Overzicht
Wat is een bloedstolsel?
Bloedstolsels zijn gelachtige bloedophopingen die zich in uw aderen of slagaders vormen wanneer bloed verandert van vloeibaar in gedeeltelijk vast. Stolling is een normale functie die ervoor zorgt dat uw lichaam niet te veel bloedt als u zich bezeert. Bloedstolsels die zich op sommige plaatsen vormen en niet vanzelf oplossen, kunnen echter gevaarlijk zijn voor uw gezondheid.
Normaal gesproken ontstaat een bloedstolsel als reactie op een beschadiging van een bloedvat. In het begin blijft het bloed op één plaats. Twee stoffen – bloedplaatjes (een soort bloedcel) en fibrine (een stevige draadachtige substantie) – vormen samen een zogenaamde bloedplaatjesprop om de snee of het gat te dichten.
Wanneer zich een bloedstolsel vormt waar het zich niet had moeten ontwikkelen, wordt dit een trombus genoemd. Een bloedstolsel wordt ook wel een trombus genoemd. Het stolsel kan op één plek blijven zitten (trombose genoemd) of door het lichaam bewegen (embolie of trombo-embolie genoemd). Vooral de stolsels die bewegen zijn gevaarlijk. Bloedstolsels kunnen zich vormen in slagaders (arteriële stolsels) of aders (veneuze stolsels).
De symptomen van een bloedstolsel en de aanbevolen behandeling hangen af van waar zich een bloedstolsel in uw lichaam vormt en hoeveel schade het kan veroorzaken. Als u de meest voorkomende tekenen van bloedstolsels en risicofactoren kent, kunt u deze mogelijk levensbedreigende aandoening herkennen of zelfs voorkomen.
Welke bloedstolsels vormen het grootste gezondheidsrisico?
Alle bloedstolsels die zich vormen in slagaders (arteriële stolsels) of aders (veneuze stolsels) kunnen ernstig zijn. U moet onmiddellijk uw zorgverlener bellen als u een bloedstolsel vermoedt.
Een stolsel dat zich vormt in een van de grotere aderen van uw lichaam wordt een diepe veneuze trombose (DVT) genoemd. Een stationair bloedstolsel, of een bloedstolsel dat op zijn plaats blijft, kan u geen kwaad doen. Een bloedstolsel dat losraakt en door de bloedbaan begint te bewegen, kan schadelijk zijn.
Een van de meest urgente zorgen over bloedstolsels is wanneer een DVT zijn weg naar uw longen vindt en vast komt te zitten. Deze aandoening, longembolie (PE) genoemd, kan ervoor zorgen dat het bloed niet meer stroomt en de resultaten kunnen zeer ernstig en zelfs dodelijk zijn. In feite sterven elk jaar maar liefst 100.000 mensen in de Verenigde Staten aan DVT’s en PE’s.
Arteriële stolsels in de hersenen worden beroertes genoemd. Er kunnen zich stolsels vormen in de hartslagaders, die hartaanvallen veroorzaken. Er kunnen zich ook bloedstolsels vormen in de buikbloedvaten, die pijn en/of misselijkheid en braken veroorzaken.
U hoeft zich geen zorgen te maken over bloedstolsels die u tijdens uw menstruatie zou kunnen zien en die dit soort symptomen of effecten veroorzaken.
Wie loopt het meeste risico op bloedstolsels?
Sommige risicofactoren brengen bepaalde mensen met een hoger risico op het ontwikkelen van een bloedstolsel.
Bloedstolsels komen vaker voor naarmate mensen ouder worden, vooral als ze ouder zijn dan 65. Een langdurig verblijf in het ziekenhuis, operaties en trauma’s kunnen het risico op bloedstolsels aanzienlijk verhogen.
Andere factoren kunnen uw risico in mindere mate verhogen. U loopt mogelijk meer risico als u:
- Neem anticonceptiepillen of hormoonvervangende therapie.
- Zijn zwanger.
- kanker hebt of voor kanker bent behandeld.
- Heb een familiegeschiedenis van bloedstolsels of een specifieke aandoening, zoals Factor V Leiden-ziekte, antifosfolipidensyndroom of polycythaemia vera, waardoor stolsels waarschijnlijker zijn.
- Heb coronavirusziekte 2019 (COVID-19).
Sommige factoren zijn gebaseerd op levensstijlkeuzes. De risico’s kunnen groter zijn als u:
- Zijn overgewicht of obesitas.
- Leef een zittende (of inactieve) levensstijl.
- Rook sigaretten.
Symptomen en oorzaken
Wat zijn de meest voorkomende symptomen van een bloedstolsel?
Symptomen van bloedstolsels zijn afhankelijk van waar zich een stolsel in uw lichaam vormt. Sommige mensen kunnen helemaal geen symptomen ervaren. Bloedstolsels kunnen optreden in de:
- Buikspier: Bloedstolsels in de buikstreek kunnen pijn of misselijkheid en braken veroorzaken.
- Armen of benen: Een bloedstolsel in het been of de arm kan pijnlijk of zacht aanvoelen. Zwelling, roodheid en warmte zijn andere veelvoorkomende symptomen van bloedstolsels.
- Brein: Bloedstolsels in de hersenen (beroertes) kunnen verschillende symptomen veroorzaken, afhankelijk van welk deel van de hersenen ze aantasten. Deze stolsels kunnen problemen veroorzaken bij het spreken of zien, het niet kunnen bewegen of voelen aan één kant van uw lichaam en soms een aanval.
