Waarom een ​​centrale lijn nodig is en de bijbehorende risico’s

Een centrale lijn is een soort katheter die in een grote ader wordt geplaatst. Hiermee kan bloed worden afgenomen en kunnen meerdere intraveneuze (IV) vloeistoffen worden toegediend. Intraveneuze vloeistoffen worden rechtstreeks in de ader afgeleverd.

Een centrale lijn is groter in vergelijking met een typische IV-lijn. Het heeft ook voordelen ten opzichte van een typische IV-lijn, waaronder:

• Het kan langer op zijn plaats blijven
• Het kan een groter volume aan vloeistoffen afgeven
• Hierdoor kan gemakkelijk bloed worden afgenomen

Een centrale lijn kan ook worden gebruikt om de vloeistofvolumestatus te meten. Dit kan helpen bepalen of een patiënt uitgedroogd is of voldoende vocht heeft gekregen.

Een PICC-lijn is een soort IV-toegang die weken en maanden kan worden gehandhaafd. Dit is niet hetzelfde als een centrale lijn, maar deelt veel van dezelfde kwaliteiten.

Dit artikel gaat in op centrale lijnen, waarvoor ze worden gebruikt en enkele van de risico’s van het hebben ervan.

Doel van een centrale lijn

Een centrale lijn kan maximaal vijf lumen hebben. Dit zijn poorten die kunnen worden gebruikt om vloeistoffen toe te dienen, bloed af te nemen of metingen uit te voeren.

Een centrale lijn kan om verschillende redenen worden gebruikt:

• Vloeistofreanimatie: dit is wanneer een patiënt grote hoeveelheden IV-vloeistoffen krijgt. Een centrale lijn zorgt ervoor dat deze vloeistoffen sneller kunnen stromen.

• Bloedafname: Bij patiënten die regelmatig bloed moeten afnemen, kan een centrale lijn worden geplaatst. Hierdoor kan het bloed worden afgenomen zonder de patiënt herhaaldelijk te moeten “plakken”.

• Dialyse: In sommige gevallen kunnen twee lumen op de centrale lijn worden gebruikt om dialyse uit te voeren. Dit is wanneer het bloed wordt verwijderd en gefilterd. Het andere lumen kan worden gebruikt om het gefilterde bloed terug te voeren naar het lichaam.

• Vloeistofmeting: Sommige centrale lijnen kunnen de centrale veneuze druk meten. Dit vertelt zorgverleners hoeveel vocht er in de bloedbaan zit. Dit helpt hen te weten of de patiënt te veel of te weinig vocht heeft gekregen.

• Hartfunctie bewaken: Een Swan-Ganz-katheter is een soort centrale lijn. Het kan worden gebruikt om het linker atrium van het hart te bewaken. Het linker atrium is het deel van het hart dat zuurstofrijk bloed ontvangt. Deze informatie kan zeer waardevol zijn wanneer een patiënt ernstige hartproblemen heeft of recentelijk een hartoperatie heeft ondergaan.

• Langdurige therapie: Een centrale lijn wordt vaak gebruikt wanneer langdurige therapie wordt verwacht. Een patiënt kan bijvoorbeeld wekenlang IV-antibioticabehandeling nodig hebben.

• Chemotherapie: deze medicijnen kunnen te hard zijn voor een standaard IV.

Invoegen van een centrale lijn

De patiënt ligt plat en onthult het gebied waar de lijn zal worden ingebracht.

De patiënt wordt van top tot teen bedekt met een steriel laken. Het laken is een vel papier met een gat erin. Hierdoor heeft de persoon die de lijn plaatst toegang tot de ader.

Het steriele laken helpt het risico op infectie te verminderen. Studies hebben aangetoond dat het bedekken van het hele lichaam, in plaats van alleen het gebied waar de lijn zal worden geplaatst, de beste manier is om infectie te voorkomen.

