Vernauwing van abdominale bloedvaten, ook wel abdominale arteriële stenose genoemd, treedt op wanneer de slagaders die bloed aanvoeren naar de maag, darmen, lever, nieren of andere abdominale organen vernauwd raken. Deze aandoening vermindert de toevoer van zuurstofrijk bloed naar deze organen en veroorzaakt een reeks symptomen die afhangen van de ernst en de plaats van de vernauwing. Als je de symptomen begrijpt, kun je vroegtijdige tekenen herkennen, tijdig een diagnose stellen en ernstige complicaties voorkomen.
Hoe bloedvatvernauwing in de buik ontstaat
Vernauwing van buikbloedvaten ontstaat meestal wanneer vetafzettingen (plaques genoemd) zich ophopen langs de binnenwanden van slagaders. Dit proces, bekend als atherosclerose, zorgt ervoor dat de slagaderwanden dikker en minder elastisch worden. Het bloed zal met een grotere weerstand stromen, waardoor de zuurstoftoevoer naar de organen vermindert. Wanneer dit proces optreedt in slagaders die bloed naar de darmen voeren, zoals de coeliakie-slagader, de superieure mesenterische slagader of de inferieure mesenterische slagader, treden de symptomen vaak op na het eten omdat de darmen meer bloed nodig hebben om voedsel te verteren.

Andere oorzaken zijn ontsteking van de bloedvaten, externe compressie door nabijgelegen structuren, bloedstolsels of aangeboren vernauwing. De verminderde bloedstroom leidt na verloop van tijd tot weefselschade en veroorzaakt daardoor verschillende symptomen.
Symptomen van vernauwing van abdominale bloedvaten (abdominale arteriële stenose)
1. Buikpijn na het eten
Buikpijn na het eten is een typisch symptoom van vernauwing van de buikbloedvaten. De pijn begint 15 tot 60 minuten nadat je hebt gegeten en houdt meestal één tot drie uur aan. Deze pijn treedt op omdat de darmen meer bloed nodig hebben voor de spijsvertering, maar de vernauwde slagaders niet genoeg zuurstof kunnen leveren.
De pijn voelt vaak dof, krampend of drukkend aan en komt voor in de midden- of bovenbuik. De intensiteit van de pijn kan geleidelijk toenemen naarmate de vernauwing van de bloedvaten ernstiger wordt. Je kunt bang zijn om te eten vanwege de pijn na de maaltijd, wat leidt tot verminderde voedselinname en gewichtsverlies.
2. Onbedoeld gewichtsverlies
Onbedoeld gewichtsverlies volgt meestal op chronische buikpijn na de maaltijd. Wanneer pijn geassocieerd wordt met eten, verminderen veel mensen onbewust hun voedselporties of slaan ze maaltijden over om het ongemak te vermijden. Na verloop van tijd leidt onvoldoende voedselinname tot een calorietekort en gewichtsverlies.
Daarnaast belemmert een verminderde bloedtoevoer naar de darmen de opname van voedingsstoffen. Een slechte opname van voedingsstoffen draagt verder bij aan gewichtsverlies en kan vermoeidheid, zwakte en verlies van spiermassa veroorzaken.
3. Opgeblazen gevoel in de buik, misselijkheid en overgeven
Verminderde bloedtoevoer naar de spijsverteringsorganen vertraagt de darmbeweging en beïnvloedt de functie van de maag en de dunne darm. Veel mensen ervaren een opgeblazen gevoel na de maaltijd omdat het voedsel langzamer door het spijsverteringskanaal beweegt. De maag kan vol aanvoelen, zelfs na het eten van een kleine hoeveelheid voedsel.

Misselijkheid of braken treedt soms op na grotere maaltijden, vooral in ernstige gevallen. Het braken kan gedeeltelijk verteerd voedsel bevatten dat niet goed in de darmen is terechtgekomen. Deze symptomen verergeren vaak als je vette of zware maaltijden eet die een grotere inspanning van de spijsvertering vergen.
