Ontsteking in urine zonder blaasontsteking: Oorzaken en behandeling

Een ontsteking in urine, ook wel bacteriurie genoemd, is een aandoening waarbij bacteriën in de urine aanwezig zijn. Dit kan gebeuren zonder dat er sprake is van een blaasontsteking. Hoewel bacteriurie meestal geen ernstige gevolgen heeft, kan het soms wijzen op een onderliggende aandoening. In dit artikel gaan we dieper in op de oorzaken, symptomen en behandeling van bacteriurie.

Oorzaken van bacteriurie (ontsteking in urine maar geen blaasontsteking)

Bacteriurie wordt veroorzaakt door de aanwezigheid van bacteriën in de urine. Normaal gesproken is de urine steriel en bevatten de urinewegen geen bacteriën. Echter, soms kunnen bacteriën zich vermenigvuldigen in de urinewegen en bacteriurie veroorzaken. Er zijn verschillende oorzaken die dit kunnen veroorzaken:

• Seksueel contact: Seksueel contact kan leiden tot bacteriële infecties in de urinewegen. Vooral vrouwen zijn hier gevoelig voor omdat de urinebuis korter is dan bij mannen en daardoor makkelijker te besmetten.
• Diabetes: Diabetes verhoogt het risico op bacteriurie omdat het de nieren beschadigt en de bloedcirculatie beïnvloedt. Hierdoor kan het moeilijker worden voor het lichaam om zich te ontdoen van bacteriën in de urine.
• Verminderde weerstand: Een verzwakt immuunsysteem kan ook leiden tot bacteriurie. Dit kan voorkomen bij mensen die chemotherapie of bestraling krijgen of bij mensen met een auto-immuunziekte.
• Urinewegobstructie: Een obstructie in de urinewegen kan ook bacteriën veroorzaken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij een vergrote prostaat bij mannen of bij een vernauwing van de urinebuis.

Symptomen van bacteriurie

Bacteriurie veroorzaakt vaak geen symptomen. In sommige gevallen kan het echter gepaard gaan met de volgende symptomen:

• Pijn of branderig gevoel bij het plassen
• Frequent urineren
• Troebele of stinkende urine
• Bloed in de urine

Hoewel deze symptomen kunnen wijzen op bacteriurie, zijn ze niet specifiek genoeg om de diagnose te stellen.

De symptomen van ontsteking in urine zonder blaasontsteking kunnen verward worden met symptomen van andere ziekten. Bijvoorbeeld kan een urineweginfectie symptomen veroorzaken die vergelijkbaar zijn met die van een ontsteking in urine zonder blaasontsteking, zoals pijn bij het plassen en een dringende behoefte om te plassen. Het is daarom belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Medisch onderzoek en diagnose

De diagnose van bacteriurie kan worden gesteld door middel van een urineonderzoek. Bij dit onderzoek wordt de urine geanalyseerd op de aanwezigheid van bacteriën. Als er meer dan 100.000 bacteriën per milliliter urine aanwezig zijn, wordt de diagnose bacteriurie gesteld.

Als de persoon symptomen heeft, kan aanvullend onderzoek worden gedaan om andere aandoeningen uit te sluiten, zoals een blaasontsteking of een nierinfectie. Dit kan onder meer gebeuren door middel van een urinekweek, echografie of CT-scan.

Behandeling van bacteriurie, ontsteking in urine maar geen blaasontsteking

In de meeste gevallen is behandeling van bacteriurie niet nodig, tenzij de persoon symptomen heeft of een onderliggende aandoening heeft die behandeling vereist. Als behandeling nodig is, zal de arts antibiotica voorschrijven om de bacteriën te doden. Het is belangrijk om de antibiotica volgens voorschrift in te nemen en de volledige kuur af te maken, ook al verdwijnen de symptomen eerder.

Preventie van bacteriurie

Er zijn verschillende manieren om bacteriurie te voorkomen:

• Voldoende vochtinname: Door voldoende water te drinken, wordt de urine verdund en worden bacteriën uit de urinewegen gespoeld.
• Goede hygiëne: Het is belangrijk om de genitaliën en anus goed schoon te houden, vooral na seksueel contact. Hierdoor wordt de kans op bacteriële infecties verminderd.
• Gebruik van condooms: Het gebruik van condooms tijdens seksueel contact kan helpen om bacteriën uit de urinewegen te houden.
• Regelmatig plassen: Regelmatig plassen helpt om de urinewegen schoon te houden en bacteriën te verwijderen.
• Vermijd langdurig ophouden van urine: Het is belangrijk om niet te lang te wachten met plassen, omdat dit de kans op bacteriële infecties vergroot.

Bacteriurie in Nederland

Bacteriurie is een veelvoorkomende aandoening in Nederland. Volgens onderzoek heeft ongeveer 1 op de 10 mensen bacteriën in de urine zonder dat er sprake is van een blaasontsteking. Dit komt vooral voor bij vrouwen en oudere mensen. Het risico op bacteriurie neemt toe bij mensen met diabetes, nierproblemen en andere chronische aandoeningen.

Ontsteking in urine maar geen blaasontsteking (bacteriurie)

Bacteriurie is een veelvoorkomende aandoening waarbij bacteriën in de urine aanwezig zijn zonder dat er sprake is van een blaasontsteking. Het kan verschillende oorzaken hebben en komt vooral voor bij vrouwen en oudere mensen. Hoewel bacteriurie meestal geen ernstige gevolgen heeft, is het belangrijk om bij aanhoudende klachten een arts te raadplegen. Behandeling is meestal niet nodig, tenzij de persoon symptomen heeft of een onderliggende aandoening heeft die behandeling vereist. Door goede hygiëne en regelmatig plassen kan bacteriurie worden voorkomen.

Bronnen van informatie:

• NHG-standaard Urineweginfecties bij vrouwen (2013)
• UpToDate. Asymptomatic bacteriuria in adults. Geraadpleegd op 6 maart 2023, via https://www.uptodate.com/contents/asymptomatic-bacteriuria-in-adults
• RIVM. Urineweginfecties. Geraadpleegd op 6 maart 2023.