Zodra de patiënt is gedrapeerd, wordt de huid gereinigd met een antisepticum. Als de patiënt wakker is, kan de huid ook worden verdoofd met een plaatselijke verdoving. Tijdens de procedure worden de omgeving en apparatuur zo steriel mogelijk gehouden.

Echografie helpt de zorgverlener bij het lokaliseren van het bloedvat. Een holle katheter wordt in de ader ingebracht. De katheter wordt vervolgens op zijn plaats gehecht. In sommige gevallen kan een zelfklevend hulpmiddel worden gebruikt om de katheter stil te houden.

Na plaatsing wordt het gebied weer schoongemaakt. Een steriel verband wordt over de inbrengplaats geplaatst, waarbij de lumen toegankelijk is.

Voordat de lijn kan worden gebruikt, moet de plaatsing ervan worden bevestigd met een röntgenfoto. Dit zorgt ervoor dat medicijnen niet per ongeluk in het weefsel of in het verkeerde bloedvat terechtkomen.

Soms moet de katheter worden aangepast. Dit kan zijn omdat het te ver in het schip is of niet ver genoeg in het vat.

Risico’s van een centrale lijn

Centrale lijnen brengen risico’s met zich mee. Deze risico’s moeten worden afgewogen tegen de noodzaak van de lijn. Infectie is het grootste risico.

Centrale lijn-geassocieerde bloedbaaninfectie

Een centrale lijn-geassocieerde bloedbaaninfectie (CLABSI) vindt plaats wanneer microben via de centrale lijn de bloedbaan binnendringen.

Ziekenhuizen hebben best practices om infecties te helpen voorkomen. Deze praktijken omvatten:

• Regelmatige steriele verbandwisselingen
• Het gebruik van een steriel laken voor het hele lichaam tijdens het plaatsen van de lijn
• De lijn verwijderen zodra het niet meer nodig is
• Alleen de regel invoegen als het absoluut noodzakelijk is

Het verband dat over de inbrengplaats wordt geplaatst, is meestal helder. Hierdoor kan het zorgteam controleren op tekenen van infectie zonder de site meer dan nodig aan lucht bloot te stellen.

Andere risico’s

Naast infectie heeft een centrale lijn nog andere risico’s. Deze kunnen zijn:

• pneumothorax: Een ingeklapte long is mogelijk. Dit is vooral het geval als de centrale lijn in de subclavia-ader wordt geplaatst. Wanneer dit gebeurt, kan het worden behandeld met een thoraxslang.

• Verandering in hartritme: Bij sommige soorten centrale lijnen kan het hart geïrriteerd raken door het inbrengproces. Dit kan gebeuren terwijl de lijn door de bloedvaten in de buurt van het hart loopt, waardoor het hartritme verandert. Dit wordt meestal opgelost met de juiste plaatsing van de lijn. In zeldzame gevallen kan medicatie nodig zijn.

• Luchtembolie: dit is een zeer ernstige aandoening waarbij lucht in de bloedbaan komt en door het lichaam reist. Dit is zeer zeldzaam en grotendeels te voorkomen.

Overzicht

Een centrale lijn is een soort katheter die in een grote ader gaat. Het maakt bloedafnames gemakkelijker en heeft andere voordelen, zoals de afgifte van grote hoeveelheden vocht.

Centrale lijnen worden altijd onder steriele omstandigheden ingebracht. Toch brengen ze wel enig risico met zich mee. Het grootste risico is infectie.

Een centrale lijn is erg handig als een patiënt ziek is. Toch is het niet zonder risico. Voor veel patiënten wegen de voordelen op tegen de risico’s. Het vermijden van meerdere “sticks” voor bloedafnames en het hebben van betrouwbare IV-toegang zijn goede redenen om een ​​centrale lijn te plaatsen.

Voor sommige patiënten maakt de centrale lijn een ziekenhuisopname draaglijker. Anderen hebben echter misschien geen last van bloedafnames. Deze patiënten vermijden misschien de mogelijke complicaties die een centrale lijn met zich mee kan brengen.