Struma is een vergroting van de schildklier in de nek. Een struma kan worden veroorzaakt door verschillende factoren en aandoeningen, en de behandeling varieert van waakzaam wachten (geen behandeling) tot een operatie.
Overzicht
Wat is struma?
Struma is een aandoening waarbij de schildklier groter wordt. De schildklier is een kleine, vlindervormige klier in de nek, onder de adamsappel.
De schildklier produceert de hormonen thyroxine (ook wel T4) en triiodothyronine (ook wel T3) genoemd. (Het grootste deel van de T4 wordt buiten de schildklier veranderd in T3.) Deze hormonen spelen een rol bij bepaalde lichaamsfuncties, waaronder lichaamstemperatuur, stemming en prikkelbaarheid, hartslag, spijsvertering en andere.
Symptomen en oorzaken
Wat veroorzaakt struma?
Struma’s hebben verschillende oorzaken, afhankelijk van hun type.
- Eenvoudig struma ontwikkelt zich wanneer de schildklier niet genoeg hormonen maakt om aan de behoeften van het lichaam te voldoen. De schildklier probeert dit tekort op te vangen door groter te worden.
- Endemisch struma komt voor bij mensen in bepaalde delen van de wereld die niet genoeg jodium in hun dieet krijgen (jodium is nodig om schildklierhormoon te maken). Een gebrek aan jodium in de voeding is bijvoorbeeld nog steeds een veelvoorkomend probleem in delen van Centraal-Azië en Centraal-Afrika. Omdat jodium in de Verenigde Staten en andere landen aan keukenzout wordt toegevoegd, komt dit type struma in deze landen meestal niet voor.
- Sporadisch struma’s hebben in de meeste gevallen geen bekende oorzaak. In sommige gevallen kunnen bepaalde medicijnen dit type struma veroorzaken. Het medicijn lithium, dat wordt gebruikt om bepaalde psychische aandoeningen te behandelen, evenals andere medische aandoeningen, kan bijvoorbeeld dit type struma veroorzaken.
Andere risicofactoren voor struma zijn onder meer:
- Erfelijk (geërfd van familie)
- Vrouwelijk geslacht
- Leeftijd ouder dan 40
Andere ziekten en aandoeningen kunnen ook een struma veroorzaken. Waaronder:
- Ziekte van Graves. De ziekte van Graves is een auto-immuunziekte (het immuunsysteem van uw lichaam valt per ongeluk uw gezonde lichaam aan). In dit geval valt het immuunsysteem de schildklier aan en wordt de schildklier groter.
- ziekte van Hashimoto. Dit is een andere auto-immuunziekte. In dit geval veroorzaakt de ziekte een ontsteking (zwelling) van de schildklier. Dit zorgt ervoor dat het minder schildklierhormonen produceert, wat resulteert in een struma. Dit type struma wordt meestal vanzelf beter na verloop van tijd.
- Nodulair struma. In deze toestand komen gezwellen, knobbeltjes genaamd, voor aan een of beide zijden van de schildklier, waardoor deze groter wordt.
- Schildklierkanker. Kanker van de schildklier vergroot vaak de schildklier.
- Zwangerschap. Humaan choriongonadotrofine, een hormoon dat een vrouw tijdens de zwangerschap aanmaakt, kan de schildklier doen groeien.
- Schildklierontsteking. Ontsteking van de schildklier zelf kan ervoor zorgen dat de schildklier gaat groeien. Dit kan gebeuren nadat de persoon een ziekte heeft gehad die wordt veroorzaakt door een virus, of nadat een vrouw is bevallen.
- Blootstelling aan straling. Een persoon die medische bestralingsbehandelingen aan het hoofd en de nek heeft ondergaan (maar geen diagnostische procedures, zoals een CT-scan) heeft een groter risico op het ontwikkelen van struma.
Wat zijn de symptomen van struma?
De belangrijkste symptomen van struma zijn onder meer:
- Een zwelling in de voorkant van de nek, net onder de adamsappel
- Een gevoel van beklemming in het keelgebied
- Heesheid (krassende stem)
- Nek ader zwelling
- Duizeligheid wanneer de armen boven het hoofd worden geheven
Andere, minder vaak voorkomende symptomen zijn onder meer:
- Moeite met ademhalen (kortademigheid)
- hoesten
- Piepende ademhaling (door knijpen in de luchtpijp)
- Moeite met slikken (door knijpen in de slokdarm of “voedselbuis”)
Sommige mensen met een struma kunnen ook hyperthyreoïdie of een overactieve schildklier hebben. Symptomen van hyperthyreoïdie kunnen zijn:
- Een verhoogde hartslag in rust
- Hoge hartslag
- Diarree, misselijkheid, braken
- Zweten zonder inspanning of verhoogde kamertemperatuur
- Schudden
- Agitatie
Sommige mensen met struma kunnen ook hypothyreoïdie of een te trage schildklier hebben. Symptomen van hypothyreoïdie kunnen zijn:
- Vermoeidheid (moe voelen)
- Constipatie
- Droge huid
- Gewichtstoename
- Menstruele onregelmatigheden
Diagnose en tests
Hoe wordt struma gediagnosticeerd?
