Overzicht
Tularemie is een zeldzame infectieziekte. Deze ziekte tast typisch de huid, ogen, lymfeklieren en longen aan. Tularemie wordt veroorzaakt door de bacterie Francisella tularensis.
De ziekte treft vooral konijnen en knaagdieren, zoals muskusratten en eekhoorns. Tularemia kan ook vogels, schapen en huisdieren infecteren, zoals honden, katten en hamsters.
Tularemie verspreidt zich op verschillende manieren naar mensen, waaronder insectenbeten en directe blootstelling aan een besmet dier. Tularemie is zeer besmettelijk en mogelijk fataal, maar kan meestal effectief worden behandeld met specifieke antibiotica als de diagnose vroeg wordt gesteld.
Symptomen van tularemie
De meeste mensen die aan tularemie worden blootgesteld en die ziek worden, doen dit over het algemeen binnen drie tot vijf dagen, hoewel het wel 21 dagen kan duren. Er zijn verschillende soorten tularemie, en welk type u krijgt, hangt af van hoe en waar de bacteriën het lichaam binnenkomen. Elk type tularemie heeft zijn eigen reeks symptomen.
Ulceroglandulaire tularemie
Dit is de meest voorkomende vorm van de ziekte. Symptomen zijn onder meer:
- Een huidzweer die zich vormt op de plaats van infectie – meestal door een insecten- of dierenbeet
- Gezwollen en pijnlijke lymfeklieren
- Koorts
- Rillingen
- Hoofdpijn
- Uitputting
Glandulaire tularemie
Mensen met glandulaire tularemie hebben dezelfde symptomen van ulceroglandulaire tularemie, maar zonder huidzweren.
Oculoglandulaire tularemie
Deze vorm van de ziekte tast de ogen aan en kan leiden tot:
- Oogpijn
- Roodheid van de ogen
- Oogzwelling en afscheiding
- Een zweer aan de binnenkant van het ooglid
- Gevoeligheid voor licht
Orofaryngeale tularemie
Deze vorm van de ziekte tast de mond, keel en spijsverteringskanaal aan. Symptomen zijn onder meer:
- Koorts
- Keelpijn
- Mondzweren
- Buikpijn
- Braken
- Diarree
- Ontstoken amandelen
- Gezwollen lymfeklieren in de nek
Pneumonische tularemie
Dit type tularemie veroorzaakt symptomen die kenmerkend zijn voor longontsteking:
- Droge hoest
- Pijn op de borst
- Ademhalingsproblemen
Andere vormen van tularemie kunnen zich ook naar de longen verspreiden.
Tyfus tularemie
Deze zeldzame en ernstige vorm van de ziekte veroorzaakt gewoonlijk:
- Hoge koorts en koude rillingen
- Spierpijn
- Keelpijn
- Braken en diarree
- Vergrote milt
- Vergrote lever
- Longontsteking
Wanneer moet je naar een dokter?
Als u denkt dat u mogelijk bent blootgesteld aan tularemie, raadpleeg dan zo snel mogelijk een arts. Dit geldt met name als u bent gebeten door een teek of als u een wild dier hebt behandeld in een gebied waar tularemie wordt aangetroffen en u koorts, huidzweren of gezwollen klieren heeft ontwikkeld.
Wat veroorzaakt tularemie?
Tularemie komt niet van nature voor bij mensen en het is niet bekend dat het van persoon op persoon wordt overgedragen. Tularemie komt echter wereldwijd voor, vooral op het platteland, omdat veel zoogdieren, vogels en insecten besmet zijn met de Francisella tularensis-bacterie. Deze bacteriën kunnen wekenlang in aarde, water en dode dieren leven.
In tegenstelling tot sommige infectieziekten die zich maar op één manier van dieren op mensen verspreiden, heeft tularemie verschillende manieren van overdracht. Hoe u de ziekte krijgt, bepaalt meestal het type en de ernst van de symptomen. Over het algemeen kunt u tularemie krijgen door:
- Insectenbeten. Hoewel een aantal insecten tularemie met zich meebrengt, is het waarschijnlijk dat teken en hertenvliegen de ziekte op mensen overbrengen. Tekenbeten veroorzaken een groot percentage gevallen van ulceroglandulaire tularemie.