4. Diarree of veranderingen in de ontlastingsgewoonte
Onvoldoende zuurstoftoevoer naar de darmwand tast het vermogen aan om voedingsstoffen en vloeistoffen op te nemen. Deze beperking leidt soms tot diarree. De ontlasting is vaak los of waterig, vooral na het eten. Sommige mensen hebben afwisselend diarree en constipatie.
In ernstige gevallen kan de darmwand gebieden met weefselschade ontwikkelen door langdurig zuurstoftekort, wat pijn en bloedingen veroorzaakt. Bloederige ontlasting duidt op een medisch noodgeval dat onmiddellijk onderzocht moet worden.
5. Abdominale ruis
Een abdominale bruit is een abnormaal suizend geluid dat een arts hoort door een stethoscoop die over de buik wordt geplaatst. Dit geluid wordt veroorzaakt door een turbulente bloedstroom door vernauwde slagaders. Hoewel je dit geluid zelf niet kunt horen, dient het als een fysieke aanwijzing die artsen helpt bij het vermoeden van vernauwingen in de buikslagaders.
6. Vermoeidheid en zwakte
Vermoeidheid en zwakte zijn het gevolg van twee belangrijke factoren. Ten eerste leiden een chronisch gebrek aan absorptie van voedingsstoffen en een verminderde calorie-inname tot een tekort aan energie. Ten tweede ervaart het lichaam voortdurend stress door voortdurend zuurstoftekort in vitale organen. Aanhoudende vermoeidheid die niet verbetert door rust kan wijzen op een aanzienlijke beperking van de bloedstroom in de buik.
7. Ernstige pijn en tekenen van intestinale ischemie
Wanneer de vernauwing kritiek wordt en de bloedstroom sterk afneemt, kan darmischemie optreden. Intestinale ischemie betekent dat delen van de darm te weinig zuurstof krijgen om goed te kunnen functioneren. Soms kun je plotselinge hevige buikpijn krijgen.
Andere waarschuwingssignalen zijn misselijkheid, braken, diarree en soms bloed in de ontlasting. Als je deze aandoening niet behandelt, kan er weefselsterfte (gangreen) van de darm ontstaan, wat levensbedreigend kan zijn. Bij ernstige of plotselinge buikpijn is onmiddellijke medische behandeling noodzakelijk.
Verschillen tussen chronische vernauwing en acute vernauwing
Chronische vernauwing ontwikkelt zich langzaam gedurende vele maanden. De symptomen treden geleidelijk op, zoals pijn na de maaltijd, gewichtsverlies en veranderingen in de eetlust. Het lichaam compenseert soms door de vorming van collaterale bloedvaten die de circulatie tijdelijk verbeteren.
Acute vernauwing, meestal veroorzaakt door een plotselinge bloedstolsel, veroorzaakt abrupte en intense symptomen. De pijn treedt plotseling en hevig op en het risico op darmschade neemt binnen een uur dramatisch toe. Als je dit verschil begrijpt, kun je beter spoedeisende hulp zoeken als de symptomen plotseling veranderen.
Een vroege diagnose en behandeling kunnen onomkeerbare schade aan buikorganen voorkomen.
Hoe artsen deze aandoening diagnosticeren
Artsen gebruiken verschillende tests om een vernauwing van de buikbloedvaten te bevestigen. Doppler ultrageluid meet de snelheid van de bloedstroom en detecteert turbulentie veroorzaakt door vernauwde slagaders. Computer tomografie angiografie of magnetische resonantie angiografie geeft gedetailleerde beelden van de bloedvaten. In sommige gevallen kan een conventioneel angiogram worden gebruikt om de exacte locatie en ernst van de vernauwing te visualiseren.
Bloedonderzoek kan tekenen van slechte voeding of belasting van organen aantonen, maar beeldvormend onderzoek blijft essentieel voor de diagnose.
Discussion about this post