Een overzicht van Afrikaanse slaapziekte

Afrikaanse trypanosomiasis, of slaapziekte, is een verwaarloosde tropische ziekte die wordt veroorzaakt door een parasiet en wordt verspreid door de tseetseevlieg in Afrika bezuiden de Sahara. Infecties beginnen met milde tot matige symptomen zoals koorts en pijn in het lichaam voordat ze overgaan tot ernstige neurologische problemen, waaronder slaapstoornissen (waaraan de ziekte zijn naam dankt).BB

Hoe snel de ziekte vordert, hangt af van de specifieke ondersoort die verantwoordelijk is voor de infectie, hoewel iemand maanden of zelfs jaren kan worden geïnfecteerd voordat de eerste symptomen zich voordoen. Zonder behandeling is de ziekte vaak dodelijk.BB

Hoewel Afrikaanse slaapziekte een ernstig probleem voor de volksgezondheid blijft in Afrika bezuiden de Sahara, is er aanzienlijke vooruitgang geboekt bij de bestrijding van infecties. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zorgden de inspanningen om de ziekte onder controle te houden ervoor dat het aantal gevallen tussen 2000 en 2012 met 73 procent daalde en in 2015 werden er in totaal slechts ongeveer 2.800 gevallen gemeld. De meeste nieuwe gevallen (ongeveer 84 procent in 2015 ) worden gerapporteerd in de Democratische Republiek Congo.BB

Symptomen

De symptomen van Afrikaanse trypanosomiasis variëren op basis van het stadium van de onbehandelde ziekte. De eerste fase van slaapziekte omvat over het algemeen fysieke symptomen zoals koorts en lichaamspijnen, terwijl de tweede fase wordt gekenmerkt door veranderingen in iemands mentale toestand en neurologische processen.BB

eerste fase

Nadat iemand besmet is geraakt met Afrikaanse trypanosomiasis, circuleert de parasiet een tijdje in de bloedbaan en veroorzaakt symptomen die lijken op die van andere infectieziekten.BTijdens deze eerste fase van slaapziekte omvatten de symptomen over het algemeen:

• Een grote zweer op de plaats van de tseetseevliegbeetBB
• Koorts
• Spier- en gewrichtspijn
• hoofdpijn
• MalaiseBB
• Huiduitslag of jeukende huid
• Vergrote lymfeklierenBB
• Gewichtsverlies

Tweede podium

De ziekte komt in de tweede fase wanneer de parasiet de bloed-hersenbarrière passeert en het centrale zenuwstelsel infecteert.BTijdens deze fase ervaart een persoon mentale achteruitgang en, zonder behandeling, uiteindelijk de dood.

Tekenen en symptomen van de tweede fase van Afrikaanse trypanosomiasis zijn vaak duidelijker dan de eerste en kunnen zijn:BB

• PersoonlijkheidsveranderingenBB
• Slaperigheid overdag
• Slaapstoornissen ’s nachtsBB
• Geleidelijk meer verwarring
• Problemen met evenwicht of lopen
• Gedeeltelijke verlamming
• Coma
• Dood

Oorzaken

De twee belangrijkste vormen van Afrikaanse trypanosomiasis zijn Oost-Afrikaanse slaapziekte, veroorzaakt door Trypanosoma brucei Rhodesiense, en West-Afrikaanse slaapziekte, veroorzaakt door Trypanosoma brucei Gambiense.BB

Oost-Afrikaanse slaapziekte

Oost-Afrikaanse slaapziekte wordt veroorzaakt door de ondersoort T. b. Rhodesië. Infecties met de ondersoort resulteren in een veel snellere progressie van fase één naar fase twee dan bij West-Afrikaanse slaapziekte.BDe parasiet zal al na enkele weken het centrale zenuwstelsel infecteren en kan binnen enkele maanden fataal worden.

Oost-Afrikaanse slaapziekte komt voor in 13 landen in Oost- en Zuid-Afrika en maakt minder dan 3 procent uit van alle gemelde gevallen van Afrikaanse trypanosomiasis.BB

West-Afrikaanse slaapziekte

T.b. Gambiense, of West-Afrikaanse slaapziekte, is een parasiet die langzamer beweegt. De parasiet kan een jaar of twee in de bloedbaan leven voordat hij doorgaat naar het centrale zenuwstelsel en fase twee van de ziekte veroorzaakt.BOnbehandelde infecties worden over het algemeen fataal in ongeveer drie jaar, hoewel ze zich wel zes of zeven jaar kunnen uitstrekken.