Er kunnen verschillende tests worden gebruikt om struma te diagnosticeren en te evalueren, waaronder de volgende:
- Fysiek examen: Uw arts kan misschien zien of de schildklier is gegroeid door in de nek te voelen voor knobbeltjes en tekenen van gevoeligheid.
- Hormoontest: Deze bloedtest meet de schildklierhormoonspiegels, die vertellen of de schildklier goed werkt.
- Antilichaamtest: Deze bloedtest zoekt naar bepaalde antilichamen die in sommige vormen van struma worden geproduceerd. Een antilichaam is een eiwit dat wordt gemaakt door witte bloedcellen. Antilichamen helpen bij de verdediging tegen indringers (bijvoorbeeld virussen) die ziekten of infecties in het lichaam veroorzaken.
- Echografie van de schildklier: Echografie is een procedure die hoogfrequente geluidsgolven door lichaamsweefsels stuurt. De echo’s worden opgenomen en omgezet in video of foto’s. Echografie van de schildklier onthult de grootte van de klier en vindt knobbeltjes.
- Schildklierscan: Deze beeldvormende test geeft informatie over de grootte en functie van de klier. Bij deze test wordt een kleine hoeveelheid radioactief materiaal in een ader geïnjecteerd om een afbeelding van de schildklier op een computerscherm te maken. Deze test wordt niet vaak besteld, omdat het alleen in bepaalde omstandigheden nuttig is.
- CT-scan of MRI (magnetic resonance imaging) van de schildklier: Als het struma erg groot is of zich in de borst verspreidt, wordt een CT-scan of MRI gebruikt om de grootte en spreiding van het struma te meten.
Beheer en behandeling
Hoe wordt struma behandeld?
Behandeling voor struma hangt af van hoe groot de schildklier is gegroeid, symptomen en wat de oorzaak is. Behandelingen omvatten:
- Geen behandeling/”waakzaam wachten”. Als het struma klein is en u er geen last van heeft, kan uw arts besluiten dat het niet behandeld hoeft te worden. Het struma zal echter nauwlettend in de gaten worden gehouden voor eventuele veranderingen.
- medicijnen. Levothyroxine (Levothroid®, Synthroid®) is een vervangingstherapie voor schildklierhormoon. Het wordt voorgeschreven als de oorzaak van het struma een traag werkende schildklier is (hypothyreoïdie). Andere medicijnen worden voorgeschreven als de oorzaak van het struma een overactieve schildklier is (hyperthyreoïdie). Deze geneesmiddelen omvatten methimazol (Tapazole®) en propylthiouracil. De arts kan aspirine of corticosteroïden voorschrijven als struma wordt veroorzaakt door een ontsteking.
- Behandeling met radioactief jodium. Deze behandeling, die wordt gebruikt in geval van een overactieve schildklier, omvat orale inname van radioactief jodium. Het jodium gaat naar de schildklier en doodt schildkliercellen, waardoor de klier krimpt. Na een behandeling met radioactief jodium moet de patiënt meestal de rest van zijn of haar leven substitutietherapie met schildklierhormoon gebruiken.
- biopsie. Een biopsie is de verwijdering van een weefsel- of celmonster dat in een laboratorium moet worden onderzocht. Een biopsie kan nodig zijn als er grote knobbeltjes in de schildklier zijn. Er wordt een biopsie genomen om kanker uit te sluiten.
- Chirurgie. Een operatie wordt uitgevoerd om de schildklier geheel of gedeeltelijk te verwijderen. Een operatie kan nodig zijn als het struma groot is en problemen met ademhalen en slikken veroorzaakt. Chirurgie wordt soms ook gebruikt om knobbeltjes te verwijderen. Een operatie moet worden uitgevoerd als kanker aanwezig is. Afhankelijk van de hoeveelheid verwijderde schildklier, moet de patiënt mogelijk de rest van zijn of haar leven een schildklierhormoonvervangende therapie gebruiken.
Discussion about this post