Fecale incontinentie is het onvermogen om ontlasting onder controle te houden, waardoor ontlasting onverwachts uit het rectum lekt. Ook wel darmincontinentie genoemd, fecale incontinentie varieert van af en toe lekken van ontlasting tijdens het passeren van gas tot een volledig verlies van darmcontrole.
Veelvoorkomende oorzaken van fecale incontinentie zijn diarree, obstipatie en spier- of zenuwbeschadiging. De spier- of zenuwbeschadiging kan verband houden met veroudering of met de bevalling.
Wat de oorzaak ook is, fecale incontinentie kan beschamend zijn. Maar schroom niet om met uw arts te praten over dit veel voorkomende probleem. Behandelingen kunnen fecale incontinentie en uw kwaliteit van leven verbeteren.
Symptomen van fecale incontinentie
Fecale incontinentie kan tijdelijk optreden tijdens een incidentele periode van diarree, maar voor sommige mensen is fecale incontinentie chronisch of terugkerend. Mensen met deze aandoening zijn mogelijk niet in staat om de drang om te poepen te stoppen, die zo plotseling opkomt dat ze niet op tijd naar het toilet gaan. Deze aandoening wordt ontlastingsincontinentie genoemd.
Een ander type fecale incontinentie komt voor bij mensen die zich niet bewust zijn van de noodzaak om ontlasting te passeren. Deze aandoening wordt passieve defecatie-incontinentie genoemd.
Fecale incontinentie kan gepaard gaan met andere darmproblemen, zoals:
- Diarree
- Constipatie
- Scheten laten en een opgeblazen gevoel
Ga naar uw arts als u of uw kind fecale incontinentie ontwikkelt, vooral als het frequent of ernstig is, of als het emotioneel leed veroorzaakt. Vaak zijn mensen terughoudend om hun artsen te vertellen over fecale incontinentie. Maar er zijn behandelingen beschikbaar, en hoe eerder u wordt geëvalueerd, hoe eerder u enige verlichting van uw symptomen kunt ervaren.
Wat veroorzaakt fecale incontinentie?
Voor veel mensen is er meer dan één oorzaak van fecale incontinentie.
Oorzaken kunnen zijn:
- Spierschade. Letsel aan de spierringen aan het einde van het rectum (anale sluitspier) kan het moeilijk maken om de ontlasting goed vast te houden. Dit soort schade kan optreden tijdens de bevalling, vooral als u een episiotomie heeft of een tang wordt gebruikt tijdens de bevalling.
- Zenuwschade. Letsel aan de zenuwen die ontlasting in het rectum voelen of die de anale sluitspier aansturen, kan leiden tot fecale incontinentie. De zenuwbeschadiging kan worden veroorzaakt door een bevalling, constante inspanning tijdens ontlasting, dwarslaesie of een beroerte. Sommige ziekten, zoals diabetes en multiple sclerose, kunnen ook deze zenuwen aantasten en schade veroorzaken die leidt tot fecale incontinentie.
- Constipatie. Chronische constipatie kan een droge, harde massa ontlasting (geïmpacteerde ontlasting) veroorzaken in het rectum en te groot worden om te passeren. De spieren van het rectum en de darmen strekken zich uit en verzwakken uiteindelijk, waardoor waterige ontlasting van verder in het spijsverteringskanaal rond de getroffen ontlasting kan bewegen en naar buiten kan lekken. Chronische constipatie kan ook zenuwbeschadiging veroorzaken die leidt tot fecale incontinentie.
- Diarree. Vaste ontlasting is gemakkelijker vast te houden in het rectum dan losse ontlasting, dus de dunne ontlasting van diarree kan fecale incontinentie veroorzaken of verergeren.
- Aambeien. Wanneer de aderen in je rectum opzwellen en aambeien veroorzaken, zorgt dit ervoor dat je anus niet volledig sluit, waardoor ontlasting kan lekken.
- Verlies van opslagcapaciteit in het rectum. Normaal gesproken strekt het rectum zich uit om plaats te bieden aan ontlasting. Als uw rectum littekens vertoont of stijf is als gevolg van een operatie, bestralingsbehandeling of inflammatoire darmaandoening, kan het rectum niet zoveel uitrekken als nodig is en kan overtollige ontlasting weglekken.
- Chirurgie. Een operatie om vergrote aderen in het rectum of de anus (aambeien) te behandelen, evenals complexere operaties waarbij het rectum en de anus betrokken zijn, kunnen spier- en zenuwbeschadiging veroorzaken die tot fecale incontinentie leidt.
- Rectale verzakking. Fecale incontinentie kan een gevolg zijn van deze aandoening, waarbij het rectum naar beneden zakt in de anus. Het uitrekken van de rectale sluitspier door verzakking beschadigt de zenuwen die de rectale sluitspier aansturen. Hoe langer dit aanhoudt, hoe kleiner de kans dat de zenuwen en spieren zich herstellen.
- Rectocele. Bij vrouwen kan fecale incontinentie optreden als het rectum door de vagina steekt.