- Blootstelling aan zieke of dode dieren. Ulceroglandulaire tularemie kan ook het gevolg zijn van het hanteren van of gebeten worden door een besmet dier, meestal een konijn of haas. Bacteriën komen de huid binnen via kleine snijwonden en schaafwonden of een beet, en er vormt zich een zweer op de wond. De oculaire vorm van tularemie kan optreden wanneer u in uw ogen wrijft nadat u een besmet dier hebt aangeraakt.
- Bacteriën in de lucht. Bacteriën in de bodem kunnen in de lucht komen tijdens tuinieren, bouwen of andere activiteiten die de aarde verstoren. Het inademen van de bacteriën kan leiden tot pneumonische tularemie. Laboratoriummedewerkers die met tularemie werken, lopen ook het risico op infectie via de lucht.
- Besmet voedsel of water. Hoewel ongebruikelijk, is het mogelijk om tularemie te krijgen door onvoldoende verhit vlees van een besmet dier te eten of door besmet water te drinken.
Risicofactoren
Hoewel iedereen van elke leeftijd tularemie kan ontwikkelen, vormt het uitoefenen van bepaalde beroepen of activiteiten of het wonen in bepaalde gebieden een groter risico.
Wonen in of het bezoeken van bepaalde gebieden
Tularemie is gemeld in de Verenigde Staten, Canada, Mexico, Japan en Europa.
Bepaalde hobby’s of beroepen hebben
De volgende activiteiten kunnen uw risico op het ontwikkelen van tularemie vergroten:
- Jagen en vangen. Omdat jagers worden blootgesteld aan bloed van wilde dieren en mogelijk vlees van wilde dieren eten, lopen ze het risico op tularemie.
- Tuinieren of landschapsarchitectuur. Tuinmannen en landschapsarchitecten lopen mogelijk ook risico op tularemie. Het is mogelijk dat tuinders bacteriën inademen die worden opgewekt tijdens het bewerken van de grond of bij het gebruik van grasmaaiers en onkruidtrimmers.
- Werken in natuurbeheer of diergeneeskunde. Mensen die met dieren in het wild of huisdieren werken, lopen een verhoogd risico op tularemie.
Complicaties van tularemie
Indien onbehandeld, kan tularemie fataal zijn. Andere mogelijke complicaties van tularemie zijn onder meer:
- Ontsteking van de longen. Longontsteking kan leiden tot ademhalingsfalen – een aandoening waarbij de longen niet genoeg zuurstof opnemen, niet genoeg kooldioxide afgeven of beide.
- Infectie rond de hersenen en het ruggenmerg (meningitis). Meningitis is een ernstige en soms levensbedreigende infectie van de vloeistof en membranen (meninges) rond de hersenen en het ruggenmerg.
- Irritatie rond het hart (pericarditis). Dit is zwelling en irritatie van het dunne membraan dat het hart omringt (pericardium).
- Botinfectie (osteomyelitis). Tularemia-bacteriën verspreiden zich soms naar de botten.
Preventie van tularemie
Er is momenteel geen vaccin om tularemie te voorkomen. Als u in een risicovol beroep werkt of in een gebied woont waar tularemie aanwezig is, kunnen deze maatregelen uw kans op infectie helpen verkleinen:
-
Bescherm uzelf tegen insecten. Tularemie is vaak gerelateerd aan een tekenbeet. In sommige delen van de wereld wordt tularemie vaker gecontracteerd door muggenbeten.
Als je tijd doorbrengt in gebieden met teken- of muggen, draag dan shirts met lange mouwen en een lange broek, stop je broek in je sokken en gebruik een hoed met brede rand om je gezicht en nek te beschermen. Gebruik een insectenverdrijvend middel met 20% tot 30% DEET, picaridine of IR3535, maar volg de aanwijzingen van de fabrikant zorgvuldig. Breng insectenwerend middel met mate aan en was het aan het einde van de dag af.
Controleer uzelf vaak op teken en verwijder ze onmiddellijk als u er een aantreft. Zorg ervoor dat u ook uw huisdieren controleert.
- Pas op bij het tuinieren. Huistuiniers en professionele tuinarchitecten moeten overwegen om een gezichtsmasker te dragen bij het uitgraven van de grond, het opruimen van onkruid of struikgewas of het maaien van gazons.
