Een overzicht van hypovolemie

Wanneer de hoeveelheid vloeistof in het intravasculaire systeem te laag is, staat dit bekend als onvoldoende volume of hypovolemie. (In de meeste gevallen verwijst dit naar het bloedvolume, maar dit kan ook lymfevocht omvatten.) Dit artikel zal zich richten op hypovolemie omdat het betrekking heeft op het bloedvolume in verhouding tot de beschikbare ruimte in de bloedsomloop.

De behoefte aan vocht van elke persoon is een beetje anders en hangt af van de droge spiermassa, de cardiovasculaire gezondheid, lichaamsvet en verschillende andere dingen. Er zijn klinische tekenen van hypovolemie, maar het kan mogelijk zijn om tot 30% van het totale volume van de bloedsomloop te verliezen voordat tekenen of symptomen van hypovolemie duidelijk worden.

Achtergrond

Het lichaam is in feite een zak (of meerdere zakken) vloeistof. Elke cel heeft een buitenmembraan gevuld met vloeistof, waarbinnen zich alle structuren bevinden die nodig zijn voor de celfunctie. De cellen vormen weefsels, waarvan er vele zijn georganiseerd in verschillende structuren die vloeistof kanaliseren of bevatten.

Al deze vloeistof is op waterbasis en moet voldoende water bevatten om alle zouten en deeltjes erin uit te balanceren. Water en zout worden van cel naar cel verplaatst, evenals in en uit de bloedbaan als het lichaam nodig heeft om vloeistoffen in evenwicht te brengen.

Wanneer het lichaam voldoende gehydrateerd is en er voldoende relatief vloeistofvolume is om de beschikbare circulatieruimte te vullen, functioneren de systemen doorgaans naar behoren.

Het gebrek aan volume beïnvloedt het vermogen van het lichaam om de weefsels adequaat te perfuseren (vullen) met bloed, zuurstof en voedingsstoffen. Ontoereikende perfusie is een aandoening die bekend staat als shock. Hypovolemie en shock zijn nauw verwant.

Symptomen

De symptomen van hypovolemie en de symptomen van shock lijken sterk op elkaar. Naarmate het bloedvolume afneemt, begint het lichaam het gebrek aan volume te compenseren door bloedvaten te vernauwen. Door bloedvaten samen te knijpen, wordt de beschikbare ruimte in het cardiovasculaire systeem kleiner, wat betekent dat het relatieve bloedvolume voldoende is om druk te creëren en de weefsels te doorbloeden.

Dit leidt het bloed weg van de meest distale delen van het lichaam (meestal de huid) en leidt tot kleurverlies en minder opvallende warmte (koele, bleke huid). De hartslag neemt toe om het beschikbare bloed sneller te laten circuleren en om de bloeddruk voldoende te verhogen om het verlies aan volume (en druk) in de vasculaire ruimte te compenseren. Op dit punt is er vaak weinig verandering in de meetbare bloeddruk.

Als de oorzaak van de hypovolemie (zie hieronder) niet wordt verholpen en het lichaam vochtvolume blijft verliezen, reageert het lichaam door:

• Zweten (stressreactie op het verlies van perfusie)
• Duizeligheid (omdat verlies van perfusie de hersenen beïnvloedt)
• Verwardheid
• Vermoeidheid
• Verlaagde bloeddruk

Als hypovolemie onbehandeld blijft en de oorzaak niet wordt verholpen, kan de patiënt bewusteloos raken.

Oorzaken

Over het algemeen bestaat 60% van het lichaamsgewicht bij mannen uit vocht, terwijl dit bij vrouwen ongeveer 50% is.

Er zijn verschillende manieren om vochtvolume te verliezen. Zweten, overmatig plassen, braken of diarree kunnen allemaal snel waterverlies veroorzaken. Als de vloeistof niet voldoende wordt vervangen door drinkwater, kan een persoon uitgedroogd raken en uiteindelijk hypovolemie krijgen.

De locatie van de bloeding kan intern zijn (zoals bloeding in de buik), gastro-intestinaal (bloeding in de maag, slokdarm of darm) of extern. In gevallen van interne of gastro-intestinale bloeding zijn soms de tekenen en symptomen van hypovolemie de eerste indicaties van bloedverlies, in plaats van de waarneming van de bloeding zelf.

Het verschuiven van vloeistof uit de bloedbaan kan ook hypovolemie veroorzaken. Ernstige uitdroging (verlies van water) kan leiden tot hypovolemie omdat de weefsels water uit de bloedbaan trekken om het verlies te compenseren. Zelfs een patiënt met ernstig oedeem (zwelling) in de extremiteiten, zoals een patiënt met congestief hartfalen, kan hypovolemie hebben.

Ook al heeft de patiënte misschien te veel vocht in het lichaam (wat resulteert in zwelling), het is mogelijk dat ze niet genoeg in het cardiovasculaire systeem heeft. Dit zou hypovolemie tot gevolg hebben.

Als de hoeveelheid vocht in het lichaam onveranderd blijft, maar de omvang van het cardiovasculaire systeem groter wordt, kan de patiënt relatieve hypovolemie ervaren. In dit geval is er geen verlies of verschuiving van vocht, maar de plotselinge toename van de ruimte in de bloedvaten leidt tot hetzelfde verlies van druk en perfusie als hypovolemie. Dit is de oorzaak dat een patiënt het bewustzijn verliest tijdens syncope.

Diagnose

Er is geen definitieve bloedtest voor hypovolemie. Een klinische beoordeling is vereist om het te diagnosticeren. Vitale functies, waaronder bloeddruk, hartslag, capillaire bijvultijd (hoe lang het duurt voordat de kleur terugkeert naar uw vingernagels nadat u ze hebt samengeknepen – hoe sneller het terugkeert, hoe beter), en de ademhalingsfrequentie geven allemaal aanwijzingen over het bloedvolume van een patiënt in verhouding tot zijn cardiovasculaire capaciteit.

Bij een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek kan de zorgverlener de patiënt vragen naar vochtinname, geschiedenis van braken of diarree en urineproductie. De patiënt moet mogelijk ook haar bloeddruk en hartslag laten meten terwijl ze ligt, zit en staat. Veranderingen in de vitale functies tussen deze posities kunnen wijzen op de aanwezigheid van hypovolemie.

Behandeling

Vochtinname is de behandeling voor hypovolemie. Bij direct bloedverlies kan in ernstige gevallen een bloedtransfusie nodig zijn. Anders kan een intraveneuze infusie nodig zijn. De belangrijkste behandeling is het corrigeren van de onderliggende oorzaak van de hypovolemie.

Hypovolemie kan tot shock leiden en shock is erg gevaarlijk. Als u niet genoeg vocht heeft gekregen of als u bloedt (zelfs een simpele bloedneus die niet stopt) en u zich duizelig, zwak of misselijk voelt, kunt u het beste onmiddellijk naar uw zorgverlener of zorgverlener gaan. Vroegtijdige interventie is het beste voor diagnose en behandeling.