De meest voorkomende van de twee ondersoorten, de West-Afrikaanse slaapziekte, is verantwoordelijk voor meer dan 97 procent van de gemelde gevallen en wordt aangetroffen in 24 landen in West- en Centraal-Afrika.BB

Overdragen

De meest voorkomende manier waarop de Afrikaanse parasiet trypanosomiasis wordt verspreid, is via de tseetseevlieg, een grote, bijtende vlieg die voorkomt in een groot deel van Afrika bezuiden de Sahara.BWanneer een tseetseevlieg iemand bijt die besmet is, raakt hij besmet met de parasiet zelf. De vlieg wordt dan onderdeel van de levenscyclus van de parasiet, waardoor hij groeit en zich vermenigvuldigt. Na ongeveer drie weken vinden de pas getransformeerde parasieten hun weg naar de speekselklier van de vlieg.BB

Wanneer de vlieg een bloedmaaltijd neemt bij een mens (of bij sommige dieren), laat hij de parasiet achter, wat een nieuwe infectie veroorzaakt.

In zeldzame gevallen kunnen mensen op andere manieren besmet raken, zoals via:

• Overdracht van moeder op kind tijdens de zwangerschapBB
• seksuele activiteit
• Prikken met naalden die besmet zijn met de parasiet (meestal door een ongeluk in het laboratorium)

Diagnose

Het is cruciaal om Afrikaanse trypanosomiasis zo vroeg mogelijk te diagnosticeren, omdat het vangen van de ziekte in fase één de infectie gemakkelijker en veiliger te behandelen kan maken. Artsen vertrouwen vaak op laboratoriumtests, zoals microscopie, om een ​​Afrikaanse trypanosomiasis-diagnose te bevestigen, maar screeningtests en fysieke onderzoeken kunnen ook nuttig zijn om te bepalen wie moet worden getest en hoe.BB

Auditie

Bepaalde tests kunnen gezondheidsfunctionarissen helpen bij het identificeren van mogelijke gevallen van Afrikaanse slaapziekte bij een grotere populatie. De kaartagglutinatietest is bijvoorbeeld een hulpmiddel om mogelijke T te detecteren. b. gambiense gevallen in populaties waar West-Afrikaanse slaapziekte veel voorkomt.BB

Hoewel deze screeningstests gezondheidsfunctionarissen kunnen helpen bij het vinden van vermoedelijke infecties in een vroeg stadium, zijn ze niet specifiek genoeg om een ​​diagnose te bevestigen, en dergelijke screeningtools zijn niet beschikbaar om te screenen op de sneller voortschrijdende Oost-Afrikaanse slaapziekte.BWijdverbreide screening is ook kostbaar, wat een grote uitdaging kan zijn voor afgelegen gebieden met beperkte middelen.

Fysiek examen

Artsen vertrouwen op laboratoriumtests om een ​​definitieve diagnose te stellen, maar weten welke tekenen en symptomen een persoon ervaart (en hoe snel ze zijn gevorderd) kan een zorgverlener aanwijzingen geven over in welk stadium van de ziekte een persoon zich bevindt en mogelijk welke ondersoort is verantwoordelijk voor de infectie. Dit kan op zijn beurt helpen bij het begeleiden van diagnostische procedures.

Dit betekent dat u moet vragen of de persoon in gebieden woont of deze heeft bezocht waar slaapziekte vaak voorkomt, en dat u moet zoeken naar klinische symptomen van de ziekte en het stadium ervan.BB

Microscopie

De huidige standaard voor het diagnosticeren van Afrikaanse trypanosomiasis is door de parasiet onder een microscoop te zoeken met behulp van een lichaamsvloeistof- of weefselmonster. Monsters worden over het algemeen genomen uit bloed, chancres (de zweer die zich vormt op de plaats van de vliegbeet), lymfeklieren of beenmerg.

De plaats van het monster kan afhangen van welke ondersoort wordt verdacht van het veroorzaken van de infectie. Bijvoorbeeld, T.b. Rhodesiense is over het algemeen gemakkelijk te herkennen in het bloed, terwijl T. b. Gambiense wordt gemakkelijker opgemerkt in monsters uit de lymfeklier.

Zodra een diagnose is bevestigd, wordt het echter aanbevolen dat artsen ook een wervelkolomtap doen om te zoeken naar tekenen van de parasiet in het hersenvocht. Dat helpt zorgverleners bij het bepalen van het stadium van de ziekte en dus welke behandeling nodig is.

Behandeling

Slaapziekte is te behandelen met medicijnen, maar de specifieke behandeling die wordt gebruikt, hangt af van de ondersoort van de parasiet en het stadium van de ziekte. De procedures die nodig zijn om de ziekte in stadium één te behandelen, zijn eenvoudiger en minder toxisch dan die voor de behandeling van meer gevorderde infecties.