Risicofactoren
Een aantal factoren kan uw risico op het ontwikkelen van fecale incontinentie verhogen, waaronder:
- Leeftijd. Hoewel fecale incontinentie op elke leeftijd kan voorkomen, komt het vaker voor bij volwassenen ouder dan 65 jaar.
- Vrouw zijn. Fecale incontinentie kan een complicatie zijn bij de bevalling. Recent onderzoek heeft ook uitgewezen dat vrouwen die hormoonsuppletietherapie in de menopauze gebruiken, een bescheiden verhoogd risico hebben op fecale incontinentie.
- Zenuwschade. Mensen met langdurige diabetes, multiple sclerose of rugtrauma door letsel of een operatie lopen mogelijk risico op fecale incontinentie, omdat deze aandoeningen zenuwen kunnen beschadigen die de ontlasting helpen beheersen.
- Dementie. Fecale incontinentie is vaak aanwezig bij de ziekte van Alzheimer in een laat stadium en bij dementie.
- Fysieke handicap. Als u lichamelijk gehandicapt bent, kan het moeilijk zijn om op tijd een toilet te bereiken. Een verwonding die een lichamelijke handicap veroorzaakte, kan ook schade aan de rectale zenuw veroorzaken, wat leidt tot fecale incontinentie.
Complicaties
- Emotioneel leed. Het verlies van waardigheid dat gepaard gaat met het verliezen van controle over iemands lichaamsfuncties kan leiden tot verlegenheid, schaamte, frustratie en depressie. Het is normaal dat mensen met fecale incontinentie proberen het probleem te verbergen of sociale verplichtingen te vermijden.
- Huidirritatie. De huid rond de anus is delicaat en gevoelig. Herhaaldelijk contact met ontlasting kan leiden tot pijn en jeuk, en mogelijk tot zweren (zweren) die medische behandeling vereisen.
Preventie van fecale incontinentie
Afhankelijk van de oorzaak is het wellicht mogelijk om fecale incontinentie te verbeteren of te voorkomen. Deze acties kunnen helpen:
- Verminder constipatie. Beweeg meer, eet meer vezelrijk voedsel en drink veel vocht.
- Houd diarree onder controle. Het behandelen of wegnemen van de oorzaak van de diarree, zoals een darminfectie, kan u helpen om fecale incontinentie te voorkomen.
- Vermijd overbelasting. Overbelasting tijdens de ontlasting kan uiteindelijk de anale sluitspier verzwakken of zenuwen beschadigen, wat mogelijk kan leiden tot fecale incontinentie.
Diagnose
Uw arts zal vragen stellen over uw toestand en een lichamelijk onderzoek uitvoeren dat meestal een visuele inspectie van uw anus omvat. Een sonde kan worden gebruikt om dit gebied op zenuwbeschadiging te onderzoeken. Normaal gesproken zorgt dit aanraken ervoor dat je anale sluitspier samentrekt en je anus plooit.
Medische onderzoek
Er zijn een aantal tests beschikbaar om de oorzaak van fecale incontinentie te achterhalen:
- Digitaal rectaal onderzoek. Uw arts brengt een gehandschoende en gesmeerde vinger in uw rectum om de sterkte van uw sluitspieren te evalueren en om eventuele afwijkingen in het rectumgebied te controleren. Tijdens het onderzoek kan uw arts u vragen om te kalmeren, om te controleren op rectale verzakking.
- Ballonuitdrijvingstest. Een kleine ballon wordt in het rectum gestoken en gevuld met water. Je wordt dan gevraagd om naar het toilet te gaan om de ballon te verwijderen. Als het langer dan één tot drie minuten duurt om dit te doen, heeft u waarschijnlijk een ontlastingsstoornis.
- Anale manometrie. Een smalle, flexibele buis wordt in de anus en het rectum ingebracht. Een kleine ballon aan het uiteinde van de buis kan worden uitgezet. Deze test helpt bij het meten van de strakheid van uw anale sluitspier en de gevoeligheid en werking van uw rectum.
- Anorectale echografie. Een smal, staafachtig instrument wordt in de anus en het rectum ingebracht. Het instrument maakt videobeelden waarmee uw arts de structuur van uw sluitspier kan beoordelen.
- Proctografie. Er worden röntgenvideobeelden gemaakt terwijl u poepen op een speciaal ontworpen toilet. De test meet hoeveel ontlasting uw rectum kan vasthouden en evalueert hoe goed uw lichaam de ontlasting verdrijft.
- Colonoscopie. Een flexibele buis wordt in uw rectum ingebracht om de hele dikke darm te inspecteren.
- Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI). Een MRI kan duidelijke beelden van de sluitspier opleveren om te bepalen of de spieren intact zijn en kan ook beelden opleveren tijdens de ontlasting (defecografie).
