Tumornecrosefactor (TNF) en reumatoïde artritis

Tumornecrosefactor (TNF) is een stof die wordt geproduceerd door cellen in uw immuunsysteem en die veel effecten heeft bij het bevorderen van het ontstekingsproces. Het wordt voornamelijk geproduceerd door macrofagen, een soort witte bloedcel, maar kan ook door andere cellen worden geproduceerd. TNF is een belangrijke oorzaak van de overmatige ontsteking die reumatoïde artritis (RA) veroorzaakt.

Tumornecrosefactor in de immuunrespons

TNF is een natuurlijk onderdeel van de immuunrespons van het lichaam op tumorcellen, bacteriën en virussen. Het speelt een rol bij zowel acute reacties als systemische ontstekingen. Cellen geven het af wanneer ze een specifieke stof (een antigeen) detecteren waarvoor ze gevoelig zijn geworden.

TNF is een cytokine, een signaaleiwit. Cytokinen zijn chemische stoffen die berichten tussen cellen in het lichaam overbrengen. Ze spelen een rol in veel biologische processen, waaronder:

• celproliferatie
• Apoptose, het normale proces van de dood van een cel
• Lipide (vet) metabolisme
• Coagulatie of vorming van bloedstolsels

Tumornecrosefactor en reumatoïde artritis

TNF kan in overmaat of ongepast worden geproduceerd in verschillende ziekteprocessen. Dit kan leiden tot aanhoudende ontstekingen en andere destructieve symptomen, en dit kan worden gezien bij ziekten zoals kanker en insulineresistentie (diabetes en pre-diabetes).

Wat betreft RA en andere auto-immuunziekten, is tumornecrosefactor-alfa een van de belangrijkste cytokinen die betrokken zijn door zijn verstrikking in de cascade van ontstekingsreacties.

TNF-remmers

Mensen met gezondheidsproblemen zoals reumatoïde artritis, artritis psoriatica en de ziekte van Crohn kunnen worden behandeld met TNF-remmers (ook wel blokkers genoemd). Deze geneesmiddelen binden aan tumornecrosefactor-alfa, waardoor het inactief wordt. Dit verstoort de ontstekingsactiviteit en onderdrukt uw immuunsysteem.

Voor mensen met reumatoïde artritis kan dit de gewrichtsschade verminderen. Het eerste medicijn werd in 1998 goedgekeurd en er zijn er meer ontwikkeld. Ze behoren tot de klasse van biologische geneesmiddelen, dit zijn medicijnen die zich richten op moleculen op cellen van het immuunsysteem.

TNF-remmers omvatten:

• Enbrel (etanercept)
• Remicade (infliximab)
• Humira (adalimumab)
• Simponi (golimumab)
• Cimzia (certolizumab pegol)

Bij RA worden TNF-remmers meestal uitgeprobeerd als eerstelijns disease-modifying anti-reumatic drugs (DMARD’s) alleen niet voldoende verlichting hebben geboden.

TNF-remmers gebruiken

TNF-remmers worden niet oraal ingenomen. U moet ze onder uw huid of in uw ader injecteren, meestal in uw dij of buik. Volgens patiëntrapporten beginnen veranderingen in uw symptomen na twee of drie doses op te treden.

Als uw zorgverlener een injecteerbare TNF-blokker voorschrijft, leert u hoe u deze zelf moet injecteren, zodat u niet elke keer naar het kantoor van de zorgverlener hoeft te gaan.

Als uw zorgverlener infliximab of golimumab voorschrijft, moet u maximaal drie uur naar een infuuscentrum of het kantoor van een zorgverlener gaan om uw behandeling te krijgen. Deze medicijnen zijn niet injecteerbaar.

Bijwerkingen

TNF-blokkers kunnen bijwerkingen veroorzaken. De meest voorkomende is een reactie op de injectieplaats, meestal een plaatselijke uitslag die gepaard gaat met een branderig gevoel of jeuk.

Omdat TNF-blokkers uw immuunsysteem onderdrukken, verhogen de medicijnen ook het risico van patiënten op een breed scala aan “opportunistische pathogenen”, infectieuze organismen die normaal gesproken geen gezonde mensen ziek maken, maar ziekte kunnen veroorzaken bij mensen met een aangetast immuunsysteem. Deze pathogenen kunnen viraal, bacterieel, mycobacterieel, parasitair of schimmel zijn en de infecties kunnen ernstig en levensbedreigend zijn.

Mensen ouder dan 65 lijken het meeste risico te lopen, evenals mensen die gelijktijdig (aanvullende) immunosuppressieve medicatie gebruiken.

Uw zorgverlener zal u informeren over de voordelen, risico’s en bijwerkingen van TNF-blokkers, en bepalen welke stappen nodig kunnen zijn om u tijdens de behandeling op infecties te controleren.