Overzicht
Wat is gastroparese?
Gastroparese, wat gedeeltelijke verlamming van de maag betekent, is een ziekte waarbij de maag zichzelf niet op een normale manier van voedsel kan ontdoen. Als u deze aandoening heeft, werken beschadigde zenuwen en spieren niet met hun normale kracht en coördinatie – waardoor de beweging van de inhoud door uw spijsverteringsstelsel wordt vertraagd.
Dit is een veelvoorkomende aandoening bij mensen die al lang diabetes hebben, maar het kan ook in andere situaties voorkomen. Gastroparese kan een verkeerde diagnose stellen en wordt soms verward met een maagzweer, brandend maagzuur of een allergische reactie. Bij niet-diabetici kan de aandoening verband houden met zure reflux.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt gastroparese?
Gastroparese wordt veroorzaakt door zenuwbeschadiging, inclusief schade aan de nervus vagus. In zijn normale toestand trekt de nervus vagus de maagspieren samen (spannen) om het voedsel door het spijsverteringskanaal te helpen verplaatsen. In gevallen van gastroparese wordt de nervus vagus beschadigd door diabetes. Hierdoor werken de spieren van maag en darm niet goed, waardoor het voedsel niet van de maag naar de darmen kan gaan.
Anatomie van de maag
Andere oorzaken van gastroparese zijn onder meer:
- Virale infecties.
- Maag (buik) operatie met letsel aan de nervus vagus.
- Medicijnen zoals verdovende middelen en sommige antidepressiva.
-
Amyloïdose (afzetting van eiwitvezels in weefsels en organen) en sclerodermie (een bindweefselaandoening die de huid, bloedvaten, skeletspieren en inwendige organen aantast).
Wat zijn de symptomen van gastroparese?
De symptomen van gastroparese zijn onder meer:
- Brandend maagzuur of gastro-oesofageale reflux (ophoping van maaginhoud in de slokdarm).
-
Misselijkheid.
- Onverteerd voedsel overgeven.
- Vroege verzadiging (snel vol voelen bij het eten).
- Opgeblazen gevoel in de buik (vergroting).
- Chronische buikpijn.
- Slechte eetlust en gewichtsverlies.
- Slechte controle van de bloedsuikerspiegel.
Wat zijn de complicaties van gastroparese?
Gastroparese kan verschillende problemen veroorzaken:
- Voedsel dat te lang in de maag blijft, kan gisten, wat kan leiden tot de groei van bacteriën.
- Voedsel in de maag kan uitharden tot een vaste massa die een bezoar wordt genoemd. Bezoars kunnen verstoppingen in de maag veroorzaken waardoor voedsel niet in de dunne darm terechtkomt.
- Mensen die zowel diabetes als gastroparese hebben, kunnen ook andere problemen hebben, omdat de bloedglucosespiegels snel stijgen wanneer voedsel uiteindelijk de maag verlaat en de dunne darm binnenkomt.
-
Uitdroging (extreme dorst).
- Ondervoeding (slechte voeding).
Diagnose en tests
Hoe wordt gastroparese gediagnosticeerd?
Uw arts zal uw symptomen en medische geschiedenis met u doornemen. Hij of zij zal u ook lichamelijk onderzoeken en kan bepaalde bloedonderzoeken laten uitvoeren, waaronder bloedsuikerspiegels.
Andere tests die worden gebruikt om gastroparese te diagnosticeren, zijn onder meer:
- Onderzoek naar vaste maaglediging van vier uur: Dit is een test om te bepalen hoe lang het duurt voordat een maaltijd door uw maag gaat. Een technoloog brengt je naar een kamer en geeft je een maaltijd die is gelabeld met een radioactieve isotoop. Nadat u deze maaltijd heeft gegeten, wordt er een minuut lang een opname van uw maag gemaakt. U mag de afdeling verlaten, maar u moet over één, twee en vier uur terugkomen.
- SmartPill: Dit is een capsule die een klein elektronisch apparaat bevat. U slikt de capsule door en terwijl deze door uw spijsverteringskanaal beweegt, stuurt deze informatie naar een ontvanger die u draagt over hoe snel voedsel door het spijsverteringskanaal reist.
Beheer en behandeling
Hoe wordt gastroparese behandeld?
Gastroparese is een chronische (langdurige) aandoening. Dit betekent dat behandeling de ziekte meestal niet geneest, maar je kunt het wel beheersen en onder controle houden. Mensen met diabetes moeten proberen hun bloedglucosewaarden onder controle te houden om de problemen van gastroparese te verminderen.