Behandeling van fecale incontinentie
Medicijnen
Afhankelijk van de oorzaak van fecale incontinentie zijn de opties:
- Geneesmiddelen tegen diarree, zoals loperamidehydrochloride (Imodium AD) en difenoxylaat en atropinesulfaat (Lomotil)
- Bulk laxeermiddelen zoals methylcellulose (Citrucel) en psyllium (Metamucil), als chronische obstipatie uw incontinentie veroorzaakt
Oefening en andere therapieën
Als spierschade fecale incontinentie veroorzaakt, kan uw arts een programma met oefeningen en andere therapieën aanbevelen om de spierkracht te herstellen. Deze behandelingen kunnen de controle van de anale sluitspier en het bewustzijn van de drang om te poepen verbeteren.
Opties zijn onder meer:
-
Kegel oefeningen. Kegel-oefeningen versterken de bekkenbodemspieren, die de blaas en de darmen ondersteunen en, bij vrouwen, de baarmoeder, en die kunnen helpen bij het verminderen van incontinentie. Om Kegel-oefeningen uit te voeren, trekt u de spieren samen die u normaal zou gebruiken om de urinestroom te stoppen.
Houd de samentrekking drie seconden vast en ontspan vervolgens drie seconden. Herhaal dit patroon 10 keer. Terwijl uw spieren sterker worden, houdt u de samentrekking langer vast en werkt u geleidelijk aan tot drie sets van 10 samentrekkingen per dag.
- Biofeedback. Speciaal opgeleide fysiotherapeuten leren eenvoudige oefeningen die de anale spierkracht kunnen vergroten. Mensen leren hoe ze de bekkenbodemspieren kunnen versterken, voelen wanneer de ontlasting klaar is om losgelaten te worden en samentrekken de spieren als het hebben van een ontlasting op een bepaald moment lastig is. Soms wordt de training gedaan met behulp van anale manometrie en een rectale ballon.
- Darmtraining. Uw arts kan u aanraden om op een bepaald tijdstip van de dag bewust te poepen: bijvoorbeeld na het eten. Als u weet wanneer u het toilet moet gebruiken, kunt u meer controle krijgen.
- Bulkmiddelen. Injecties met niet-absorbeerbare vulstoffen kunnen de wanden van uw anus dikker maken. Dit helpt lekkage te voorkomen.
- Sacrale zenuwstimulatie (SNS). De sacrale zenuwen lopen van uw ruggenmerg naar de spieren in uw bekken en regelen het gevoel en de kracht van uw rectale en anale sluitspieren. Het implanteren van een apparaat dat continu kleine elektrische impulsen naar de zenuwen stuurt, kan de spieren in de darm versterken.
- Posterieure tibiale zenuwstimulatie (PTNS / TENS). Deze minimaal invasieve behandeling stimuleert de posterieure tibiale zenuw bij de enkel. In een grote studie bleek deze therapie echter niet significant beter te zijn dan een placebo.
- Vaginale ballon (Eclipse-systeem). Dit is een pomptype apparaat dat in de vagina wordt ingebracht. De opgeblazen ballon resulteert in druk op het rectale gebied, wat leidt tot een afname van het aantal episodes van fecale incontinentie.
- Radiofrequente therapie. Dit staat bekend als de Secca-procedure en omvat het afgeven van temperatuurgeregelde radiofrequentie-energie aan de wand van het anale kanaal om de spiertonus te helpen verbeteren. Radiofrequente therapie is minimaal invasief en wordt doorgaans onder plaatselijke verdoving en sedatie uitgevoerd. Deze procedure wordt echter niet altijd gedekt door een verzekering.
Chirurgie
Voor de behandeling van fecale incontinentie kan een operatie nodig zijn om een onderliggend probleem te corrigeren, zoals rectale verzakking of beschadiging van de sluitspier veroorzaakt door de bevalling. De mogelijkheden zijn onder meer:
- Sfincteroplastiek. Deze procedure herstelt een beschadigde of verzwakte anale sluitspier die tijdens de bevalling is opgetreden. Artsen identificeren een geblesseerd spiergebied en maken de randen los van het omliggende weefsel. Vervolgens brengen ze de spierranden weer bij elkaar en naaien ze overlappend, waardoor de spier wordt versterkt en de sluitspier wordt aangespannen. Sfincteroplastiek kan een optie zijn voor patiënten die colostoma proberen te vermijden.
- Behandeling van een rectale verzakking, een rectocele of aambeien. Chirurgische correctie van deze problemen zal fecale incontinentie waarschijnlijk verminderen of elimineren. Na verloop van tijd beschadigt de verzakking van het rectum door de rectale sluitspier de zenuwen en spieren van de sluitspier. Hoe langer de verzakking onbehandeld blijft, hoe groter het risico dat fecale incontinentie na de operatie niet verdwijnt.
- Colostoma (darmomleiding). Deze operatie leidt ontlasting door een opening in de buik. Artsen bevestigen een speciale zak aan deze opening om de ontlasting op te vangen. Colostoma wordt over het algemeen pas overwogen nadat andere behandelingen niet succesvol zijn geweest.
Discussion about this post