- Hart of longen: Een bloedstolsel in het hart veroorzaakt symptomen van een hartaanval, zoals verpletterende pijn op de borst, zweten, pijn die naar de linkerarm trekt en/of kortademigheid. Een bloedstolsel in de longen kan pijn op de borst en ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken en kan soms leiden tot het ophoesten van bloed.
Diagnose en tests
Hoe worden bloedstolsels gediagnosticeerd?
Bloedstolselsymptomen kunnen andere gezondheidsproblemen nabootsen. Artsen gebruiken verschillende tests om bloedstolsels op te sporen en/of andere oorzaken uit te sluiten. Als uw arts een bloedstolsel vermoedt, kan hij of zij het volgende aanbevelen:
- Bloedtesten kan in sommige gevallen worden gebruikt om een bloedstolsel uit te sluiten.
-
Echografie geeft een duidelijk beeld van uw aderen en bloedstroom.
-
Een CT-scan van het hoofd, de buik of de borstkas kan worden gebruikt om te bevestigen dat u een bloedstolsel heeft. Deze beeldvormende test kan andere mogelijke oorzaken van uw symptomen helpen uitsluiten.
- Magnetische resonantie angiografie (MRA) is een beeldvormende test die lijkt op een MRI-test (magnetic resonance imaging). Een MRA kijkt specifiek naar bloedvaten.
- V/Q-scans test de circulatie van lucht en bloed in de longen.
Beheer en behandeling
Hoe worden bloedstolsels behandeld?
Het doel bij de behandeling van bloedstolsels, met name DVT’s, is om te voorkomen dat het bloedstolsel groter wordt of losraakt. Behandeling kan uw kansen op het ontwikkelen van meer bloedstolsels in de toekomst verkleinen.
De behandeling hangt af van waar het bloedstolsel zich bevindt en hoe groot de kans is dat het u schaadt. Uw arts kan aanbevelen:
- medicatie: Anticoagulantia, ook wel bloedverdunners genoemd, helpen de vorming van bloedstolsels te voorkomen. Voor levensbedreigende bloedstolsels kunnen geneesmiddelen die trombolytica worden genoemd, reeds gevormde stolsels oplossen.
- Steunkousen: Deze nauwsluitende kousen zorgen voor druk om zwelling van de benen te verminderen of de vorming van bloedstolsels te voorkomen.
- Chirurgie: Bij een kathetergestuurde trombolyseprocedure leiden specialisten een katheter (een lange buis) naar het bloedstolsel. De katheter levert medicatie rechtstreeks aan het stolsel om het te helpen oplossen. Bij trombectomiechirurgie gebruiken artsen speciale instrumenten om een bloedstolsel voorzichtig te verwijderen.
- stents: Artsen kunnen beslissen of een stent nodig is om een bloedvat open te houden.
- Vena cava-filters: In sommige gevallen is het mogelijk dat een persoon geen bloedverdunners kan innemen en wordt er een filter in de inferieure vena cava (de grootste ader van het lichaam) geplaatst om bloedstolsels op te vangen voordat ze naar de longen kunnen reizen.
preventie
Hoe kunt u bloedstolsels voorkomen?
U kunt het risico op bloedstolsels verminderen door:
- Genieten van regelmatige lichamelijke activiteit.
- Niet roken.
- Gezond eten en ervoor zorgen dat je gehydrateerd blijft.
- Het behouden van een gezond gewicht.
- Beheersing van medische problemen zoals hoge bloeddruk en diabetes.
- Zorg ervoor dat u op de hoogte bent van kankerscreening.
Leven met
Wanneer moet je de dokter bellen over een bloedstolsel?
Als u denkt dat u een bloedstolsel heeft, gaat u naar de dichtstbijzijnde eerste hulp of belt u 911. Bel direct 911 als u pijn op de borst heeft, moeite heeft met ademhalen of plotseling opkomende problemen met zien of spreken.
Wat moet u weten over leven met een hoger risico op bloedstolsels of als u al een bloedstolsel heeft gehad?
Als u zich in bepaalde situaties zorgen maakt over het risico op bloedstolsels, zoals wanneer u op reis bent of na een operatie, kan uw arts u meer informatie geven over andere gewoonten die u kunnen helpen.
Als u in staat bent om rond te lopen terwijl u op reis bent, moet u ervoor zorgen dat u dit ten minste eenmaal per paar uur doet. Als u per vliegtuig reist, kan uw leverancier u aanraden om compressiekousen te dragen. U kunt oefeningen doen die uw voeten en benen bewegen terwijl u zit.
Als u een bloedstolsel heeft, kan uw leverancier voorstellen dat u gedurende een bepaalde periode anticoagulantia gebruikt. Sommige mensen moeten ze misschien voor het leven gebruiken. Zorg ervoor dat u begrijpt hoe u dit medicijn moet innemen en welke soorten interacties u moet vermijden. Het is belangrijk om regelmatig een arts te raadplegen die specifiek bloedverdunners met u bespreekt.
Een bloedstolsel kan ernstig en zelfs dodelijk zijn. Als u weet dat u risico loopt op bloedstolsels, kunt u uzelf helpen door te bewegen, goed te eten en op een gezond gewicht te blijven en de suggesties van uw zorgverlener over medicatie en veranderingen in levensstijl op te volgen. (Als u bijvoorbeeld rookt, stop dan.)
Discussion about this post