Polio: oorzaken, symptomen en behandeling

Overzicht

Polio is een invaliderende en levensbedreigende ziekte die wordt veroorzaakt door het poliovirus.

Dit is een besmettelijke virale ziekte. In de meest ernstige vorm veroorzaakt polio zenuwbeschadiging die leidt tot verlamming, ademhalingsmoeilijkheden en soms de dood.

Ondanks een wereldwijde poging om polio uit te roeien, blijft het poliovirus vandaag de dag kinderen en volwassenen in delen van Azië en Afrika treffen.

De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) adviseert om voorzorgsmaatregelen te nemen om uzelf tegen polio te beschermen als u ergens naartoe reist waar het risico op polio bestaat.

Volwassenen die zijn gevaccineerd en van plan zijn naar een gebied te reizen waar polio voorkomt, dienen een boosterdosis geïnactiveerd poliovirusvaccin (IPV) te krijgen. Immuniteit na een boosterdosis duurt een leven lang.

Symptomen van polio

Hoewel polio verlamming en de dood kan veroorzaken, worden de meeste mensen die met het virus zijn geïnfecteerd niet ziek en weten ze niet dat ze besmet zijn.

Niet-paralytische polio

Sommige mensen die symptomen van het poliovirus ontwikkelen, krijgen een vorm van polio die niet tot verlamming leidt. Niet-paralytische polio veroorzaakt meestal griepachtige symptomen.

Symptomen, die tot 10 dagen kunnen duren, zijn onder meer:

• Koorts
• Keelpijn
• Hoofdpijn
• Braken
• Vermoeidheid
• Rugpijn of stijve rug
• Nekpijn of stijve nek
• Pijn of stijfheid in de armen of benen
• Spier zwakte

Paralytisch syndroom

Deze meest ernstige vorm van de ziekte is zeldzaam. De eerste symptomen van paralytische polio, zoals koorts en hoofdpijn, bootsen vaak die van niet-paralytische polio na. Binnen een week verschijnen echter andere symptomen, waaronder:

• Verlies van reflexen
• Ernstige spierpijn of zwakte
• Losse en slappe ledematen (slappe verlamming)

Post-polio-syndroom

Post-poliosyndroom is een cluster van symptomen die sommige mensen jaren na polio treffen. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Spier- of gewrichtszwakte en pijn
• Vermoeidheid
• Spierverspilling (atrofie)
• Ademhalings- of slikproblemen
• Slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen, zoals slaapapneu
• Verlaagde tolerantie voor koude temperaturen

Wanneer moet je naar een dokter?

Raadpleeg uw arts voor aanbevelingen voor poliovaccinatie voordat u naar een deel van de wereld reist waar polio nog van nature voorkomt of waar oraal poliovaccin (OPV) wordt gebruikt, zoals Midden- en Zuid-Amerika, Afrika en Azië.

Bel bovendien uw arts als:

• Uw kind heeft de vaccinatiereeks niet voltooid
• Uw kind heeft een allergische reactie op het poliovaccin
• Uw kind heeft andere problemen dan een lichte roodheid of pijn op de injectieplaats van het vaccin
• Je hebt jaren geleden polio gehad en hebt nu onverklaarbare zwakte en vermoeidheid

Oorzaken van polio

Poliovirus verspreidt zich van persoon tot persoon en kan het ruggenmerg van een persoon infecteren, waardoor verlamming ontstaat (kan geen delen van het lichaam verplaatsen).

Polio kan worden overgedragen door direct contact met iemand die besmet is met het virus of via besmet voedsel en water (minder vaak). Mensen met het poliovirus kunnen het virus wekenlang in hun ontlasting verspreiden. Mensen die het virus hebben maar geen symptomen hebben, kunnen het virus toch doorgeven aan anderen.

Risicofactoren

Polio treft vooral kinderen jonger dan 5 jaar. Iedereen die niet is gevaccineerd, loopt echter het risico deze ziekte te krijgen.

Complicaties

Paralytische polio kan leiden tot tijdelijke of permanente spierverlamming, invaliditeit, botafwijkingen en overlijden.

Preventie van polio

De meest effectieve manier om polio te voorkomen, is vaccinatie.

Polio vaccin

De meeste kinderen in de Verenigde Staten ontvangen vier doses geïnactiveerd poliovirusvaccin (IPV) op de volgende leeftijden:

• Twee maanden
• Vier maanden
• Tussen 6 en 18 maanden
• Tussen 4 en 6 jaar als kinderen net naar school gaan

IPV is veilig voor mensen met een verzwakt immuunsysteem, hoewel het niet zeker is hoe beschermend het vaccin is in gevallen van ernstige immuundeficiëntie. Vaak voorkomende bijwerkingen zijn pijn en roodheid op de injectieplaats.

Allergische reactie op het vaccin

IPV kan bij sommige mensen een allergische reactie veroorzaken. Omdat het vaccin sporen van de antibiotica streptomycine, polymyxine B en neomycine bevat, mag het niet worden gegeven aan iemand die op deze medicijnen heeft gereageerd.

Symptomen van een allergische reactie treden meestal binnen enkele minuten tot enkele uren na de injectie op. Symptomen kunnen zijn:

• Ademhalingsproblemen
• Zwakheid
• Heesheid of piepende ademhaling
• Snelle hartslag
• Urticaria
• Duizeligheid

Als u of uw kind na een injectie een allergische reactie krijgt, roep dan onmiddellijk medische hulp in.

Vaccinatie van volwassenen

In ons land worden volwassenen niet ingeënt tegen polio omdat de meesten al immuun zijn en de kans op polio minimaal is. Bepaalde volwassenen met een hoog risico op polio die een primaire vaccinatieserie met IPV of het orale poliovaccin (OPV) hebben gehad, moeten echter een enkele boosterschot met IPV krijgen.

Een enkele boosterdosis IPV gaat een leven lang mee. Risicovolle volwassenen zijn onder meer degenen die naar delen van de wereld reizen waar polio nog steeds voorkomt of degenen die zorgen voor mensen met polio.

Als u niet bent gevaccineerd, moet u een reeks primaire poliovaccinatieschoten krijgen – twee doses IPV met tussenpozen van vier tot acht weken en een derde dosis 6 tot 12 maanden na de tweede dosis.

Diagnose

Artsen herkennen polio vaak aan symptomen, zoals een stijve nek en stijve rug, abnormale reflexen en moeite met slikken en ademen. Om de diagnose te bevestigen, wordt een monster van keelafscheidingen, ontlasting of een kleurloze vloeistof die uw hersenen en ruggenmerg (cerebrospinale vloeistof) omgeeft, gecontroleerd op poliovirus.

Behandeling van polio

Er is geen remedie voor polio. Als u polio heeft, zal uw arts proberen u op uw gemak te stellen en andere gezondheidsproblemen te voorkomen. Enkele behandelingen en hulpmiddelen voor ondersteuning zijn:

• Pijnstillers (zoals ibuprofen)
• Een ventilator (een apparaat dat u helpt ademen)
• Fysiotherapie die kan helpen uw spieren aan het werk te houden
• Bedrust en vloeistoffen voor griepachtige symptomen
• Krampstillers om spieren te ontspannen
• Antibiotica voor urineweginfecties
• Een verwarmingskussen voor spierpijn en spasmen
• Corrigerende beugels
• Longrevalidatie om te helpen bij longcomplicaties
• Een mobiliteitshulpmiddel zoals een wandelstok, rolstoel of elektrische scooter