminderen. Deze medicijnen omvatten interferonen, glatirameeracetaat en nieuwere orale en infuustherapieën. Je arts kan ook medicijnen voorschrijven om specifieke symptomen zoals vermoeidheid, spierstijfheid of pijn te behandelen.
Fysiotherapie helpt je kracht, flexibiliteit en evenwicht te behouden. Ergotherapie leert je strategieën om energie te besparen en dagelijkse activiteiten aan te passen aan je veranderende vaardigheden.
Vitamine B12-tekort verhelpen
De behandeling bestaat meestal uit vitamine B12-supplementen, via orale tabletten of injecties. Als je een ernstig tekort hebt of problemen met de opname van B12 uit het spijsverteringskanaal, zal je arts waarschijnlijk injecties aanbevelen. De meeste mensen merken binnen een paar weken verbetering in hun energieniveau, hoewel het 2-3 maanden kan duren voordat de zenuwsymptomen volledig verdwenen zijn.
Je arts zal ook onderzoeken waarom je dit tekort hebt ontwikkeld en eventuele onderliggende problemen met voeding of absorptie aanpakken.
Omgaan met perifere neuropathie
Behandeling richt zich op het aanpakken van de onderliggende oorzaak, zoals betere bloedsuikercontrole voor diabetische neuropathie. Medicijnen kunnen helpen om de zenuwpijn te verlichten, waaronder bepaalde antidepressiva, medicijnen tegen epilepsie en lokale geneesmiddelen.
Aanpassingen in de levensstijl spelen een belangrijke rol bij de behandeling. Je moet je voeten beschermen tegen verwondingen, ze dagelijks onderzoeken op wonden, je bloedsuikerspiegel goed onder controle houden als je diabetes hebt, alcoholgebruik beperken en regelmatig aan lichaamsbeweging doen.
Bloedarmoede behandelen
De behandeling hangt af van het type en de oorzaak van de bloedarmoede. Bloedarmoede door ijzertekort vereist ijzersupplementen en veranderingen in de voeding om de ijzerinname te verhogen. Als je bloedarmoede hebt door een vitaminetekort, heb je de juiste vitaminesupplementen nodig. Bloedarmoede veroorzaakt door een chronische ziekte vereist behandeling van de onderliggende ziekte.
Omgaan met hypothyreoïdie
Schildklierhormoonvervangingstherapie behandelt hypothyreoïdie effectief. Je neemt dagelijks een medicijn dat synthetisch schildklierhormoon bevat, meestal levothyroxine. De arts zal je schildklierwaarden regelmatig controleren en indien nodig de dosis van de medicatie aanpassen.
De meeste mensen voelen zich aanzienlijk beter binnen 3-4 weken na het starten van de behandeling, hoewel het 4-6 maanden kan duren om de optimale dosis te vinden. U zult deze medicatie waarschijnlijk levenslang moeten gebruiken.
Aanpak van het chronisch vermoeidheidssyndroom
Geen enkele behandeling geneest het chronisch vermoeidheidssyndroom, maar verschillende benaderingen kunnen helpen de symptomen te beheersen. Cognitieve gedragstherapie helpt je om copingstrategieën te ontwikkelen en je activiteitenniveau op de juiste manier aan te passen.
Je arts kan je medicijnen voorschrijven om slaapproblemen, pijn of depressie te verminderen. Veel mensen hebben baat bij pacingstrategieën waarbij activiteit en rust met elkaar in evenwicht worden gebracht om te voorkomen dat de symptomen opflakkeren.
Wanneer moet je medische hulp inroepen?
Je moet onmiddellijk een arts raadplegen als je duizeligheid, gevoelloosheid in je benen en vermoeidheid samen ervaart, vooral als deze symptomen nieuw, ernstig of verergerend zijn. Zoek onmiddellijk spoedeisende hulp als u ook een van de volgende symptomen ervaart:
- Plotselinge ernstige hoofdpijn
- Moeite met spreken of spraakverstaan
- Problemen met zien of verlies van gezichtsvermogen
- Zwakte aan één kant van het lichaam
- Verlies van bewustzijn of verwarring
- Pijn op de borst of ademhalingsmoeilijkheden
- Verlies van controle over darmen of blaas
Deze aanvullende symptomen kunnen duiden op een beroerte, ruggenmergletsel of andere medische noodsituatie die onmiddellijke behandeling vereist.
Discussion about this post