Fase één behandelingen

Twee antimicrobiële medicijnen worden voornamelijk gebruikt om Afrikaanse trypanosomiasis in een vroeg stadium te behandelen: pentamidine en suramine.BB

• Pentamidine: Pentamidine wordt gegeven aan mensen met stadium één West-Afrikaanse slaapziekte en wordt toegediend via injectie of intraveneus. Dit medicijn wordt meestal goed verdragen, maar kan bijwerkingen veroorzaken zoals hypoglykemie en maagklachten.BB

• Suramin: Suramin wordt gebruikt voor de behandeling van Oost-Afrikaanse slaapziekte en wordt intraveneus toegediend. Bijwerkingen komen vaak voor, hoewel ze over het algemeen mild en tijdelijk zijn.BB

• Fexinidazol: Dit nieuwe medicijn voor West-Afrikaanse slaapziekte werd in 2019 goedgekeurd. Het is effectief bij de behandeling van zowel stadium één als vroege stadium twee van de ziekte. Het kan niet worden gebruikt tijdens het eerste trimester van de zwangerschap of bij kinderen jonger dan 6 jaar. De meest voorkomende bijwerkingen zijn misselijkheid, braken en hoofdpijn. Het wordt gegeven als een eenmaal daagse pil gedurende 10 dagen.

Fase twee behandelingen

Voor infecties die de bloed-hersenbarrière al zijn gepasseerd, worden drie medicijnen aanbevolen: eflornithine, melarsoprol en nifurtimox.BB

• Eflornithine: Eflornithine behandelt mensen met stadium twee West-Afrikaanse slaapziekte.BHet wordt vier keer per dag intraveneus toegediend gedurende twee weken achter elkaar, wat moeilijk te beheren kan zijn in landelijke gezondheidsomgevingen. Hierdoor wordt het soms gecombineerd met nifurtimox, zodat het in minder frequente doses kan worden gegeven.

• Melarsoprol: Melarsoprol is het enige medicijn dat beschikbaar is om Oost-Afrikaanse slaapziekte in de tweede fase te behandelen, maar het kan ook West-Afrikaanse slaapziekte behandelen.BHoewel effectief, is melarsoprol moeilijk te gebruiken en nogal giftig. Het wordt intraveneus toegediend, met behulp van een ingewikkeld doseringsschema, en bijwerkingen kunnen intens zijn. Naar schatting 5 tot 10 procent van de tijd kan het neurologische problemen of soms de dood veroorzaken.BB

• Nifurtimox: Nifurtimox wordt meestal gebruikt voor de behandeling van Amerikaanse trypanosomiasis (ook wel de ziekte van Chagas genoemd), maar wordt soms gecombineerd met eflornithine om de West-Afrikaanse slaapziekte te behandelen.BB

preventie

Er is geen vaccin of medicijn dat u kunt nemen om Afrikaanse trypanosomiasis te voorkomen.BDe beste manier om jezelf te beschermen is om tseetseevliegbeten helemaal te vermijden.

• Vraag de lokale bevolking of ze weten in welke gebieden hogere concentraties tseetseevliegen voorkomen en welke plaatsen je beter kunt vermijden.

• Blijf overdag uit de buurt van struiken of dichte vegetatie waar de vliegen kunnen rusten.

• Bedek je met lange mouwen, lange broeken en hoeden gemaakt van middelzware, neutraal gekleurde stoffen. Vliegen kunnen door lichtere materialen bijten en worden aangetrokken door levendige en donkere kleuren, vooral blauw.

• Controleer de binnenkant van voertuigen voordat u erin stapt. Tseetseevliegen als bewegende voertuigen die stof doen opwaaien.

• Gebruik insectenspray zoals aangegeven. Insectenwerende middelen lijken niet veel bescherming te bieden tegen tseetseevliegen, maar de vliegen zijn niet de enige insecten die ziekten kunnen overbrengen. Door muggen overgedragen ziekten zoals knokkelkoorts of malaria zijn ook belangrijke zorgen voor de volksgezondheid voor mensen die in regio’s wonen waar Afrikaanse trypanosomiasis zich kan verspreiden.BB

Afrikaanse slaapziekte is een ernstige en mogelijk dodelijke ziekte, maar het is behandelbaar, vooral als de diagnose in de vroege stadia van de ziekte wordt gesteld. Als u onlangs heeft gereisd of gewoond in gebieden met Afrikaanse trypanosomiasis en symptomen van de ziekte vertoont, neem dan onmiddellijk contact op met een zorgverlener en vertel hen over uw reisgeschiedenis.