- Ga voorzichtig om met dieren. Als u op wilde konijnen of hazen jaagt of ermee omgaat, draag dan handschoenen en een veiligheidsbril en was uw handen grondig met zeep en warm water nadat u het dier hebt aangeraakt.
- Eet geen onvoldoende verhit vlees. Kook al het wilde vlees grondig en vermijd het villen of aankleden van dieren die ziek lijken. Warmte doodt F. tularensis, dus kook vlees op de juiste temperatuur – minimaal 160 graden F (71,1 graden C) voor gehakt en wild – om het veilig te eten. Gevogelte moet worden gekookt tot 165 graden F (73,8 graden C).
- Bescherm uw huisdieren. Vee en huisdieren kunnen tularemie krijgen als ze een deel van een ziek konijn eten of gebeten worden door een geïnfecteerde teek. Om uw huisdieren veilig te houden, moet u ze niet zonder toezicht buiten laten, ze beschermen tegen vlooien en teken en ze niet in nauw contact laten komen met wilde of dode dieren.
Diagnose van tularemie
Omdat het zeldzaam is en omdat het symptomen deelt met andere ziekten, kan tularemie moeilijk te diagnosticeren zijn. Als u heeft deelgenomen aan activiteiten die uw risico verhogen, zoals het jagen op konijnen, laat dit dan aan uw arts weten.
Tularemie kan meestal worden vastgesteld door middel van bloedonderzoek. Eén test zoekt naar antilichamen tegen de bacteriën, en die test zal pas enkele weken later aantonen dat u de infectie heeft gehad. U kunt ook een röntgenfoto van de borst laten maken om te kijken naar tekenen van longontsteking.
Behandeling van tularemie
Tularemie kan effectief worden behandeld met antibiotica die rechtstreeks in een spier of ader worden toegediend. Het antibioticum gentamicine is meestal de voorkeursbehandeling voor tularemie. Streptomycine is ook effectief, maar kan moeilijk te krijgen zijn en kan meer bijwerkingen hebben dan andere antibiotica.
Afhankelijk van het type tularemie dat wordt behandeld, kunnen artsen in plaats daarvan orale antibiotica voorschrijven, zoals doxycycline (Oracea, Vibramycin) of ciprofloxacine (Cipro).
U krijgt ook therapie voor eventuele complicaties zoals meningitis of longontsteking. Over het algemeen moet u immuun zijn voor tularemie na herstel van de ziekte, maar bij sommige mensen kan een herhaling of herinfectie optreden.
Voorbereiden op een afspraak met de dokter
Als u belt voor het maken van een afspraak met een arts, wordt u in sommige gevallen direct doorverwezen naar een specialist infectieziekten.
Hier is informatie om u voor te bereiden op uw afspraak met uw arts.
Wat je kunt doen
- Maak een lijst van uw symptomen, inclusief alle zaken die geen verband lijken te houden met de reden waarvoor u de afspraak hebt gepland.
- Schrijf belangrijke persoonlijke informatie op, vooral recente activiteiten, zoals jagen of tuinieren of reizen naar met teken besmette gebieden.
- Neem een lijst met alle medicijnen, vitamines of supplementen die u gebruikt.
- Schrijf een lijst met vragen op om uw arts te vragen.
Door een lijst met vragen voor uw arts op te stellen, kunt u zoveel mogelijk informatie krijgen. Voor tularemie zijn enkele basisvragen die u uw arts kunt stellen:
- Wat is de meest waarschijnlijke oorzaak van mijn symptomen?
- Zijn er andere mogelijke oorzaken?
- Welke tests heb ik nodig?
- Welke behandelingen zijn er? En welke bijwerkingen kan ik verwachten?
- Ik heb andere gezondheidsproblemen. Hoe kan ik deze aandoeningen het beste samen beheren?
Aarzel niet om andere vragen te stellen.
Wat uw arts kan vragen
Vragen die uw arts waarschijnlijk zal stellen, zijn onder meer:
- Wanneer begon u symptomen te krijgen?
- Bent u onlangs aan het jagen, tuinieren of reizen naar tekenrijke gebieden?
- Zijn uw symptomen continu geweest of komen ze en gaan ze?
- Hoe ernstig zijn uw symptomen?
- Verbetert iets uw symptomen?
- Is er iets dat uw symptomen verergert?
.
Discussion about this post