Sommige patiënten kunnen baat hebben bij medicijnen, waaronder:
- Reglan: U neemt dit medicijn voordat u gaat eten, en het zorgt ervoor dat uw maagspieren samentrekken om voedsel uit uw maag te helpen verwijderen. Reglan helpt ook bij het verminderen van braken en misselijkheid. Bijwerkingen zijn onder meer diarree en, in zeldzame gevallen, een ernstige neurologische (zenuw)aandoening.
- Erytromycine: Dit is een antibioticum dat ook maagsamentrekkingen veroorzaakt en helpt bij het verplaatsen van voedsel. Bijwerkingen zijn onder meer diarree en de ontwikkeling van resistente bacteriën door langdurig gebruik van het antibioticum.
- Anti-emetica: Dit zijn medicijnen die misselijkheid helpen beheersen.
Chirurgie voor gastroparese
Gastroparese-patiënten die nog steeds misselijkheid en braken hebben, zelfs na het nemen van medicijnen, kunnen baat hebben bij een operatie. Een type operatie voor gastroparese is elektrische stimulatie van de maag, een behandeling die milde elektrische schokken naar de maagspieren stuurt. Bij deze procedure brengt de arts een klein apparaatje, een maagstimulator genaamd, in de buik in. De stimulator heeft twee snoeren die aan de maag zijn bevestigd en zorgen voor de milde elektrische schokken, die helpen het braken onder controle te houden. De sterkte van de elektrische schokken kan door de arts worden aangepast. Het apparaat werkt op een batterij die tot 10 jaar meegaat.
Een andere operatie om de symptomen van gastroparese te verlichten, is een maagbypass, waarbij een klein zakje wordt gemaakt vanuit het bovenste deel van de maag. De dunne darm is in tweeën gedeeld en het onderste uiteinde is direct bevestigd aan de kleine maagzak. Dit beperkt de hoeveelheid voedsel die de patiënt kan eten. Deze operatie is effectiever voor een obese diabetespatiënt dan medicatie of een maagstimulator.
Zijn er andere behandelingen voor gastroparese?
Een nieuwere behandeling voor gastroparese wordt per orale pyloromyotomie (POP) genoemd. Dit is een niet-chirurgische procedure waarbij de arts een endoscoop (een lang, dun, flexibel instrument) in de mond van de patiënt steekt en deze naar de maag brengt. De arts snijdt vervolgens de pylorus door, de klep die de maag leegt, waardoor voedsel gemakkelijker van de maag naar de dunne darm kan gaan.
In een ernstig geval van gastroparese kan uw arts besluiten dat u baat heeft bij een voedingssonde of jejunostomiesonde. De buis wordt bij een chirurgische ingreep via uw buik in uw dunne darm ingebracht. Om jezelf te voeden, stop je voedingsstoffen in de buis, die direct in je dunne darm gaan; op deze manier gaan ze rond de maag en komen ze sneller in je bloedbaan. De jejunostomiebuis is meestal een tijdelijke maatregel.
Een andere behandelingsoptie is intraveneuze of parenterale voeding. Dit is een voedingsmethode waarbij voedingsstoffen rechtstreeks in uw bloedbaan terechtkomen via een katheter die in een ader in uw borstkas wordt geplaatst. Net als een jejunostomiesonde is parenterale voeding bedoeld als een tijdelijke maatregel voor een ernstig geval van gastroparese.
Moet ik mijn dieet veranderen als ik gastroparese heb?
Een van de beste manieren om de symptomen van gastroparese onder controle te houden, is door uw dagelijkse eetgewoonten te veranderen. Zo kun je in plaats van drie maaltijden per dag zes kleine maaltijden eten. Op deze manier heeft u minder voedsel in uw maag – u zult zich niet zo vol voelen en het voedsel zal gemakkelijker uw maag verlaten.
Een andere belangrijke factor is de textuur van voedsel; vloeistoffen en weinig residu worden aangemoedigd (u zou bijvoorbeeld appelmoes moeten eten in plaats van hele appels met intacte schil).
U moet ook voedingsmiddelen vermijden die veel vet bevatten (wat de spijsvertering kan vertragen) en vezels (die moeilijk verteerbaar zijn).
Bronnen
Waar kan ik meer te weten komen over gastroparese?
De gastroparesekliniek maakt deel uit van het Digestive Disease & Surgery Institute van Cleveland Clinic en biedt een multidisciplinaire benadering van gastroparese om het succes van de behandeling te vergroten en de patiëntervaring te verbeteren.
Podcasts van Cleveland Clinic
Bezoek onze Butts & Guts Podcasts-pagina voor meer informatie over spijsverteringsaandoeningen en behandelingsopties van Cleveland Clinic-experts.
Discussion about this post